سلامت روان از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مقوله‌های حوزه بهداشت

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، زینب همدانی گفت: سلامتی تنها نبود بیماری نیست! بلکه سلامت، محصول چهار بعد گوناگون از انسان یعنی سلامت جسم، سلامت روان، سلامت اجتماعی و سلامت معنوی است.

وی با بیان اینکه این ابعاد چهارگانه در کنار هم سلامتی و سالم زیستن را رقم می‌زنند، افزود: توجه داشته باشید سلامت روان از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مقوله‌های حوزه بهداشت به شمار می‌رود که توجه به آن در سال‌های اخیر در اکثر نقاط جهان افزایش یافته است و جوامع و دولت‌های مختلف می‌کوشند تا شاخص‌های برخورداری از آن را مهیا سازند، جمعیت خود را حفظ کرده و این گونه کلید دستیابی به پویایی و شکوفایی را بدست آورند.

همدانی تصریح کرد: رضایت مندی از خویشتن و توانایی همدلی کردن با دیگران و احساس ارزشمندی و مفید بودن از مهم‌ترین نشانه‌های سلامت روان است که نقش احساس شادی و نشاط، داشتن یک خانواده سالم، بهره گیری از محیط‌های آموزشی و همچنین داشتن سبک زندگی سالم در رسیدن به این مهم حائز اهمیت است و بدون شک مناسب‌ترین زمان آموزش و توانمند سازی در این زمینه‌ها در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی است که جایگاه آن در خانه، مدرسه و دانشگاه است.

کارشناس ارشد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان اظهار داشت: توجه داشته باشید دوره نوجوانی و جوانی دوره مهمی از تحول زندگی است که تغییرات اساسی و چشمگیر در جسم، روان و فکر فرد اتفاق می‌افتد و او را برای ورود به دنیای بزرگ سالی و همچنین پذیرش تعهدات و مسئولیت‌های گوناگون آماده می‌سازد.

وی بیان کرد: باید این نکته را در نظر داشت که این تغییرات در بافت خانواده و جامعه رخ می‌دهد و می‌تواند تأثیرات روان شناختی مهمی بر نوجوان بگذارد. تغییرات سریع جامعه و دگرگونی در سبک‌های زندگی، تحول فضا‌های اجتماعی از مسائل مهم زندگی امروز است که تأثیرات بر سلامت روان نوجوان و جوان دارد. متاسفانه از دیر باز همواره مشکلات گوناگونی، چون بزهکاری، خشونت و مصرف مواد سلامت روان نوجوان و جوان را تهدید می‌کرده است.

همدانی می‌گوید: روانشناسان و محققان، عوامل مثبت تأثیرگذار در بهداشت روان را شامل اعتقادات و مناسک دینی و مذهبی، روابط مطلوب و درست خانوادگی و اجتماعی، شادی و نشاط، انگیزش و ذوق به زندگی، آرامش و اطمینان، تعادل و کارآمدی می‌دانند که نبود هر کدام می‌تواند برای فرد مشکلات روانشناختی و روانشناختی فراوانی را به دنبال بیاورد.

وی اضافه کرد: در سال‌های اخیر انزوا، گوشه گیری و درون گرایی و افسردگی در افراد جامعه در حال افزایش است! به طوری که هر فردی در تنهایی خود مشغول انجام دادن کاری است. دقت داشته باشید این عمل به معنای بیگانگی مدنی است؛ زیرا فردی که هیچ گونه توجهی به دنیای اطراف خود و دیگر افراد ندارد و متوجه نیست که در محیط پیرامون خود چه می‌گذرد، ترجیح خود را بر تنهایی می‌گذارد و نمی‌داند که به تدریج سلامت روان خود به خطر می‌افتد و در سال‌های آینده به افسردگی دچار خواهد شد. می‌توان با اطمینان گفت این‌ها همه ناشی از بی توجهی به موضوع سلامت روان است.

وی بیان داشت: شاید بد نباشد که بدانید نیمی از مشکلات سلامت روان از سن ۱۴ سالگی نوجوانان آغاز می‌شود. وقتی نوجوانان و جوانان استقلال بیشتری کسب می‌کنند، تصمیم گیری آن‌ها در رابطه با تندرستی و زمینه‌های دیگر مهم می‌شوند. شیوع اختلالات روانشناختی در بین جوانان موجب توسعه خودکشی در جهان شده است! براساس آخرین آمار منتشر شده، سالانه حدود یک میلیون نفر در اثر خودکشی می‌میرند! یعنی یک نفر در هر ۴۰ ثانیه! امروزه میزان خودکشی در بین نوجوانان و جوانان بسیار افزایش یافته است، به طوری که در یک سوم کشور‌های جهان اعم از کشور‌های توسعه یافته و حتی کشور‌های در حال توسعه بیشترین گروه در معرض خطر خودکشی را تشکیل می‌دهند! خودکشی هم اکنون سومین علت مرگ در جمعیت ۱۵ تا ۴۴ سال کشور‌های جهان است.

همدانی تصریح کرد: در بررسی مفهوم تاب آوری، نه فقط افزایش قدرت تحمل و سازگاری فرد در برخورد با مشکلات است، بلکه مهم‌تر از آن حفظ سلامت روان و ارتقاء آن است. توجه داشته باشید تاب آوری به افراد نوجوان و جوان توانایی می‌بخشد تا با مشکلات و ناملایمات زندگی و شغلی خود رو‌به‌رو شوند، بدون اینکه دچار آسیب شوند و حتی این موقعیت‌ها را فرصتی برای ارتقاء و رشد شخصیت خود می¬ دانند. سازمان بهداشت جهانی، قصد دارد همه توجهات را بر روی مشکلاتی که امروزه جوانان با آن رو‌به‌رو هستند جلب کند و مباحثی درباره اینکه چه چیز‌هایی برای رشد، سلامت، شادی و نشاط، تاب‌آوری لازم می‌باشد را بیان کند.

وی گفت: در انتها باید به نقش مدارس در ارتقای سلامت روانشناختی نوجوانان و جوانان توجه نمود؛ بایستی مهارت شناسایی معضلات و بحران‌های روانشناختی دانش‌آموزان را به معلمان بیاموزیم تا در توصیف و حل مشکلات دانش‌آموزان خویش با کمک والدین و اولیای مدرسه و خود دانش‌آموزان به کار بندند و در مواقع ضروری دانش‌آموزان را به مراکز تخصصی مربوطه ارجاع دهند تا با مشکلات جدی تری رو‌به‌رو نشوند!

کارشناس ارشد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان افزود: باید گفت مدرسه، بهترین موقعیت برای آموزش مهارت‌های گوناگون زندگی، انعطاف پذیری و سازش و همچنین تصمیم‌گیری صحیح به دانش‌آموزان است و توسعه چنین آموزش‌هایی نقش موثری در پیشگیری از خودکشی فرد دارد.

همدانی اظهار داشت: تلاش برای بهبود شرایط اجتماعی و فیزیکی مدارس، در ارتقای سلامت روان دانش‌آموزان بسیار موثر و حیاتی است. راهبرد‌های مختلف کاهش خشونت و آزار و اذیت در مدارس، توسعه فعالیت‌های تفریحی و شادی آور، تقویت همبستگی اجتماعی و نیز توسعه روابط و شبکه‌های حمایتی در مدارس در ارتقای سلامت نوجوانان جوانان موثر و مورد توجه است..