چالش نظام بهداشتی کشور ، طغیان تب دنگی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان،  دکتر احمد رئیسی در همایش استانی پیشگیری از استقرار پشه آئدس مهاجم و تب دنگی که در تالار شهدای دانشگاه علوم پزشکی اهواز برگزار شد، با اشاره به ماهیت اجتماعی بیماری تب دنگی و نقش تعیین‌کننده مدیریت یکپارچه در کنترل آن، بر ضرورت هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی، نهاد‌های سیاسی و شهرداری‌ها در کنار نظام سلامت برای مقابله با پشه آئدس مهاجم تأکید کرد.

وی که به صورت برخط در این همایش حضور داشت، افزود: با یک نوع بیماری سروکار داریم که ماهیتی کاملاً اجتماعی دارد و برای کنترل آن، نیازمند اراده جمعی و همکاری بین‌بخشی هستیم؛ حتی بیش از آنچه در دوران کرونا تجربه کردیم. برخلاف بیماری کووید- ۱۹ که واکسن و درمان‌های شناخته‌شده‌ای در دسترس بود، تب دنگی از چنین امکاناتی برخوردار نیست و ماهیت آن، به شدت اجتماعی است.

رئیسی گفت: در این شرایط، وجود یک اراده واحد سیاسی در سطح کشور، استان‌ها و شهرستان‌ها ضروری است تا بتوانیم با دیدگاه و برنامه‌ریزی منسجم، این بیماری را کنترل کنیم. بیماری تب دنگی نه واکسن مؤثر و در دسترسی و نه درمان قطعی شناخته‌شده‌ای دارد؛ بنابراین باید بیش از هر چیز، بر پیشگیری و مدیریت اجتماعی این بیماری و عوامل ایجاد آن، متمرکز شویم.

رئیس گروه مراقبت از بیماری‌های منتقله توسط ناقلین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به تجربیات بین‌المللی در زمینه مقابله با پشه آئدس گفت: در کشور‌هایی مانند سنگاپور، مسئولیت اصلی کنترل پشه آئدس و تب دنگی نه بر عهده وزارت بهداشت، بلکه بر دوش سازمان‌های متناظر با شهرداری‌ها و سازمان حفاظت از محیط زیست کشور ماست. این کشور توانسته با اجرای مدل موفق پاکسازی و بهسازی محیط و جلب مشارکت مردمی، یکی از بهترین الگو‌های کنترل تب دنگی در جهان را ارائه دهد. اگرچه شرایط کشور ما متفاوت است، اما این تجربه جهانی نشان می‌دهد موفقیت در این زمینه، در پیشگیری و آموزش همگانی نهفته است.

وی ادامه داد: مؤثرترین راه پیشگیری، ارتقای آگاهی عمومی، جلب مشارکت اجتماعی و پاکسازی محیط زیست است. در حالی که وظایف وزارت بهداشت در حوزه درمان و آموزش سلامت تعریف شده و بخش عمده مسئولیت بهسازی محیط و پاکسازی شهری بر عهده شهرداری‌ها، سازمان محیط زیست و سایر دستگاه‌های عمرانی است.

رئیسی با بیان اینکه وظیفه مهندسی محیط، بهسازی شهری و عمران روستایی، سال‌هاست از مجموعه وزارت بهداشت جدا شده و به سایر نهاد‌ها واگذار گردیده است، تأکید کرد: این واقعیت نشان می‌دهد که برای مقابله مؤثر با پشه مهاجم آئدس و پیشگیری از طغیان تب دنگی، باید تمام بخش‌ها در کنار هم قرار گیرند، زیرا طغیان این بیماری می‌تواند نظام بهداشتی کشور را با چالش جدی مواجه کند.

وی با اشاره به تجربه اخیر استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان در این شرایط، افزود: در بندرعباس، طغیان بیماری در میان کارگران ساختمانی که در مناطق فاقد شرایط بهداشتی زندگی می‌کردند، نمونه‌ای از نقش عوامل محیطی در گسترش بیماری بود که با هماهنگی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان و حمایت استاندار این استان، کارزاری برای پاکسازی و لایروبی خور‌های شهری آغاز شد که سال‌ها محل تجمع پشه‌های ناقل و حیوانات موذی بودند.

رئیس گروه مراقبت از بیماری‌های منتقله توسط ناقلین وزارت بهداشت با قدردانی از استاندار هرمزگان و شهرداری بندرعباس گفت: این اقدام، نمونه‌ای از مدیریت یکپارچه استانی در مقابله با بیماری‌هاست؛ جایی که شهرداری با بهسازی و زیباسازی محیط، اقدامات مؤثر در ارتقای سلامت عمومی برداشته است. امروز خور‌های بندرعباس که زمانی محل انباشت زباله و نخاله ساختمانی بود، به محیطی پاکیزه و زیبا تبدیل شده‌اند که با جزر و مد دریا شسته می‌شوند و دیگر مأمن پشه‌های ناقل نیستند.

وی ادامه داد: بهسازی محیط و زیباسازی شهری در کاهش جمعیت پشه‌های ناقل نقشی بسیار اساسی دارد و از سوی دیگر، باعث افزایش مشارکت اجتماعی و همکاری بین‌بخشی می‌شود. این اقدام ساده، اما مؤثر، می‌تواند مانع گسترش بیماری شود؛ در حالی که در صورت غفلت، طغیان تب دنگی ممکن است با افزایش بستری‌ها، ظرفیت بیمارستان‌ها را به شدت تحت فشار قرار دهد.

رئیسی گفت: ابتکار عمل استان هرمزگان امروز به الگویی موفق برای کشور تبدیل شده است و می‌تواند در استان خوزستان و سایر مناطق کشور نیز اجرا شود. اگر چنین هم‌افزایی در سطوح سیاسی، مدیریتی و اجرایی استان‌ها شکل بگیرد، نظام سلامت فرصت بیشتری برای تمرکز بر درمان بیماران و ارتقای خدمات اورژانسی خواهد داشت.

رئیس گروه مراقبت از بیماری‌های منتقله توسط ناقلین وزارت بهداشت گفت: امیدوارم تجربه ارزشمند استان هرمزگان به عنوان الگویی از همکاری بین‌بخشی، در سراسر کشور به‌ویژه در خوزستان زرخیز تکرار شود تا بتوانیم با همدلی و مسئولیت‌پذیری جمعی، از بروز طغیان‌های احتمالی پیشگیری کنیم.