نادرستی ادعای سهم ۹۰ درصدی بخش کشاورزی از مصرف آب

به گزارش  خبرگزاری صدا و سیما ، علی کیانی‌راد  در سی و هفتمین وبینار آموزشی تخصصی روابط عمومی در درباره وضعیت مصرف و مدیریت آب در کشور، بر لزوم بازنگری در آمارهای مربوط به مصرف آب کشور تاکید کرد و افزود : زمانی که منابع آب تجدیدپذیر ایران حدود 100 میلیارد مترمکعب بود، گفته می‌شد کشاورزی 90 میلیارد مترمکعب از آن را مصرف می‌کند و اکنون که این منابع به حدود 80 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است، منطقی نیست همچنان همان عدد برای مصرف کشاورزی تکرار شود.

وی با اشاره به ضعف‌های ساختاری در مدیریت آب گفت: شبکه آب شهری و صنعتی کشور با هدررفت بالا روبه‌رو است و برخی صنایع حتی مجهز به وسایل اندازه‌گیری مصرف آب نیستند ضمن آن که آب مورد نیاز کشاورزان نیز در زمان مناسب در اختیار آن‌ها قرار نمی‌گیرد، بنابراین نمی‌توان تمام بار بحران آب را بر دوش کشاورزی گذاشت.

سفیر و نماینده ایران در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد با اشاره به موقعیت اقلیمی ایران و قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه‌خشک جهان افزود: میانگین بارش سالانه جهان حدود 750 میلیمتر است اما در ایران این رقم بین 230 تا 250 میلیمتر قرار دارد و علاوه بر آن نرخ تبخیر نیز در کشور 3 برابر میانگین جهانی است.

علی کیانی‌راد با اشاره به توزیع جهانی منابع آب گفت : قاره آمریکای شمالی با 8 درصد جمعیت جهان، آمریکای جنوبی با 6 درصد و آسیا با 60 درصد جمعیت به ترتیب 15 درصد، 26 درصد و 36 درصد منابع آب شیرین را در اختیار گرفته‌اند.

وی افزود: اروپا، آفریقا و استرالیا به ترتیب با 13 درصد، 13 درصد و یک درصد جمعیت جهان، هر یک به ترتیب 8 درصد، 11 درصد و 5 درصد منابع آبی را دارند.

سفیر و نماینده ایران در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) با اشاره به سابقه مدیریت سنتی آب در ایران گفت: اجداد ما با شناخت دقیق شرایط اقلیمی، آب را در زیرزمین هدایت می‌کردند تا در معرض تبخیر قرار نگیرد، اما ما آب زیرزمینی را به سطح آوردیم، سد ساختیم و دریاچه‌های تبخیری ایجاد کردیم، در حالی که شبکه‌های انتقال آب کامل نبود و بخش زیادی از آب از دست رفت.

علی کیانی‌راد در همین حال به روند تخریب زیست‌بوم کشور اشاره کرد و افزود: تغییر کاربری جنگل‌ها، ساخت‌ و سازهای بی‌رویه در اراضی طبیعی، نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری و کاهش کیفیت خاک، چرخه طبیعی بارش را مختل کرده است و وقتی اکوسیستم تخریب می‌شود، بارش نیز کاهش پیدا می‌کند.

وی همچنین تغییرات اقلیمی را عامل جهانی کاهش بارش دانست و گفت: میانگین دمای سطح کره زمین در اکثر مناطق جهان به طور عمده از سال 1900 تا 2003 زیر صفر بوده، اما در فاصله 2005 تا 2014 به بالای صفر رسید.

سفیر و نماینده ایران در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) گفت: پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد که دمای زمین تا سال 2100 تا 6 درجه افزایش یابد، اما اکنون با شتاب گرفتن گرمایش زمین مکن است این مقدار به 7 درجه برسد.

کیانی‌راد  با بیان این که انتشار گازهای گلخانه‌ای در افزیش دمای زمین نقش دارد،  افزود: در گزارش سال 2014 هیات بین‌الدولی تغییرات اقلیم (IPCC)، بیشترین انتشار مربوط به تولید برق و گرما عنوان شده که حدود 25 درصد کل انتشار جهانی را شامل می‌شود و پس از آن، صنایع (غذایی و غیرغذایی) 21 درصد کل انتشار را به خود اختصاص می‌دهند.

وی گفت : براساس گزارش (IPCC)، سهم حمل‌ونقل از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان را حدود 14درصد، بخش کشاورزی 13 درصد دارد، تغییر کاربری زمینها 11 درصد و بخش ساختمان‌سازی را حدود 6.4 درصد  است .

سفیر و نماینده ایران در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) افزود: در بخش کشاورزی نیز عمده انتشار گازهای گلخانه‌ای، یعنی حدود 62 درصد مربوط به تولید دام و طیور است که به دلیل افزایش تقاضا برای پروتئین حیوانی، ردپای آبی و کربنی بالایی دارد، بخش کودپاشی نیز حدود 16درصد و کشت برنج حدود 10 درصد انتشار را به خود اختصاص داده است.

کیانی‌راد گفت: بر پایه این گزارش جهانی، در بخش تغییر کاربری زمینها  نیز حدود 63 درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای مربوط به تخریب جنگل‌ها، حدود 25 درصد به تغییر کاربری زمینها باغی و کشاورزی و حدود  11 درصد نیز  از سوزاندن پسماندها است.

وی در جمع‌بندی سخنان خود اعلام کرد: مشکل اصلی کمبود آب کشور در سیاست خودکفایی نیست زیرا در سیاست خودکفایی محصولات راهبردی قید شده که این هدف باید تا حد امکان موجود، دنبال شود.

سفیر و نماینده ایران در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) افزود: مشکل آنجاست که سهم آب کشاورزی کاسته شده و در عین حال در زمینه فناوری‌های نوین به منظور ارتقای بهره‌وری آب، سرمایه‌گذاری لازم انجام نشده است.

به گفته کیانی‌راد، اقتصاد نفتی نیز موجب شده که تولید چه در صنعت و چه در کشاورزی، در اولویت قرار نگیرد و از این رو بحران امروز حاصل مجموعه‌ای از تصمیمات و سیاستگذاری‌ها در دوره‌های مختلف است و نمی‌توان تنها یک بخش یا یک وزارتخانه را مقصر دانست.

وی  در همین حال بر حفظ منابع طبیعی و محیط زیست برای پایداری کشور و امنیت غذایی تاکید کرد.