روایت زندگی شهدا از زبان مادران در «رخ مادر»

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،  امیرحسین اکاتی، تهیه‌کنندگی و کارگردان مجموعه مستند «رخ مادر»، با حضور در استودیو شبکه خبر، درباره فصل سوم این مستند گفت: این فصل بر بازسازی موقعیت‌های واقعی روایت شده توسط مادران شهدا تمرکز دارد و در سه فصل گذشته تاکنون، روایت زندگی شهدا از زبان مادران از ۲۴ استان کشور را به تصویر کشیده است.

به گفته وی، در فصل سوم «رخ مادر» تلاش شده است علاوه بر روایت، بخشی از موقعیت‌هایی که مادران شهدا در قصه‌هایشان از آن سخن گفته‌اند بازسازی شود. او درباره انتخاب این شیوه توضیح داد: برخی مکان‌هایی که مادران در روایت‌ها توصیف می‌کردند همچنان دست‌نخورده باقی مانده بود، تصمیم گرفتیم همان موقعیت‌ها را بازسازی کنیم تا از نظر بصری فضا باورپذیرتر باشد و مخاطب ارتباط عمیق‌تری بگیرد.

اکاتی افزود: در این فصل، روایت مادرانی از شهر‌ها و شهرستان‌های مختلف کشور در قالب داستان‌هایی متفاوت مطرح می‌شود، از جمله مادری در بندر ماهشهر که بیش از ۴۳ سال تلاش کرده بود پیکر فرزندش را منتقل کند.

وی درباره گستره تولید این مجموعه گفت: «در سه فصل گذشته و در مجموع ۴۵ قسمت، موفق شدیم از ۲۴ استان کشور روایت زندگی مادران شهدا را ثبت کنیم. بخش پژوهش یکی از ارکان جدی کار ما بود، در هر استان ابتدا بررسی کاملی از مادران شهدا در قید حیات انجام می‌دادیم، سپس بهترین روایت‌ها در اتاق فکر انتخاب می‌شد تا مصاحبه‌ها و تصویربرداری با برنامه انجام شود.

وی گفت: «رخ مادر» یکی از مستند‌هایی است که بر پایه فیلمنامه پیش می‌رود و حدود ۹۰ درصد ساختار آن پیش از اجرا در تهران طراحی می‌شود، اما تمام محتوای گفت‌و‌گو‌ها براساس روایات واقعی مادران تنظیم می‌شود و ما هیچ‌گاه برای ایجاد درام، واقعیت را دستکاری نکردیم. هر آنچه در مستند دیده می‌شود، همان گفته‌های مادران و نزدیکانشان است.

در پاسخ به این پرسش که چرا روایت‌ها تنها از زبان مادران شهداست، اکاتی گفت: در خانواده‌ها نقش تربیتی مادران پررنگ‌تر بوده و عمده یادکرد از فرزندان شهید نیز با محوریت مادران صورت می‌گیرد، به همین دلیل تمرکزمان روی روایت مادران بود.

اکاتی افزود: هنوز روایت‌هایی از شش یا هفت استان باقی مانده و قصد داریم به مرور سراغ آنها برویم. این مادران، آخرین نسل از مادران شهدای دفاع مقدس هستند که روایت‌هایشان بخشی از تاریخ زنده معاصر ماست و باید ثبت شود.

تهیه‌کننده «رخ مادر» گفت: پس از حوادث دوران دفاع مقدس، در رخداد‌های جدید هم سعی داریم با سرعت وارد عمل شویم. نمونه‌اش اقدام سریع ما پس از دفاع مقدس ۱۲ روزه برای ساخت برنامه «لاله‌خیز» بود، چراکه این رویداد‌ها بخشی مهم از تاریخ معاصر ایران‌اند.

وی یکی از دشواری‌های تولید «رخ مادر» را شرایط جسمی و سنی بالای مادران شهدا دانست و گفت: برای راحتی آنان، خانواده‌ها همکاری گسترده‌ای با گروه تولید داشتند تا فضای آرامی برای گفت‌و‌گو فراهم شود. این شور و شوق مادران برای روایت قصه پسرانشان همیشه برای ما انگیزه‌بخش بود.

اکاتی در پایان با اشاره به اهمیت مأخذ و اسناد تصویری در مستند افزود: برای تأکید بر جنبه مستند و اصالت روایت‌ها از آرشیو خانواده‌ها بهره گرفتیم، عکس‌هایی که گاه پشتشان مادران خاطره‌ای نوشته بودند تا یادشان نرود. همین یادگار‌ها روح مستند ما را زنده نگه می‌دارد.