هشدار درباره عقب‌ماندگی در هوش مصنوعی و کوانتوم

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، خسرو پناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفت‌وگویی درباره روند پیشرفت سند ملی هوش مصنوعی، ضرورت توجه فوری و جدی به این حوزه را مورد تأکید قرار داد و هشدار داد که بی‌توجهی به هوش مصنوعی و فناوری کوانتوم می‌تواند کشور را با «فقر، وابستگی و اسارت علمی و فناورانه» روبه‌رو کند؛ اوضاعی که به‌مراتب سنگین‌تر از عقب‌ماندگی در حوزه‌هایی مانند نانو یا هوافضا خواهد بود.
به گفته خسروپناه، هوش مصنوعی فناوری‌ای فراگیر است که همه عرصه‌ها از جمله علم و فناوری، نظام آموزشی، دانشگاه‌ها، حوزه سلامت، دفاع و امنیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد و دیگر نمی‌توان آن را هم‌سطح حوزه‌های تخصصی محدود دانست. بر همین اساس، تشکیل یک سازمان مستقل برای هوش مصنوعی و کوانتوم (هم‌تراز با سازمان انرژی اتمی) در دست اجرا است. ایجاد ساختار‌های پایدار، تخصیص بودجه مناسب و تأمین نیاز‌های ملی از مسیر این ظرفیت علمی، از جمله الزامات ضروری برشمرده شده است.
خسروپناه توضیح داد که پس از تصویب سند ملی هوش مصنوعی در شورای عالی انقلاب فرهنگی و اهتمام دولت به اجرای آن، ستادی در معاونت علمی ریاست‌جمهوری تشکیل شده است؛ هرچند پیشنهاد اولیه، ایجاد سازمان بوده، اما همین ستاد نیز در مدت فعالیت خود گام‌های مؤثری برداشته است. هم‌زمان، مجموعه‌ای از صاحب‌نظران فرهنگستان علوم با همکاری ریاست فرهنگستان و دیگر نخبگان به این نتیجه رسیده‌اند که تدوین ضوابط تکمیلی، به‌ویژه در حوزه اخلاق فناورانه، ضروری است.
برای همین منظور، متخصصان فرهنگستان علوم نشست‌های متعددی برگزار کرده و متن سیاستی دقیقی تهیه کرده‌اند. این سند در ستاد علم و فناوری به بحث گذاشته شده و قرار است نشست تفصیلی‌تری در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شود؛ نشستی که در آن متخصصان حوزه‌های سخت‌افزار، میکروالکترونیک، جی پی یو (GPU)، الگوریتم‌نگاری، کدنویسی، پلتفرم‌ها و چت‌بات‌های داخلی، همراه با کاربران این سامانه‌ها حضور خواهند داشت تا نظر‌های خود را مطرح کنند. هدف نهایی این فرایند، تکمیل سیاست‌ها و ارائه آن در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین بر ضرورت توسعه رشته‌های دانشگاهی مرتبط با هوش مصنوعی و فناوری کوانتوم تأکید کرد. به گفته او، دانشگاه‌ها باید متناسب با نیاز کشور در این حوزه‌ها هیئت‌های علمی و رشته‌های جدید ایجاد کنند؛ به‌عنوان نمونه، در کنار فیزیک کوانتوم، شاخه‌های مهندسی آن نیز باید راه‌اندازی شود. در حوزه هوش مصنوعی نیز ایجاد رشته‌های تخصصی در وزارت علوم و شورای گسترش ضروری دانسته شده تا امکان جذب نخبگان و دستیابی به دستاورد‌های گسترده‌تر فراهم شود.