صندوق‌های زیرساخت، کلید تأمین مالی طرح های حمل‌ونقل

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،  محمود گودرزی در دومین همایش حمل‌ونقل و توسعه اقتصادی با عنوان «نقش‌آفرینی بخش خصوصی در نوسازی حمل‌ونقل و آینده ترانزیتی ایران در زنجیره ارزش منطقه‌ای» با تأکید بر ضرورت حرکت در مسیر درست اقتصاد، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها را شرط اصلی تحقق توسعه پایدار عنوان کرد و گفت: در حال حاضر سالانه حدود ۲.۵ تریلیون دلار در جهان در حوزه زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود، در حالی که نیاز واقعی سرمایه‌گذاری در این بخش حدود ۶.۲ تریلیون دلار برآورد می‌شود.

مدیرعامل بورس تهران افزود: بر اساس ادبیات اقتصادی، نرخ بازده اقتصادی ـ اجتماعی سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها حدود ۲۰ درصد است؛ به این معنا که با سرمایه‌گذاری هر یک دلار، تولید ناخالص داخلی حدود ۲۰ سنت افزایش می‌یابد.

گودرزی با اشاره به محدودیت‌های نظام بانکی کشور گفت: به‌دلیل ناترازی‌های موجود در سیستم حکمرانی اقتصادی، به‌ویژه در شبکه بانکی، امکان تأمین مالی پروژه‌های بزرگ زیرساختی از مسیر بانک‌ها وجود ندارد و اساساً در هیچ نقطه‌ای از جهان، بانک‌ها موتور اصلی توسعه اقتصادی محسوب نمی‌شوند.

وی بازار سرمایه را راهکار اصلی تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی دانست و تصریح کرد: ادبیات شرکت‌های سهامی عام پروژه از سال ۱۴۰۱ وارد بورس تهران شده و تاکنون دو پروژه بزرگ از این طریق تأمین مالی شده است. با این حال، حوزه زیرساخت تنوع بالایی دارد و بازار سرمایه می‌تواند از ابزار‌های متنوع‌تری در این بخش بهره بگیرد.

مدیرعامل بورس تهران با اشاره به تجربه‌های موفق جهانی اظهار کرد: در دنیا حدود ۱۲ پروژه بزرگ بالای ۱۰۰ میلیارد دلار از طریق مشارکت‌های عمومی ـ خصوصی تأمین مالی شده‌اند.

به گفته وی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیرساخت جذاب‌ترین ابزار قابل اجرا در بازار سرمایه ایران هستند که می‌توانند نقش مؤثری در تأمین مالی پروژه‌های کلان ایفا کنند.

گودرزی سازوکار این صندوق‌ها را چنین تشریح کرد: دولت که منابع مالی کافی در اختیار ندارد، می‌تواند دارایی‌های دارای جریان نقدی خود را به صندوق‌های زیرساخت منتقل کند و از محل این جریان‌ها، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید انجام شود.

وی افزود: بورس تهران در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر تجربه موفقی در این زمینه داشته و این مدل می‌تواند در بخش حمل‌ونقل نیز به‌کار گرفته شود.

اعتماد؛ شرط موفقیت پروژه‌های زیرساختی

مدیرعامل بورس تهران با تأکید بر نقش اعتماد در موفقیت پروژه‌های زیرساختی گفت: پایبندی دولت به قرارداد‌ها و ایجاد اطمینان برای بخش خصوصی، شرط اصلی موفقیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیرساخت است. این پرسش مطرح است که آیا حکمرانی اقتصادی کشور آمادگی انعقاد قرارداد‌هایی با افق ۲۰ ساله و فرمول‌های شفاف عایداتی را دارد یا خیر.

وی خاطرنشان کرد: دغدغه‌های مربوط به مجری طرح که در دهه ۹۰ مطرح بود، امروز تا حد زیادی برطرف شده و توان فنی اجرای پروژه‌های بزرگ در کشور وجود دارد؛ آنچه اکنون اهمیت دارد، ایجاد اعتماد در بخش خصوصی است.

پیش‌بینی عایدات؛ دغدغه اصلی بازار سرمایه

گودرزی پیش‌بینی دقیق عایدات را مهم‌ترین دغدغه بازار سرمایه در تأمین مالی زیرساخت‌ها دانست و گفت: در حوزه حمل‌ونقل، موضوعاتی مانند پهنه‌های ترافیکی و میزان عایدات آنها باید به‌درستی برآورد شود.

وی افزود: بورس تهران نهاد‌هایی از جمله شرکت‌های مهندسین مشاور را ایجاد کرده است که توانایی انجام برآورد‌های دقیق جریان نقدی و مطالعات فنی، از جمله مطالعات ترافیکی را دارند. در صورت تأیید طرح توجیهی در هیأت پذیرش بورس تهران، بازار سرمایه آمادگی لازم برای ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیرساخت را خواهد داشت.