افزایش معافیت مالیاتی تا سقف ۴۰ میلیون تومان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ،سیدحمید پورمحمدی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به تشریح «لایحه بودجه ۱۴۰۵ کشور» پرداخت و به پرسش‌ها در این باره پاسخ داد. متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:

سؤال: اولویت‌های دولت در بودجه ۱۴۰۵ چه است؟

پورمحمدی: لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ درست در موعد مقرر و قانونی تدوین و تقدیم مجلس شد تا  انضباطی در زمان تقدیم و تصویب شکل بگیرد و از این جهت نابسامانی در امور کشورداری ایجاد نشود. دولت چند جهت گیری مهم داشت اینکه در فضای تورمی جایی که قیمت‌ها رو به افزایش است، تلاش کند کسری بودجه باری بر روی سیاست‌های پولی نگذارد، منجر به افزایش نقدینگی و افزایش تورم نشود؛ بنابراین یک لایحه بودجه انقباضی و انضباطی تنظیم کرد؛ بنابراین اولین هدفی که دولت در تنظیم این داشت این بود که خودش را کوچک و منقبض و منضبط کند، هزینه‌های خودش را کم کند تا از ناحیه بودجه آسیبی به اقتصاد کشور وارد نشود و امور کشور به خوبی جلو برود. دومین هدفی که داشت اینکه در قالب این منابع محدودی که بسیار سختگیرانه هم بود، بتواند به عدالت اجتماعی و معیشت مردم توجه داشته باشد. سومین هدفی که در تنظیم این لایحه داشت این بود که همین منابع محدود را جهت گیری مناسبی بدهد که صرف رشد بیشتر و افزایش تولید و ایجاد داشتغال بیشتر شود؛ بنابراین جهت گیری‌های بودجه در این سه حوزه بود.

سؤال: به لحاظ شکلی تغییراتی با بودجه سال گذشته دارد؟

پورمحمدی: ما امسال خیلی در تلاطم شکل قرار گرفتیم و ۵ تغییر ایجاد شد. طبق قوانین قبلی ما باید بودجه را در دو مرحله می‌دادیم، ولی قانون آئین نامه داخلی مجلس ماده ۱۸۲ اصلاح شد و گفتند بودجه یک مرحله‌ای است، دوم گفتند هیچگونه حکمی نباید باشد و فقط باید جداول باشد، سوم هم گفتند باید در اول دیماه بودجه داده شود. این قانون زمانی تکمیل می‌شد که، چون گفتند دیگر حکم و تبصره نباید باشد، با یک قانون مادری پشتیبانی می‌شد و مجلس قانون الحاق ۳ را تنظیم کرد که این الحاق ۳ هم کش و قوس زیادی داشت، در شورای نگهبان و مجلس که احکام دائمی تنظیم کند؛ بنابراین این هم تغییری دیگری بود که انجام شد و ما باید خودمان را متلزم به الزاماتی کنیم که در قانون الحاق ۳ بود. مطلب دیگر هم اینکه بحث حذف چهار صفر هم قانون شد و طبق قانون ما لایحه بودجه را باید با حذف چهار صفر می‌دادیم؛ بنابراین حجم بسیار سنگینی از کار‌های شکلی روی دوش سازمان برنامه و بودجه که خودش را هم با این ضوابط جدید منطبق کند و هم بتواند به موقع بودجه را تقدیم کند و هم محتوا، محتوای مناسبی باشد.

سؤال: الان با تغییراتی که اشاره کردید به ویژه حذف چهار صفر خواندن این عدد‌ها و رقم ها؟

پورمحمدی: کار بسیار سختی است ولی اجازه بدهید برای اینکه ما با هم در گفت‌و‌گو اشتباه نکنیم، من عدد‌ها را با همان شیوه قبلی بگویم که مردم گیج نشوند.

سؤال: معتقد هستید که این بودجه کاملاً واقع بینانه است و نه خوش بینانه؟

پورمحمدی: حقیقتاً همینطور است. سعی کرده‌ایم بسیار منضبط باشد، بسیاری از دستگاه ها، ردیف‌ها و اعتباراتی که الان به مردم کمک نمی‌کند، حذف یا ادغام کرده‌ایم. به عنوان مثال حدود ۱۳۶ ردیف که از بودجه دولت اعتبار می‌گرفتند ولی در این شرایط الان کمک مهمی به معیشت مردم نمی‌کنند، ممکن است کار خوبی هم داشتند ولی الان ضرورت روز مملکت نیست، اینها را یا حذف کرده‌ایم یا در دستگاه‌های مادر و مربوطشان ادغام کرده‌ایم. به عنوان مثال عده‌ای را در وزارت ارشاد، عده‌ای در سازمان تبلیغات، عده‌ای در وزارت علوم، اینها نه به عنوان حقوق بگیر دولت و بودجه دائمی، بلکه آنها باید با دستگاه‌های مادر قرارداد ببندند و بگویند ما این خدمت را تولید می‌کنیم و در ازای آن اعتبار دریافت می‌کنیم.

سؤال: این برای شرکت‌های دولتی و زیرمجموعه‌ها است؟

پورمحمدی: نه، اینهایی که در خود دولت هستند. مثلاً فلان مؤسسه، فلان ردیف، فلان دستگاه، اینها را سعی کرده‌ایم آنهایی که خیلی برای معیشت مردم نیست، حذف یا ادغام کنیم. یک تعدادی را به کل حذف کرده‌ایم، چون ضرورتی ندارد یک چنین دستگاهی ادامه حیات بدهد و یا ممکن است این دستگاه دستگاه دولتی نبود، کمک بگیر دولت بود.

سؤال: چند مثال می‌زنید؟

پورمحمدی: در لایحه بودجه است. مثلاً تعدادی دستگاه فرهنگی خوب بودند ولی اینها به ذیل وزارت ارشاد رفتند. یا مؤسساتی بودند پراکنده در وزارت علوم، اینها در وزارت علوم رفتند یا ردیف‌های کمک بگیری بودند که در حوزه‌های دیگر مثل سازمان تبلیغات تجمیع شدند.

سؤال: برای یکسال موقتی است؟

پورمحمدی: آنهایی را که حذف کردیم، به کل حذف کرده‌ایم، آنهایی هم که ادغام کردیم آنها دیگر از جنس اینکه از دولت حقوق بگیرند یا هزینه جاری داشته باشند نیست. مثلاً یک مؤسسه فرهنگی است می‌گوید من ۵ اثر فاخر ادبی را تولید می‌کنم، در ازای آن از دستگاه مادر اعتبار می‌گیرد، نه اینکه بلاجهت باشد؛ بنابراین این تعداد را سعی کردیم یا ادغام کنیم یا حذف کنیم. در زمانی که معیشت مردم در تنگنا است، مردم انتظار دارند بعضی از مؤسسات که خیلی ضروری نیستند، یا ضرورتشان اثبات شود یا اینکه حذف شود.

سؤال: این خیلی سروصدا درست می‌کند؟

پورمحمدی: بعید می‌دانم، چون اگر واقعاً خدمت مؤثری بتوانند ارائه بدهند دولت آن خدمت را خریداری می‌کند. فرض کنید یک مؤسسه‌ای در صداوسیما است بگوید من می‌توانم یک اثر فاخر فرهنگی تولید کنم، دولت با او قرارداد می‌بندد. یا در حوزه ادبیات می‌گوید من می‌توانم ۵ اثر مهم ادبیات کلاسیک را تصحیح یا ترجمه کنم، بابت این دولت پول می‌دهد ولی پول مبهم بدهد، نه اینطوری نیست.

سؤال: عدد و رقم‌های کلی بودجه، مصارف و هزینه‌ها و درآمد‌ها را می‌فرمایید؟

پورمحمدی: بودجه کل کشور شامل دو قسمت است، یکی بودجه شرکت‌های دولتی است، یکی بودجه خود دولت است. بودجه خود دولت حدود ۵ هزار و ۹۰۰ همت است. از این ۵ هزار و ۹۰۰ همت، ۵ و ۲۰۰ همت آن منابع دولتی است و حدود نزدیک به ۸۰۰ همت هم درآمد‌های اختصاصی دستگاه‌ها است که روی هم ۵ هزار و ۹۰۰ همت می‌شود. از آن طرف هم شرکت‌های دولتی هم حدود ۸ هزار و ۸۰۰ تا است که اینها را سرجمع می‌کنیم، تقریباً حدود ۱۴ هزار و ۴۰۰ همت بودجه کل کشور می‌شود. بودجه دولتی را دو قسمت می‌کنیم، یکی مصارف هزینه‌ای است و یکی هم عمرانی‌ها است. دولت بودجه خودش را فقط ۲ درصد رشد داده است، عرض کردم دولت سعی کرد خودش را کوچک کند، این کوچک کردن واقعاً بار سنگینی روی دوش دولت است. در فضای تورمی نزدیک به ۴۰ درصد وقتی بودجه دولت را فقط ۲ درصد رشد می‌دهیم، دولت در حدود ۳۸ درصد هزینه هایش را کم می‌کند. این درحالی است که بعضی از ردیف‌ها مثل حقوق و بعضی از پرداخت‌های مهم باید افزایش پیدا کند. یعنی آنها دیگر ۲ درصد نیست، ۲۰ درصد است، بعضی از جا‌ها ۳۰ درصد است، بعضی از جا‌ها ۵۰ درصد است؛ بنابراین عمده هزینه‌هایی که دولت می‌کرد در یک سختی قرار گرفتند و باید امسال را با یک صرفه جویی دقیقی در بدنه دولت باز این هم شاید خواست مردم باشد، وقتی در یک چنین شرایطی پول کم است، بیش از همه خود دولت باید کمتر هزینه کند و مصرف کند.

سؤال: طرح های عمرانی را دچار مشکل نمی‌کند؟

پورمحمدی: یکی از ویژگی‌هایی که این بودجه دارد این است که سعی شده است در آن یک نوآوری کند که نه تنها بودجه عمرانی دچار مشکل نشود بلکه تحرک جدی به بودجه‌های عمرانی داده شود. اولاینکه بودجه عمرانی سالجاری ما ۶۰۰ همت است، سال آینده هم ۶۰۰ همت است. یعنی تقریباً بودجه عمرانی ما درج می‌کنیم در مقررات مثل هم است. اما ما از محل پول نفت به جای اینکه مصرف کنیم، چیزی حدود ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار را مستقیم برای طرح‌های مهم کریدوری و حمل و نقل ریلی درنظر گرفته‌ایم. نکته بعدی اینکه دستگاه‌ها اموال زیادی دارند، یا سهامی دراختیار دارند، وقتی به آنها می‌گوییم اینها را بفروشید، می‌گویند این به خزانه دولت می‌رود، انگیزه‌ای ندارند، ما چیزی حدود ۱۳۵ همت به تفکیک براساس اموالی که شناسایی کرده‌ایم، در بودجه درنظر گرفته‌ایم، گفتیم اجازه می‌دهیم برای طرح‌های عمرانی خودتان این ۱۳۵ هزار میلیارد تومان را به پیمانکار بدهید و برای کار‌های عمرانی تان تهاتر کنید پس این یک رقمی است. دستگاه‌ها درآمد‌های اختصاصی داشتند که عرض کردم حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد اختصاصی داشتند. دستگاه‌های درآمد اختصاصی را هزینه‌ای مصرف می‌کردند. الان دستگاه‌ها را مکلف کردیم که ۱۲۰ همت را از این درآمد اختصاصی را به عمرانی ببرند بنابراین این یک رقم دیگر به این موضوع اضافه می‌شود.

همیشه بحث غیر برای روستا‌ها و مدارس و آسفالت جاده‌های روستایی خیلی اهمیت داشت، دولت، چون باوری به این موضوع نداشت، مجلس می‌گذاشت و رقمش هم طوری بود که کار را در اجرا سخت می‌کرد. خود دولت ۲۰ همت را در تهاتر حوزه نفت و کار‌های عمرانی درنظر گرفت، این چند رقم را که درنظر بگیریم، چیزی حدود هزار و ۵۰ هزار میلیارد تومان است. یعنی به جای اینکه پول را از خزانه بدهیم، نوآوری‌هایی در اینجا انجام دادیم، انگیزه‌ها را تقویت کردیم برای دستگاه‌ها و بخشی از پول نفت را هم برای طرح‌های عمرانی جدا کردیم که بتواند تحرک جدی بدهد؛ بنابراین یکی از جهت گیری بودجه این است که بتواند به زیرساخت‌ها و تولید تحرک بدهد، به اتکای این اعداد و ارقام است. در شرکت‌های دولتی هم همینطور است. الان برخی از شرکت‌های دولتی ما سرمایه گذاری‌های مهمی دارند، گیری که بود اینکه مثلاً نیاز یک تجویز‌ها یا قطعاتی دارند که اینها وقتی می‌خواهند ارز دریافت کنند، دسترسی به ارز ندارند. ما بخشی از منابع ارزی که حاصل از صادرات تولیدات و محصولات این شرکت‌ها هستند را طوری تنظیم کردیم که صرف رفع نیاز‌های خودشان شود. مثلاً الان گاز‌های مشعل یکی از اولویت‌های ما است که تعدادی دستگاه می‌خواهند وارد کنند، یا فشارافزایی یا جا‌های دیگر، طوری تنظیم کردیم که منابع حاصل از صادرات خود آن شرکت‌ها برای تأمین نیاز‌های ارزی خودشان جهت پیدا کند و بتوانند این حرکت را برای سرمایه گذاری‌ها ایجاد کنند. از این جهت بحث زیرساخت و تولید مورد توجه قرار گرفت.

سؤال: شما به مقوله معیشت اشاره کردید و گفتید یک بخشی از این تغییر و تحولات و انقباضی شدن و ادغام‌هایی که دارد صورت می‌گیرد، بیشتر برای حل مسئله معیشت مردم است. اما آنجا که به بحث معیشت می‌رسیم، مشخصاً کارکنان دولت و بازنشستگان، میزان افزایشی که در حقوق آنها در بودجه دیده شده است، تناسبی با نرخ تورم ندارد. اگر مراد این است که معیشت مردم که یک بخش مهمی کارمندان و بازنشستگان هستند تأمین شود، اینجا که این اتفاق نیفتاده است؟

پورمحمدی: با تمام وجود بحث فشار مسائل معیشتی روی دوش مردم را می‌بینیم و حس می‌کنیم، گرانی‌هایی را که باعث دل نگرانی مردم است  با تمام وجود حس می‌کنیم و قابل انکار نیست. وقتی که ما بودجه را می‌نوشتیم چه در کلمه و حکمی می‌نوشتیم یا عددی که تنظیم می‌کردیم همواره نگران بودیم که چگونه تنظیم کنیم که در این شرایط سخت منابع محدود دولت بتواند به معیشت مردم کمک کند. در این حال محدودیت‌های جدی هم داشتیم، یعنی اگر می‌خواستیم منابع موهوم را در بودجه بیاوریم، یعنی چاپ پول و تورم ممکن بود به رقمی برسد که مردم عاصی شوند. مجبور بودیم این منابعی که داریم حداکثر آن را برای معیشت مردم ببریم و از ابتکاراتی استفاده کنیم که کارمند دولت یا بازنشسته یا قشرهای خیلی ضعیف آسیبشان کمتر شود. در مورد کارمندان دولت، درست است تورم بالا است، ما فقط ۲۰ درصد رشد داریم، ولی کاری که کردیم معافیت مالیاتی را به جدیت بالا بردیم. به شیوه‌ای که معافیت مالیاتی ما ۲۴ میلیون تومان بود، الان روی ۴۰ میلیون تومان برده‌ایم، الان تقریباً تمام معلم‌ها از معافیت مالیاتی برخوردار هستند. یعنی آن میزانی که از حقوقشان بابت مالیات تا الان کسر می‌شد این مثل افزایش حقوق است و به این شیوه جبران کرده‌ایم. تقریباً ۷۰ درصد از کارمند‌های دولت زیر ۴۰ میلیون تومان حقوق دارند، بنابراین از طریق معافیت‌های مالیاتی مورد حمایت قرار گرفته‌اند. از ۴۰ میلیون تومان تا ۶۰ میلیون تومان را فقط ۱۰ درصد افزایش مالیات درنظر گرفته‌ایم، درحالی که در سال‌های قبل مالیات خیلی بیشتر بود. از ۶۰ تا ۸۰ میلیون تومان را ۲۰ درصد مالیات درنظر گرفته‌ایم؛ بنابراین سعی کرده‌ایم آنهایی که یک مقدار دریافتی بیشتری دارند، مالیات را از آنها بگیریم، ولی پایینی را معافیت جدی بدهیم، چون مناسب هم نبود از افراد این مالیات را بگیریم و دوباره برگردانیم و به شیوه‌هایی که باعث کسری بودجه هم می‌شد، بخواهیم پرداخت کنیم.

در مورد بازنشستگان واقعاً این و مشکلات را داریم و با مشکلاتی که دارند آشنا هستیم، کاری که بود سال سوم متناسب سازی حقوق بازنشستگان را انجام دادیم. یعنی تقریباً بازنشستگان چیزی حدود ۳۶ درصد از حقوقشان افزایش پیدا می‌کند، کارمند‌های دولت با عیدی و پاداش و مواردی که دریافت می‌کنند چیزی حدود ۲۵ درصد افزایش پیدا می‌کند و با آن معافیت مالیاتی بخشی از این نگرانی‌ها جبران می‌شود. درکنار این فقط کارمندان دولت نبودند که دچار تنگنای معیشتی هستند، افرادی که تحت پوشش کمیته امداد هستند، اینها را سعی کردیم رشدی حدود ۳۳ درصدی بدهیم. آنهایی که تحت پوشش بهزیستی هستند، بخصوص معلولان عزیز رشدی حدود ۳۹ درصد بدهیم تا بتوانیم یک مقدار عدالت را با توجه به وضع زندگی آنها جبران کنیم. برای تمام مادرانی که وضع حمل می‌کنند غیر از مواردی که عرض کردم و یارانه‌هایی که داده می‌شود، ماهیانه ۲ میلیون تومان به هر کدام پرداخت می‌شود و مستقیماً به حساب مادر واریز می‌شود که بتوانند هزینه‌هایی که در دوران کودکی فرزندان شان دارند تا حدی بتوانند جبران کنند. بحث رتبه بندی معلم‌ها را جداگانه رقمی مورد نیاز داشت و طبق قانون باید انجام می‌دادیم که فارغ از این افزایش‌ها این کار انجام شد. در حوزه کمک تغذیه برای دانش آموزانی که در مناطق محروم هستند، سعی کرده‌ایم آنها را به یک رشد مناسبی بدهیم. کودکانی که از تحصیل بازمانده‌اند، بخصوص در استان‌هایی مثل سیستان و بلوچستان به صورت ویژه دیدیم که بتوانیم تحت پوشش ببریم و اعتبارات آنها را ۵۰ درصد افزایش داده‌ایم. آموزش و پرورش استثنایی را ۳۰ درصد افزایش داده‌ایم. برای تأمین شیر در مدارس ۷۷ درصد افزایش داده‌ایم. اینها به نحوی هزینه‌های خانوار است، چون می‌دانستیم خانوار نمی‌تواند اینها را تأمین کند و قشرهای ضعیفی هستند، بنابراین سعی کرده‌ایم جداگانه برای آنها ردیفی قرار بدهیم و افزایش بدهیم که آنها را حمایت کنیم. موارد دیگر مثل تأمین کاغذ برای کتاب‌های درسی یا ایاب و ذهاب دانش آموزان بخصوص در مناطق محروم و مدارس شبانه روزی در وضعیت نامناسبی هستند اینها را ۴۸ درصد رشد داده‌ایم. هزینه‌هایی که در حوزه بهداشت و درمان است هم همینطور؛ بنابراین سعی کرده‌ایم با همین منابع محدود حسن سلیقه‌ای باشد، درست است رقم افزایش پیدا نکرد، در جا‌هایی که آسیب کشور بیشتر است و همه مردم هم می‌پذیرند که در این شرایط سخت آنهایی که بیشتر آسیب می‌بینند را مورد حمایت قرار بدهیم، بنابراین جهت گیری بودجه یک مقداری به آن سمت رفت تا بتوانیم با یک انسجام جمعی و با یک دلسوزی برای همه، این منابع محدود را طوری تنظیم کنیم که آن هموطنان ما که در منطقه دوری است و سوءتغذیه دارد یا اینکه امکان درس خواندن ندارد یا مشکل معلولیت دارد، این موارد را بتوانیم یک مقداری نسبت به بقیه افزایش بیشتری بدهیم.

سؤال: طبق قانون مگر میزان افزایش حقوق‌ها براساس نرخ تورم نباید باشد؟

پورمحمدی: آن چیزی که قانون گفته است و چند جا هم روی آن قید نوشته است، گفته است متناسب با تورم، نه منطبق با تورم. دوم اینکه گفته است هزینه را مکلف هستید براساس منبعت انجام بدهید که دولت براساس منابعی که دراختیار دارد باید پرداخت کند. اگر دولت به این قیدی که قانونگذار گذاشته است و قانون را توجه نکند یعنی باید پول چاپ کند، یعنی باید تورم سنگینی را به مردم تحمیل کند. یعنی یک لیوان آب را به قیمت ۱۰۰ تومان به مردم می‌دهید، بعد می‌گویید ۱۰۰ تومان هم حقوق می‌دهم، ولی پول چاپ می‌کند قیمت لیوان ۲۰۰ تومان می‌شود ولی حقوق مردم ۱۱۰ تومان می‌شود. این روش روش مشفقانه‌ای نیست، ممکن بود کسی برای تظاهر بگوید خب خیالتان راحت باشد من این کار را انجام می‌دهم، ولی همان قانونی که گفته است باید متناسب ببرید گفته است باید در حد منابعی که دارید، کل منابع کشور که امکان دستیابی برای آن بود این بود مگر اینکه رفتار غیراخلاقی با کسری بودجه و با تورم این کار را کند که به نظر من تصدیق می‌فرمایید این رفتار رفتار خیرخواهانه‌ای نیست که کشور را به موج گرانی سنگینی بیندازیم.

سؤال: کارگران و کارمندان حقوق بگیر می‌گویند چرا زمانی که می‌خواهد افزایش حقوق اتفاق بیفتد یاد نقدینگی و افزایش تورم و اینها می‌شوید؟

پورمحمدی: یکی از وظایف ما همین است. ممکن است دیگران بگویند بله یا خیر ولی ما وظیفه‌ای داریم که باید بودجه المیزانی است که می‌گوید چقدر درآمد دارید و چطور صرف کنید. کاری که مهم است اینکه دولت باید تلاش کند که درآمد‌های خودش را همواره بالا ببرد و هزینه اش را کم کند. ما هر دو را تلاش کردیم ولی بدون اینکه بخواهیم آب در بودجه کنیم یا با اتکای به پایه پولی و نقدینگی و تورم این کار را کنیم؛ بنابراین بله اینها همه در مجالس و محافل بیان می‌شود ولی یک جایی باید این خیرخواهی و رفتار مشفقانه نسبت به کل جامعه داشته باشد اگر نباشد باید به سمت تورم‌ها و گرانی‌های بالا برویم.

سؤال: مردم می‌گویند الان با این وضعیت دچار این ماجرا هستیم، الان بودجه را ۲۰ درصد افزایش داده‌ایم، تورم روی ۴۰ درصد است، می‌گویند اینها خیلی تکافوی زندگی را نمی‌کند، می‌گویند  الان دچار گرانی و تورم بالا هستیم از چه جلوگیری می‌کنید؟

پورمحمدی: من کاملاً با شما همراه هستم و با تمام وجود سختی معیشت مردم را حس می‌کنم. ممکن است شما بگویید که دولت باید درآمد بیشتری را فراهم می‌کرد که نخواهد پول چاپ کند و پرداخت بیشتری کند. یک سالی را پشت سر گذاشته‌ایم که در تاریخ ما از بعد سختی هایش سالی بینظیر بود. در ۶۰ سال گذشته کم بارش‌ترین سال را تا دو هفته پیش داشتیم، ۶۰ درصد کمتر از متوسط ۵۰ سال گذشته بوده است. دولت باید غذای مردم را فراهم می‌کرد درحالی که خشکسالی شدیدی داشتیم، نمی‌توانستیم بگوییم ما کاری با این موضوع نداریم. دولت در این شرایط گندم را حدود ۲۵ هزار تومان تمام می‌شد، ۶۰۰ تا ۹۰۰ تومان به نانوایی می‌داد، باید نان مردم را فراهم کنیم و نمی‌توانیم نادیده بگیریم. امسال بدترین سال از لحاظ قیمت نفت بود. سال گذشته تا ۷۱ دلار نفت می‌فروختیم، امسال تا حدود ۵۰ دلار آمد پایین یعنی دولت شرایط بسیار سختی را پشت سر گذاشت ولی پشت سر گذاشت یعنی این سختی‌ها را ببینید امسال با آمدن ترامپ و به خصوص بعد از اسنپ بک شرایط برآمده دولت و وصولشان بسیار سال سختی بود یعنی قابل انکار نیست این سختی‌ها ولی باز پشت سر گذاشتیم و مطلب سوم یکی از بزرگترین و مهیب‌ترین و مدرن‌ترین جنگ‌های تاریخی کشور ما آن هم با کشور شروری مثل اسرائیل و بزرگترین قدرت نظامی شکل گرفت دولت باید اینها را پشت سر می‌گذاشت، حذف می‌کرد که پشت سر گذاشت معیشت و کالای مردم را به موقع می‌رساند، یعنی واقعاً باید کسی در این گرداب‌ها قرار می‌گرفت و بعد می‌گفت، ببینید از چه شرایطی عبور کردیم ولی به لطف الهی عبور کردیم.

معیشت مردم را کاملاً قبول دارم که در سختی و تنگنا است و در دولت هیچ اولویتی مهم‌تر از معیشت مردم نیست سختی‌ها و واقعیت‌های مملکت را هم باید به آن توجه کنیم، مشکلات وجود دارد، مسیر ناهموار است ولی راه بسته نیست می‌توانم این اطمینان را بدهم که به هیچ وجه راه ما بسته نیست و حتماً از این دوره عبور خواهیم کرد و این را هم نه از باب یک حرف دل خوش کن بگویم نه، خوشبختانه دولت در بخش اقتصادی چه خودش و تیم اقتصادی مجلس با هم برنامه منضبطی را تهیه کردند و تقریباً در ۱۰ تا ۱۵ روزه گذشته ضمن اینکه لایحه بودجه را تنظیم می‌کردیم به موقع می‌رفت خودمان را منسجم صرف تدوین برنامه کردیم که ان‌شاءالله در روز‌های آینده یکی یکی این برنامه‌ها چه خواهد بود و چگونه می‌تواند گشایش‌های در زندگی مردم ایجاد کند و چگونه می‌تواند انضباط مالی بیشتری ایجاد کند، چگونه کسب و کار‌ها را بتواند به تحرک برگرداند، چگونه به خصوص الان که در تنگی عرضه واحد‌های تولیدی و موارد اینگونه هستیم بتوانیم این را تسهیل کنیم که این را ممکن است ان شاءالله در گفتگویی خدمت شما برسم و کامل توضیح بدهم.

سوال: الان با این افزایش که دارد اتفاق می‌افتد پیش بینی شما برای نرخ تورم سال آینده چقدر است و کنترل رشد نقدینگی چقدر است؟

پورمحمدی: استحضار دارید نقدینگی از دو حیث مطرح می‌شود یا اینکه دولت، بانک مرکزی خالص دارایی‌های خارجی‌اش را ببرد بالا یعنی شروع کند پول چاپ کند، ارز بخرد که تقریباً از اینجا مصون هستیم و خیلی دنبال این نیست یا اضافه برداشت بانک‌ها است که هنوز در اینجا آسیب داریم بی‌نظمی بانک‌ها و یکی هم کسری بودجه دولت است دولت سعی کرد این منفذ را حتی المقدور ببندد من می‌توانستم الان مقابل شما بایستم بگویم ۵۰ درصد حقوق را بردم بالا و تمام و از محل افزایش نقدینگی و چاپ پول این کار را بکنم ولی دولت به خاطر اینکه مردم در مواجهه با تورم‌های بالا نباشند سعی کرد این میزان پای خودش را در بغل خودش جمع کند.

سوال: الان با این شرایط نرخ تورم برای سال آینده چقدر پیش بینی می‌شود؟

پورمحمدی: حوزه‌های مختلفی پیش بینی کردند که تقریباً می‌شود حدود ۴۰ و خرده‌ای درصد را متوسطش گفت.

سوال: یعنی همین نرخ تورمی که الان داریم؟

پورمحمدی: با چند درصد بالاتر البته با توجه به اینکه الان عمده نوسانی که در این حوزه قرار می‌گیرد از همین حوزه‌ای که عرض کردم ممکن بود کسری بودجه دولت باشد که این را سعی کردیم تا آنجا که ممکن است از این منفذ کمتر کشور آسیب ببیند امیدوارم با کار‌هایی که بانک مرکزی شروع کرده در انضباط بخشی به نظام بانکی آن منفذ هم بسته شود و بعد وقتمان را بگذاریم روی تسهیل مراودات خارجی روی ارتباطات بیشتر با کشور‌های همسایه و منطقه و اینکه صادرات و واردات را بهتر کنیم که از ناحیه افزایش قیمت ارز دوباره آسیبی به اقتصاد وارد نشود.

سوال: الان با توجه به اینکه ما همین میزان نرخ تورم را با یکی دو درصد بالاتر هم الان پیش‌بینی می‌کنیم یعنی این فشاری که مردم دارند تحمل می‌کنند فقط برای حفظ وضع موجود به علاوه یکی دو درصد هم بالاتر است درست است؟

پورمحمدی: بله، اما عرض کردم آن ساز وکاری که بخشی از آنها در بودجه به صورت گزینه گذاشتیم نه به عنوان قطعی فقط به عنوان یک اختیار به نظرم بعضی از رفتار‌ها و اقداماتی را انجام خواهیم داد که مثلاً ما این را با همین بحث بنزین شروع کردیم هفته پیش و فکر می‌کنم در هفته‌های بعد هم شروع می‌کنیم به تغییرات دیگر، بد نیست دو سه جمله راجع به این موضوع عرض کنم، شاید بخشی از جامعه انتظار داشتند که دولت ممکن است قیمت را خیلی بالا ببرد و همیشه می‌گفتند ۲۰۰۰ تومان در حالی که همین بنزین در کشور همسایه مثلاً فرض کنید ۱۰۰ و خرده‌ای هزار تومان است چه معنی می‌دهد، اصلاً پولش برای ما مهم نبود کل پولش شاید تا پایان سال حدود ۳ همت بشود که نسبت به هزینه‌هایی که هست اصلاً چیزی نیست ولی دارد یک رفتار مناسبی را ایجاد می‌کند تعداد موتور سیکلت‌هایی که ثبت نام کردند که بروند برای برقی شدن فوق العاده رفت بالا در سامانه، تعداد ماشین‌هایی که ثبت نام کردند برای گازسوز شدن به شدت بالا رفته است، تعداد مجوز‌هایی که وزارت نفت برای سی‌ان‌جی دارد می‌دهد با سرعت جلو می‌رود، تعداد مجوز‌هایی که برای ایستگاه‌های ال پی جی دارد می‌رود، می‌رود بالا یعنی ما درست است یک تغییر اندک قیمتی دادیم ولی رفتار دارد عوض می‌شود رفتار به این شیوه به جای اینکه ما بنزین ارزان قیمت را بسوزانیم و همه آن دود شود و باعث این آلودگی بشود بعد مریض شویم و بعد برویم یک هزینه درمان کنیم با یک تغییر رفتار اندک که به معیشت مردم هم آسیب نزند ولی جلوی بخش زیادی از هزینه‌های درمان گرفته شود یک مقدار هوا پاک‌تر باشد، تغییر رفتار به این سمت برود که مردم به جای اینکه از ماشین بنزینی استفاده کنند بروند به سمت ماشین گازسوز یا ماشین‌هایی که می‌خواهد وارد شود مثلاً اگر هیبریدی، برقی باشد که هیچی ولی هر چقدر اینها وارد شود کسی می‌خواهد ماشین با مصرف بالایی بیاورد و بعد شهر را آلوده کند طبیعتاً باید هزینه‌اش را بدهد بنابراین با یک روش‌هایی که به متوسط و عامه مردم آسیب نزند ولی آنهایی که مصرف خیلی زیادی دارند می‌شود رویه‌ها را تغییر داد تا این عدالت در شرایط سخت برای همه باشد و آن که آسیب پذیری اش بیشتر است بتواند از درآمد‌های این بهره‌مند شود و کسی که هزینه بسیار دارد بتواند کمتر از این مواهب برخوردار شود.

سوال: موارد دیگری وجود دارد که بخواهید اشاره کنید راجع به همین جبران کسری‌هایی که برای تأمین معیشت مردم وجود دارد؟

پورمحمدی: در بودجه برنامه‌هایی که عرض کردم ان شاءالله  سعی می‌کنیم آنها را از الان تا پایان سال یکی یکی به اجرا بگذاریم که باز بخش مهمی از آن در رفتار‌های درون ساختار دولت است، نظم بخشی، جمع کردن‌ها، ادغام کردن‌ها موارد این گونه که آن را جداگانه خدمتتان خواهم گفت بخشی هم در بودجه پیش‌بینی کردیم که ممکن است یک مقدار باعث سوء برداشت هم بشود در بودجه، چون همواره بین دولت و مجلس گفت‌و‌گو‌هایی بود که این نانی که شما دارید می‌دهید که این میزان هزینه دارید می‌دهید ما سال آینده باید چیزی حدود ۲۹۰ هزار میلیارد تومان باید یارانه برای نان بدهیم رقم کمی نیست ولی من دیروز با همکارمان رفتیم در یک نانوایی سوال کردیم که این نان سنگ خشخاشی چقدر؟ اعلام کرد ۸۰ هزار تومان تناسب نانی که من دارم آردش را روی ۹۰۰ تومان می‌دهم نباید برای یک کیلو آرد نباید نانش در بیاید ۸۰ هزار تومان اگر قرار است این میزان گیر واسطه‌ها بیاید خوب گیر خود مردم بیاید چه لزومی دارد چنین کاری بشود یا در همین کالا‌های اساسی ما در سال‌های گذشته رقم‌های بسیار زیادی را پرداخت کردیم بابت ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی دادیم ولی این در بین تجار مختلف، در بین بازارگاه‌های مختلف در بین تولید کننده‌های مختلف وقتی می‌رسید در کنار مردم بعد می‌دیدیم اینکه با قیمت آزاد فرقی نمی‌کند خب این چه رفتاری است دولت انجام بدهد.

سوال: آیا ارز ترجیحی را حذف کردید؟

پورمحمدی: خیر، همین را خواستم توضیح بدهم بین دولت و مجلس همواره گفت‌و‌گو بود که آقا این رویه را عوض کنید اگر قرار است چنین کاری بکنند این همه واسطه پول را بخورد خب این پول را به مردم بدهید رقم بسیار بهتری است‌ای بسا جبران حقوق یا چیز‌های دیگر را هم بکند این کار را انجام بدهید برای اینکه موضوع پخته شود در قانون بودجه یک اختیار در نظر گرفتیم گفتیم ممکن است در سوخت باشد، ممکن است در نان باشد، ممکن است در ارز ترجیحی باشد این طرف گفتیم این به معنای قطعیت نیست مجلس به ما برای سال آینده اجازه بدهد اگر هرچه تغییر دادیم متناظرش برای مردم است حالا این را چگونه انجام می‌دهیم یا اینکه می‌گوییم مردم این ما به التفاوت پول برای شما است به جای اینکه همه واسطه‌ها بردارند برای شما یا اینکه قیمت تعداد کالایی که بتواند یک حداقل کالری را فراهم بکند ما ثابت برای مردم نگه می‌داریم یعنی کالا را در اختیارشان قرار می‌دهیم اگر نرخ ارز فرض کنید ۱۰۰ تومان، شد ۱۲۰ تومان، ۲۰ تومان بیشتر برای مردم است اگر شد ۱۳۰ تومان این ۳۰ تومان برای مردم است یعنی لااقل در این شرایط ما واسطه‌ها را برداریم و سریع‌تر و صحیح‌تر پول را دست مردم بگذاریم یا از این نوسانات تورمی و گرانی مردم را مصون کنیم به خصوص قشر ضعیف را بنابراین چنین ابتکاراتی در بودجه دیده شد ولی در خواست اختیار شد نه درخواست الزام بنابراین این را با دوستانمان در مجلس گفت‌و‌گو می‌کنیم اگر اختیار به دولت دادند دولت با رعایت شرایط و اینکه دقیق وقتی کارش را کارشناسی کرد.

سوال: پس ارز ترجیحی خیلی تکلیفش معلوم نیست.

پورمحمدی: ارز ترجیحی کماکان انجام می‌شود تا زمانی که دولت اعلام کند با همان کالا‌های اساسی انجام می‌شود.

سوال: اگر بخواهم بحث معیشت را ببندم برداشت من از فرمایش های جنابعالی این است که علی رغم اینکه بودجه انقباضی است با هدف اینکه معیشت مردم بهبود پیدا کند، با توجه به پیش‌بینی که روی نرخ تورم داریم و افزایشی که دارد اتفاق می‌افتد.

پورمحمدی: سیاست‌های جبرانی دیگری در کنارش داریم در نظر می‌گیریم آن برنامه‌هایی که عرض کردم ان‌شاءالله خدمتتان داریم بیان می‌کنیم یک بخشی را در بودجه دیدیم مثل معافیت مالیاتی و این موارد که بتواند جبران تورم را بکند یک بخشی هم بسته‌های

سوال: البته خیلی جبران نمی‌کند قبول دارید؟

پورمحمدی: برای چه نمی‌کند؟ شما سال گذشته تا ۳۰ درصد کسانی که تا حقوق ۷۰ میلیون تومان می‌گرفتند باید مالیات می‌دادند

سوال: راجع به کارمندان صحبت می‌کنم حقوق ۲۰ تومان و ۳۰ تومان می‌گیرند.

پورمحمدی: بله، همینطور است من که با شما در این قسمت همراه هستم

سوال: پس قبول دارید، می‌خواهم بگویم که می‌گوییم ما برای معیشت داریم این کار‌ها را انجام می‌دهیم ولی از این طرف در معیشت‌ها باز خیلی اتفاقی نمی‌افتد.

پورمحمدی: ببینید اقتصاد یک ظرفیتی دارد ۲ بعلاوه ۲ می‌شود چهار، همه‌اش عدد و رقم است چقدر پول می‌گذارید چقدر هزینه می‌کنید، هنر ما در بودجه‌بندی این است که این منابع محدود را چگونه بهینه توزیع کنیم که کشور دچار آسیب نشود و انفجار تورمی شکل نگیرد، اقتصاد یک محدوده‌ای دارد و یک قسمتی را دیپلماسی باید حل کند یک قسمتی را روابط با همسایگان بین المللی اینها باید با همدیگر کمک کنند تا بتواند در باز بشود وگرنه اگر شما همه تنگنا‌ها را روی بحث اقتصاد بگذارید طبیعتاً اقتصاد تا یک حدی می‌تواند جلو ببرد

سوال: یک بحث هم در حوزه درآمد‌های مالیاتی است که به ویژه بحث مالیات بر ارزش افزوده که این را هم ۱۲ درصد دیدید درست است.

پورمحمدی: این هم از جمله مواردی است که گذاشتیم دقیقاً یکی از روش‌ها همین است که این را از مجلس اختیار خواستیم اگر به ما اجازه بدهد ما این را کلاً کالابرگ برای معیشت مردم می‌خواهیم حالا منطقش چیست

سوال: یعنی دو درصد اضافه را؟

پورمحمدی: بله، یعنی غیر از آن بحث‌های کالابرگ و مواردی که عرض کردم این دو درصد را درخواست کردیم ببینید کسی با یک تمکن مالی بالا ممکن است از همین بنزین که با قیمت ارزان می‌دهیم ممکن است با همین کالا‌های اساسی که ارزان می‌دهیم ۱۰ برابر یک قشر فقیر استفاده کند، چون مصرف بیشتر است این مالیات بر مصرف است هر کس بیشتر مصرف کند پول بیشتری دارد خرج کند ۲ درصد مالیات می‌دهد می‌شود ۱۷۰ همت که این ۱۷۰ همت را کلاً گذاشتیم برای کالابرگی که اگر فارغ از بقیه موارد بدهیم به کل مردم یعنی این یک گزینه است که به مجلس پیشنهاد دادیم.

سوال: این گرفتن از خود مردم و دادن به خود مردم نیست به نظرتان؟

پورمحمدی: بخش عمده‌ای از مالیات و ارزش افزوده توسط کسانی است که پول بیشتری دارند و مصرف زیادتری می‌کنند

سوال: مردم هستند، از خودشان می‌گیرید به خودشان می‌دهید.

پورمحمدی: بله، یک نفر هست روزانه رقم‌های بسیار سنگینی هزینه می‌کند یکی در این قسمت نان خوردن هم ندارد آن کسی که صد برابر یک آدم فقیر دارد هزینه می‌کند آن هم از کالا‌هایی که عموماً یارانه‌ای هستند یارانه پنهان باید پول بیشتری پرداخت کند آن آدمی که دستش به نان خشک هم نمی‌رسد به او پرداخت بشود بنابراین عدالت یعنی همین و اصلا مالیات نظام بازتوزیع ثروت و مهم‌ترین ابزار حاکمیت برای ایجاد عدالت است بنابراین این منطق را به مجلس پیشنهاد کردیم گفتیم به نظر می‌رسد یک عده‌ای ببینید یکی دو دهک ممکن است به اندازه کل دهک‌های دیگر هزینه کنند اینجا را تمثیلی می‌گویم آن یکی دو دهک که آنقدر پول دارند می‌توانند هر نوع هزینه‌ای بکنند در یک رستورانی بروند ۵ میلیون تومان هزینه کنند اینکه دو درصد از آنها گرفته شود ولی کسی که حتی نان شبش را هم ندارد به او یک کالا برگ داده شود باید منطبق با عدالت باشد ولی یک کسی نه، پول ندارد خرج کند از او که چیزی گرفته نمی‌شود از او که خیلی مصرف می‌کند آن هم کالا‌های یارانه‌ای را بنابراین طبیعتاً باید یکی کت و شلوار ۵۰ میلیون تومانی می‌خواهد بپوشد به عنوان مثال ۲ درصد باید بدهد ولی یک کسی لباس یک لا قبایی هم ندارد بپوشد باید به او کمک شود بنابراین یکی از ابزار‌های مهم حاکمیت ایجاد عدالت آنهایی که درآمد و تمکن بیشتری دارند مصرف بیشتری می‌کنند مصرفشان را بکنند ولی به فکر قشر ضعیف هم باشند این ابزاری است که می‌تواند یک مقدار باز توزیع ثروت کند.

سوال: ضمناً منبع تامین اعتبار کالابرگ الان از این منبع خواهد بود یا این اضافه بر آن است؟

پورمحمدی: خیر، این اضافه بر آن است ما الان کالا برگ‌های قبلی را انجام می‌دهیم به صورت موردی در همین سال ۵ مورد هر دو ماه یکبار کالابرگ جداگانه پرداخت کردیم، مستمری‌های مختلفی را هم که قشرهای ضعیف است آنها را هم پرداخت می‌کنیم آنها همه سر جای خودش، ۱۷۰ همت جداگانه سر جای خودش و آن برنامه هم سر جای خودش اینها ابزاری است که معیشت کل جامعه را مورد هدف قرار می‌دهد.

سوال: پس سال آینده هر ماه کالابرگ را پرداخت خواهید کرد و عددش مشخص است؟

پورمحمدی: ۱۷۰ همت الان بحثش قطعی است بقیه موارد دادن کالا برگ نه با چاپ پول، با درآمد قطعی این از جمله مواردی است که به مجلس پیشنهاد کردیم که هر کدام از گزینه‌ها را به جمع‌بندی رسیدیم انجام بدهیم.

سوال: محل تامین اعتبار درآمد قطعی از کجا است؟

پورمحمدی: مثال عرض می‌کنم فرض کنید در همین نان که عرض کردم ما ۲۹۰ همت داریم پول می‌دهیم برای نان حالا ۱۷۰ همت می‌خواهیم یارانه بدهیم این ۲۹۰ همت است شما همین رقم را به مردم دهید ۲۹۰ همت را رقم بسیار قابل توجهی خواهد شد خودشان بروند نانشان را تهیه کنند.

سوال: مجموع اعتبار مورد نیاز کالا برگ برای یک سال چقدر است؟

پورمحمدی: در سال جاری وزارت نفت حدود ۶ میلیارد دلار بنزین وارد می‌کند یک مقدار با همین مصرف بنزین را با هم کم کنیم ۶ میلیارد دلار است به قیمت روز در نظر بگیرید واقعاً این ۶ میلیارد دلار را به سفره مردم باید بدهیم، چرا باید بنزین وارد کنیم یعنی کل بنزینی که تولید می‌کنیم مصرف می‌کنیم، از داخل هم منابعی می‌دهیم به بقیه تغییراتی در انواع و اقسام فرآورده‌ها می‌دهند تبدیل به بنزین می‌کنند دوباره از خارج هم حدود ۶ میلیارد دلار بیاوریم خوب می‌توانیم این را با روش‌هایی، با بهینه‌سازی مصرف سوخت، با تغییر در مصرف، با سهمیه بندی‌های دقیق به مردم پرداخت کنیم.

سوال: آن مبلغی که کلاً برای کالابرگ در یک سال در نظر گرفتید چقدر است؟

پورمحمدی: عرض کردم آنها مواردی است که گذاشتیم با مجلس به جمع‌بندی برسیم بنابراین به معنای قطعی نیست اگر اجازه دادند هر کدامش را که با مجلس به جمع‌بندی رسیدیم

سوال: جدا از این طرف ماجرا که دو درصد برای کالابرگ اختصاص داده می‌شود، اصلاً شرایط تورمی اقتصاد کشورمان کشش این میزان افزایش مثلاً مالیات بر ارزش افزوده را دارد؟

پورمحمدی: مالیات بر ارزش افزوده را بیشتر کسانی پرداخت می‌کنند که مصرف بسیار زیاد داشته باشند شما در سبد هزینه خانوار وقتی نگاه می‌کنید صدک بالا می‌بینید هزینه‌های عجیب غریب خیلی زیادی دارند که می‌تواند تعداد زیادی از فقرا را پوشش بدهد خوب آنها اشکال ندارد دو درصد بیشتر برای کالای مصرفی‌شان بدهند تا بتوانند بقیه را پوشش بدهند.

سوال: وضع نفت به چه صورت است؟

پورمحمدی: نفت را اگر دقیق بخواهم خدمت شما صحبت کنم تولید نفت ما هم تقریباً ۳ میلیون و ۷۲۲ هزار بشکه است که از این سه میلیون بشکه حدود یک میلیون و ۹۵۰ هزار بشکه را در مصرف داخلی داریم و ۶۹۰ هزار بشکه هم میعانات اینها تقریباً مصرف داخلی می‌شود در بودجه سال آینده یک میلیون و ۷۷۰ هزار بشکه صادرات در نظر گرفتیم برای صادرات که تقریباً روی ۵۵ دلار محاسبه کردیم مفروضاتمان برای صادرات و منابع حاصله می‌آید بر اساس قانون تقسیم می‌شود بخشی برای سهم دولت است که کلاً می‌رود برای ارز ترجیحی کالا و

سوال: ارز با چه نرخی است؟

پور محمدی: از جمله همان مواردی است که گذاشتیم با مجلس صحبت کنیم که گفتم به صورت جمعی خرجی و گزینه‌ای گذاشتیم همین است که اگر ارز رفت بالا یعنی ارز ۲۸۵۰۰ تومان است، اما اگر دولت ارزش را خواست یک کاسه کند بگوید ۱۰۰ هزار تومان آن وقت ۷۱ هزار و ۵۰۰ تومانش حق مردم است باید یک راست این را به حساب مردم بریزیم، اگر احیاناً ارز رفت بالاتر یک حساب پشتیبان برایش در نظر گرفته می‌شود دوباره آن هم به حساب مردم ولی لازمه آن گفت‌و‌گو با مجلس و تصویب قانون است ممکن است بپذیرند و ممکن است نپذیرند.

سوال: الان میزان فروش نفت ما در لایحه بودجه ۱۴۰۵ نسبت به امسال کمتر شده درست است؟

پورمحمدی: ما درآمد‌های نفتی را نسبت به امسال کاهش دادیم چند مورد مهم را استحضار داشته باشید و بگویم که خوب است، سال گذشته عواید نفتی ما را در بودجه ۶۰۵ همت پیش‌بینی کردیم، سال آینده ۲۶۳ همت ۵۷ درصد عواید نفتی را کاهش دادیم دلیل آن این است که امسال با یک کاهش شدید قیمت نفت رو‌به‌رو شدیم و این برای ما سختی زیادی ایجاد کرد بنابراین سعی کردیم در این قسمت میزان درآمد‌های نفتی دولت را کمتر ببینیم، دومین جایی که تجربه به ما گفت نباید درآمدمان را به آن اتکا کرد بحث مولد سازی بود مولدسازی را ۹۷ درصد کاهش دادیم و، چون نتیجه عایدمان نشد برای همین در عمرانی بردیم به دستگاه اختیار دادیم گفتیم شما برای طرح های اولویت‌دار خودتان می‌توانید اموال مازادت را بدهید طرح هایت را تمام کنید دیگر نمی‌خواهد بیایید پیش دستگاه‌های مختلف این کار را بکنید و یکی دیگر از جا‌هایی که ما به شدت کاهش دادیم درآمد‌های حاصل از واگذاری سهام شرکت‌ها بود آنجا هم ۹۷ درصد کاهش پیدا کرد بنابراین تقریباً تملک واگذاری دارایی‌های سرمایه ما حدود تقریباً ۷۵ درصد نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرد پس این یک نکته مهم بود اتکا به نفت کم شد ما سرمایه می‌فروختیم نفت سرمایه است، ملک سرمایه است، سهام هم سرمایه بعد این در بودجه پیش بینی می‌شد ولی محقق نمی‌شد، محقق نمی‌شد می‌شد کسری بودجه، کسری بودجه می‌شد چاپ پول و تورم می‌شد بنابراین ما این انضباط را همین جا ایجاد کردیم حالا اگر درآمد بیشتری شد می‌شود خرج کرد.

سوال: بعد این اتکا به درآمد‌های مالیاتی را افزایش ندادید یعنی فشار آنجا را بیشتر نکردید؟

پورمحمدی: در آنجا هم واهی در نظر نگرفتیم عموماً ما وقتی مالیات را در سال مختلف در نظر می‌گیریم می‌گوییم شما بیایید نرخ تورم را در نظر بگیرید به علاوه یک کوشش مالیاتی، جلوگیری از فرار مالیاتی، بسط فعالیت‌های مالیاتی مالیات ما در این قسمت نسبت به وی‌ای تی را که کم کنید تقریباً نزدیک به ۴۰ درصد رشد کرده یعنی همان نرم کمتر از نرم چند سال گذشته مالیات را افزایش دادیم

سوال: چیزی که متناسب با نرخ تورم افزایش پیدا کرده فکر می‌کنم نرخ مالیات بوده

پورمحمدی: نه نسبت تورم کمتر بوده دیگر کوشش نمی‌خواهد تورم رفته بالا می‌خواهد ارزش افزوده‌اش را بگیرد یا موارد دیگر

سوال: باز در همین مالیات غیر از مالیات ارزش افزوده را عرض می‌کنم، مالیات درآمدی را عرض می‌کنم باز در شرایط اقتصادی فشار بر تولید کننده وارد نخواهد کرد یعنی شرایط الان این افزایش را اقتضا می‌کند؟

پورمحمدی: سعی شد در اجزای مالیاتی باز همین معافیت‌هایی که ما برای کارمندان دولت در نظر گرفتیم متناسبش برای کسبه بازار هم است بنابراین، این آنها را هم در نظر می‌گیرد، اما بخش دیگر هم نه فعالیت دارند، سودی دارند، مالیات به معنای به زور گرفتن نیست هر کس ترازنامه‌ای دارد اظهارنامه‌ای دارد بر اساس آن گرفته می‌شود بعضاً که سازمان مالیاتی به آنها می‌گوید بیشتر بدهید بعضی از فرار‌های مالیاتی است یا بعضی جا‌ها مثلاً معافیت مالیاتی‌شان بی‌نهایت است لزومی ندارد بدون سقف باشد یکی از الزاماتی که مجلس خواست صلاحیت دیده شود اینکه بعضی از مالیات‌ها هم سقفش معلوم بشود بنابراین این حرکت در نظر می‌گیریم که عدالت در این قسمت هم رعایت بشود.

سوال: در بحث رشد اقتصادی الان در لایحه بودجه ۱۴۰۵ این چقدر پیش بینی شده است؟

پورمحمدی: در لایحه بحث تورم یا رشد پیش‌بینی نمی‌شود ولی محاسبه می‌شود به نظرم ما سال آینده چیزی حدود ۱ تا یک و نیم درصد رشد را دنبال کنیم

سوال: به میزان برش یک ساله از برنامه توسعه است به نظر شما؟

پورمحمدی: خیر، فاصله دارد برش ۸ درصد است که باید در این شرایط از آن عبور کنیم.

سوال: پس عملاً تا پایان برنامه هفتم هم با این البته الان سال دوم برنامه است

پورمحمدی: بله، سالی مثل امسال نبود الان هم ما پیش بینی‌هایمان را یک مقدار سختگیرانه در نظر گرفتیم یعنی سعی می‌کنیم پایمان را جای محکم بگذاریم ولی سال سختی را پشت سر گذاشتیم.

سوال: کسری داریم برای بودجه سال آینده؟

پورمحمدی: بعید می‌دانم کسری نخواهیم داشت.

سوال: الان این رقم ۹۴۰ همت که فروش اوراق مالی و اسلامی است این در اصل معنایش این است که کسری داریم که این را داریم می‌گذاریم در بودجه؟

پورمحمدی: یکی از موضوعاتی که بعضاً بیان می‌شود این است که این میزان اوراق است و این اوراق هم چگونه خواهد شد، ما از ناحیه اوراقمان هیچ فشاری نه به بازار پول و نه به بازار سرمایه می‌آوریم سال آینده بازپرداخت اصل و سود اوراق ما حدود ۹۵۰ همت است یعنی اوراقی که در چندین سال گذشته عرضه شده آنچه که اصلش و سودش باید بدهیم تقریبا ۹۵۰ همت است، سال آینده همین اندازه حدود ۹۶۰ همت اوراق منتشر می‌کنیم یعنی هر چقدر که اوراق منتشر می‌کنیم متناظر آن، بازپرداخت اوراق را داریم بنابراین در این قسمت ما آسیبی به بازار پول یا سرمایه وارد نمی‌کنیم همان اندازه که پول برداشت می‌شود همان اندازه الزاماً یعنی اینها از حقوق هم حساسیتش بیشتر است الزاماً همان میزان به بازار پول و سرمایه برمی‌گردد بنابراین از این ناحیه هیچ آسیبی به بازار پول و سرمایه نمی‌رسد. ممکن است ما گشایش‌های درآمدی داشته باشیم و ممکن است حتی در طول سال تغییراتی در حقوق یا در بحث پرداخت‌ها یا پرداخت‌های موقتی و بقیه موارد برای کارمندان داشته باشیم، رفاهیات و اینگونه ولی سعی کردیم جا پایمان محکم باشد تنظیمش می‌کنیم ان شاءلله می‌رویم جلوتر اطمینان زیادی دارم که گشایش‌های جدی ایجاد می‌شود با تغییراتی که داریم شکل می‌دهیم، جلوی هرزروی‌ها و هزینه‌های زائد را می‌گیریم قطعاً درآمد‌های بهتری خواهیم داشت در سال آینده و انشالله فضای بهتری شکل خواهد گرفت.

سوال: در حوزه بهداشت و سلامت چطور، چقدر تغییرات داشتیم؟

پورمحمدی: در حوزه بهداشت و درمان هم یکی هم بحث تامین ارز دارو است که کماکان همان ۲۸۵۰۰ تومان در نظر گرفتیم که مشکلی ایجاد نشود، یکی از جا‌هایی که افزایش دادیم اعتباراتش را حوزه بهداشت و درمان است ۴۶ درصد حوزه بهداشت و درمان اعتباراتش را افزایش دادیم ببینید شما یک شاخص در ذهنتان است آن هم حقوق است طبیعی است با تورم حالا مقایسه می‌کنید ولی شما نمی‌توانید حقوق بدهید فکر سلامت مردم نباشید، مهم است که دارو، مهم است که شیر خشک، مهم این است که بیمارستان‌ها تجهیز شوند بنابراین من آنجا را مجبورم ۴۶ درصد افزایش بدهم اگر کسی برود در بیمارستان دارو نباشد مادری برای بچه اش شیرخشک نباشد قابل بخشودن نیست؛ بنابراین بعضی از اینها که فوق العاده ضرورت دارد را رشد بالاتری داده‌ایم و حقوق را هم امیدواریم با گشایش‌هایی که سال آینده می‌شود و تغییراتی که انجام می‌شود بتوانیم آن را هم بهبود ببخشیم.

سؤال: اگر نکته مهمی را می‌خواهید اشاره کنید بفرمایید؟

پورمحمدی: نکته خاصی الان در این قسمت ندارم لیکن ممکن است در عدد و رقم این موضوعات خیلی نمایان نباشد ولی سعی کرده‌ایم جهت گیری‌های بودجه به گونه‌ای باشد که این منابع صرف باز کردن گره‌هایی شود که بتواند اثر آن خیلی بیشتر از بودجه‌های قبلی باشد. بعنوان مثال بحث کریدور‌ها خیلی حیاتی بود اینکه چطور به کشور‌های اطراف سریعتر خودمان را متصل کنیم یا کریدور شمالی را چطور تمام کنیم، سواحل مکران را چطور تمام کنیم. طرح‌های توسعه مختلفی برای بخشی از سرزمین مان که دارای ظرفیت بسیار خوبی هستند درنظر گرفته‌ایم مثلاً سواحل مکران و کریدورها. کشور ایران یک تمدن چند هزار ساله است، یک اقیانوس است. اقتضای اقیانوس این است که بعضی از مواقع امواج بلندی ایجاد می‌کند، با یک حوض و با یک برکه فرق می‌کند. امسال یکی از سال‌هایی بود که این امواج امواج بزرگی بود و سال بسیار مهمی را پشت سر گذاشته‌ایم. این خاصیت فرهنگ کشور ایران است، ما یک کشور دو روزه یکساله، صد ساله و دویست ساله نیستیم. کشوری با تندباد‌های بزرگی وزید نماد کشورمان هم همیشه سرسبز ماند، ممکن است این باد یک مقداری دچار مشکلمان کرد و سر خم شد ولی زنده شد و حرکت کرد و رفت. سختی‌هایی که در سال جاری پشت سر گذاشتیم یکی از امواجی بود که پشت سر گذاشتیم. همین قابلیت و ظرفیت تمدنی ما بود که مردم را منسجم کرد، مدیریت و راهبری کشور را جهت خاصی به آن داد. هم نیروی نظامی و هم فرماندهی کلان کشور و هم انسجام ملی، یعنی توانستیم از یک موج بسیار بزرگی عبور کنیم. درست است سختی کشیدیم ولی در تاریخ خوار نشدیم، درست است سختی کشیدیم ولی باید فکر کنیم گذشتگان چه چیزی برای ما گذاشته‌اند و ما چه برای آیندگان به جا می‌گذاریم، قطعاً عبور می‌کنیم و من امیدوارم که با ظرفیت‌هایی که کشور ما دارد می‌تواند یک افق روشنی را ترسیم کند. کشوری هستیم با ۵ هزار و ۸۰۰ کیلومتر سواحل بسیاری از کشور‌ها کمترین ساحل را ندارند. کشوری هستیم با بیشترین ذخایر نفت و گاز و ذخایر معدنی، کشوری هستیم با نیروی انسانی تحصیلکرده و هنوز جوان، کشوری هستیم با تنوع آب و هوایی و با موقعیت جغرافیایی. درست است بعضی از مواقع اقتضای تاریخ یک مکث‌هایی ایجاد می‌شود ولی مطمئن هستم ما اینها را طی می‌کنیم و گشایش‌های جدی ایجاد خواهد شد.