چرا و چگونه گول می‌خوریم؟

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ همه ما به شیوه‌های مختلف می‌خواهیم بر رفتار دیگران تأثیر بگذاریم. با این حال، برخی در این کار افراط می‌کنند. افراد سلطه جو تنها به تاثیرگذاری بر دیگران راضی نمی‌شوند بلکه می‌خواهند آن‌ها را کنترل کرده و تحت تسلط خود درآورند. آن‌ها این کار را به روش‌هایی انجام می‌دهند که شما متوجه نشوید. 

بیشتر این روش‌ها رفتار‌های "معمولی" و پیش پا افتاده هستند و از این رو مورد توجه قرار نمی‌گیرند، اما به همین دلیل بسیار مشکل ساز می‌شوند چرا که بدون آنکه متوجه شوید تحت سلطه و کنترل آن‌ها در می‌آیید. 

در همه این روش‌ها از احساسات اصلی ما مانند ترس، عصبانیت یا همدردی بهره می‌گیرند. افراد سلطه جو بدون آنکه دلیل موجهی وجود داشته باشد با تحریک احساسات شما را به دام می‌اندازند. از این رو شناختن این روش‌ها می‌تواند به ما کمک کند که در دام افراد سلطه جو نیفتیم.

سرزنش احساسی بسیار قوی است که می‌تواند باعث شود افراد رفتار نامعقولی داشته باشند. مورد سرزنش واقع شدن احساس خوبی ندارد چرا که موجب می‌شد ارزش‌های اخلاقی فرد زیر سوال برود، ارزش‌هایی که برای زندگی در جامعه به آن نیاز داریم.

مردم می‌توانند با قضاوت کردن رفتار شما و سرزنش کردن شما را کنترل کنند. اگر معیار‌های خود را برای قضاوت نداشته باشید به سادگی در دام آن‌ها می‌افتید، زیرا آن‌ها به شما القا می‌کنند که کدام کارتان خوب بوده و کدام بد؛ و بعد شما را مجبور می‌کنند کاری را انجام دهید یا چیزی را بگویید که صرفاً به نفع آن‌ها باشد و با انجام آن از احساس گناه و سرزنش خلاص شوید. به این ترتیب شما به سادگی و برای آنکه مورد سرزنش قرار نگیرید تحت سلطه و کنترل آن فرد در میایید.

نگرانی یکی دیگر از این احساساتی است که با سوءِ استفاده از آن می‌توانند شما را تحت سلطه درآورند. آن‌ها با شناسایی موقعیت‌هایی که شما در آن ضعیف هستید یا اعتماد به نفس کمی دارید در شما ایجاد نگرانی کرده و از آن به نفع خود بهره می‌برند.

وقتی نگران هستید انتقاد منفی از شما در باره چیزی که می‌گویید یا کاری که انجام می‌دهید، مسخره کردن یا تحقیر همه اشکال کنترل هستند. سلطه جویان در چنین موقعیت‌هایی ممکن است سعی کنند شما را گیج کرده و اشتباهات ساده شما را به اشتباهی بزرگ تبدیل کنند. آن‌ها ممکن است طوری رفتار کنند که شما گمان ببرید که بیشتر از خودتان شما را می‌شناسند. 

برخی از افراد با برانگیختن احساس ترحم و دلسوزی دیگران بر آن‌ها مسلط می‌شوند. این افراد تظاهر می‌کنند که آسیب دیده و نیازمند هستند و از این طریق احساس ترحم و دلسوزی دیگران را جلب می‌کنند. وقتی شخصی خود را دائما نیازمند کمک و دلسوزی شما نشان میدهد در واقع دارد شما را کنترل می‌کند. شما برای آن‌ها دلسوزی می‌کنید چرا که احساس بدی نسبت به وضعیتشان دارید در حالی که متوجه نیستید به دام آن‌ها افتاده اید و تحت کنترل آن‌ها هستید.

همیشه نباید چاپلوسی را باور داشت. گاهی اوقات هدف از تملق گویی پایین آوردن قدرت دفاعی و تسلط آسانتر بر شماست. وقتی کسی چاپلوسی شما را می‌کند، اعتماد شما را به دست می‌آورد. اما مردم همیشه این کار را با نیت خیر انجام نمی‌دهند.

بهترین پادزهر چاپلوسی خوب شناختن خود است. هیچ کس نقاط قوت و ضعف شما را بهتر از خودتان نمی‌داند. اگر خود را بشناسید، تحسین و چاپلوسی موهوم شما را غافلگیر نخواهد کرد. دیگر کسی نمی‌تواند برای شما خودشیرینی کند. 

ارعاب لزوماً فریاد زدن یا تهدید مستقیم نیست. سلطه گران، اغلب به طور نامحسوس ترس را در دل شما می‌کارند تا زمان مناسب از آن بهره بگیرند. آن‌ها خیلی زیرکانه به شما القا می‌کنند که یک رفتار خاص برای شما خطرناک است. وقتی آن‌ها به شما می‌گویند که "به این روش عمل کنید" در واقع شما را تحت کنترل خود درآورده اند. وقتی که به شما می‌گویند اگر این کار را نکنید دچار مشکل می‌شوید به نظر می‌آید که رفتاری عقلانی دارند، اما آنچه در واقع انجام می‌دهند تلاش برای شرطی کردن شما از طریق ترس است.

افرادی که سر هر چیز دعوا راه می‌اندازند تقریباً همیشه می‌توانند بر شما مسلط شوند و کنترل تان می‌کنند. ما درمورد افرادی صحبت می‌کنیم که در مورد کوچکترین چیز‌ها دعوا و سرو صدا راه می‌اندازند. افرادی که به دیگران این احساس را القا می‌کنند که اگر می‌خواهی با من درگیر نشوی باید رفتار خاصی با من داشته باشی. 

آن‌ها با تسلط بر دیگران از پذیرش پیامد‌ها و عواقب رفتار خود اجتناب می‌کنند. این افراد اینگونه عمل می‌کنند تا مردم بر عیب‌های آن‌ها انگشت نگذارند؛ و سرانجام در مواجهه با این افراد همیشه مسئول درگیری کس دیگری است. شخص سلطه جو همیشه حرف خودش را به کرسی می‌نشاند.

افرادی که خودشان را به پخمگی می‌زنند و وانمود می‌کنند چیزی نمی‌دانند یا نمی‌توانند کاری را انجام دهند در حالی که هم می‌دانند و هم می‌توانند انجام دهند. آن‌ها کار‌های دشوار را با این بهانه که "تو بهتر انجام می‌دی"به دیگران محول می‌کنند. به عبارت دیگر، آن‌ها دیگران را مجبور می‌کنند که کارهایشان را انجام دهند تا خود کاری نکنند و ظاهراً همه این‌ها به این دلیل است که آن‌ها دست و پا چلفتی، هالو یا پخمه هستند.

همچنین افرادی که وانمود می‌کنند حرف شما را نمی‌فهمند نیز می‌توانند بر شما مسلط شوند. آن‌ها ممکن است وانمود کنند که نمی‌توانند مسائل خودشان را حل کنند. این روش دیگری است تا کارهایشان را به گرده دیگران انجام دهند. 

این اشکال کنترل و سلطه جویی منجر به روابطی غیر دوستانه و توهین آمیز می‌شود که تحت هیچ شرایطی نباید آن‌ها را تحمل کنید، زیرا هیچ منفعتی برای شما ندارد.