مهمترین رویکرد فرهنگی 95 توجه به آسیب‌های اجتماعی

محمدرضا مخبر دزفولی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: ما در حوزه های فرهنگی باید به آنچه در صحنه به عنوان کار مثبت و سازنده انجام گرفته توجه کنیم؛ در زمینه فیلم، کتاب، موسیقی و نمایش موج آفرینی‌ها و جهت گیری‌ها و شورانگیز بودن موضوعات فرهنگی یکسری کارهای مثبتی برای عموم جامعه انجام شده و نمی‌توانیم بگوییم در این زمینه ها کاری نشده است.

وی گفت: در زمینه کتاب صرف نظر از شمارگان و عناوین کتاب‌ها موجی از مطالعه آثار فرهنگی به خصوص برای جوان‌هایی که ممکن است دوران دفاع مقدس را درک نکرده باشند ایجاد شده و با تبدیل روایت جنگ به رمان‌های جذاب و شیوا یک جریان مثبت و سازنده در کشور شکل گرفته و برخی از این کتاب‌ها در سال های اخیر بیش از صد بار به چاپ رسیده است که این نشان از درگیر شدن سنین و اقشار مختلف به کتابخوانی و تبدیل شدن مطالعه به یک فرهنگ و عادت در کشور است که البته هنوز با وضع مطلوب فاصله داریم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درخصوص روند  رو به رشد کتابخوانی در کشور افزود: امسال همچون سالهای پ‍یش این روند ادامه داشته و تنوع تولید آثار ادبی در شعر، رمان، خاطرات ارتقاء و غنا یافته است و امیدواریم که این روند همواره ادامه یابد.

مخبر دزفولی گفت: در سینما و موسیقی هم کارهایی انجام گرفته است که البته در هر کدام نقص‌ها و خلاء‌هایی وجود دارد و مهمترین مسئله در همه حوزه های فرهنگی و هنری در کنار ذوق و سلیقه هنرمندان، حمایت و پشتیبانی از هنر آنان است که باید روی آن سرمایه گذاری کنیم.

وی افزود: یکی از کارهایی که ما در این سال‌ها دنبال کرده‌ایم که جنبه حمایتی و تشویقی داشته نظامند کردن موضوعات گوناگون حوزه فرهنگ و هنر بوده است به طور مثال در موضوع چاپ کتاب و پشتیبانی و حمایت از کتاب های خوب و جذاب مصوباتی داشته‌ایم و وزارت ارشاد و دیگر دستگاه‌های فرهنگی براساس آن مصوبات فعالیت‌های حمایتی داشته‌اند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه گفت: در زمینه ساخت فرهنگی مثل بازی‌های رایانه‌ای که موضوع بسیار مهمی در دنیاست کارهای خوبی صورت گرفته است شاید در بعضی جاها برای کودکان و نوجوانان بازی‌های رایانه‌ای اثری متفاوت‌تر از بقیه ساحت‌های هنری داشته باشد.

مخبر دزفولی با بیان اینکه بازی‌های رایانه ای بیش از یک دهه است در کشورمان رایج شده و تا قبل از اینکه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی متولی بازی‌های رایانه‌ای شوند تمام بازی‌های فرزندان ما غربی بود افزود: این بنیاد حجم قابل توجهی بازی تولید کرده و در نمایشگاه اخیر بازی‌های رایانه‌ای دیدیم که چقدر جوان‌های با استعدادی هم در تولید قصه‌ها و فیلم‌های مرتبط با انواع بازی‌های رایانه‌ای فعالیت کردند و هم بالغ بر 500 شرکت در این زمینه شکل گرفتند که تولید ثروت می کنند.

وی گفت: جوان ما در حال حاضر با خلاقیت در زمینه بازی‌های رایانه‌ای و پویانمایی تولید می‌کند که در بعضی از این زمینه‌ها قابلیت رقابت با تولیدات جهانی پیدا کرده اند؛ اگر چه غرب خیلی بیشتر در این زمینه‌ها تجربه دارد و ‍ پویانمایی هایی که آن‌ها ساخته‌اند از جذابیت و تنوع بیشتری برخوردار بوده است اما ما ساخت بازی های رایانه ای را تازه شروع کرده ایم و روز به روز به دامنه حضورمان افزوده می شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: بعضی از داستان‌ها و بازی‌هایی که از مبانی بومی و ارزشی ما شکل گرفته اکنون مخاطب جهانی پیدا کرده و در اروپا هم طرفدار دارد حتی در زمینه بازی‌های برخط که همزمان چند کاربر از کشورها و ملیت‌های مختلف دنیا با هم مشارکت می‌کنند ایرانی‌ها مبدع بودند و اکنون در این زمینه تولیداتی داریم که به دلیل تکنولوژی پیشرفته شان کشورهای محدودی می‌توانند آن را تولید کنند.

مخبر دزفولی در ادامه با اشاره به برخی گزارش‌های خارجی مبنی بر اینکه «فقط از انرژی هسته‌ای ایران نباید ترسید بلکه نگرانی بالاتر از ورود فرهنگ ایرانی است» گفت: فرهنگی که ایران به خانه‌های غربی ترویج می‌کند یکی از نگرانی‌های آن‌هاست فرهنگی که از طریق همین بازی‌های رایانه‌ای به غرب ورود می‌کند و بچه‌ها از آن استقبال می‌کنند تأثیر خودش را می‌گذارد.

وی با تأکید بر اینکه امکانات کشور باید با محدودیت‌ها دیده شود، افزود: در علم هم وقتی ما شروع کردیم و عقبه مان را می‌دیدیم قبل از انقلاب چیز دندان گیری نداشتیم اما زیر ساخت‌هایی را بعد از انقلاب فراهم کردیم و این جهش علمی که اکنون داریم ناشی از تدبیر و برنامه ریزی‌هایی است که سیاستگذاران کشور داشته اند و حاصلش را امروز بعد از 10 - 15 سال می‌توانید ببینید.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: یکی از مسائل ما در کنار کارهای مثبت و متنوع فرهنگی توجه به آسیب‌های اجتماعی بوده که وارد کشورمان شده است و ممکن است بخشی از این آسیب‌ها در حوزه اقتصادی و ناشی از فقر یا اشتغال باشد اما حقیقتاً توجه به آسیب های اجتماعی هم یک رویکرد فرهنگی است.

مخبر دزفولی در ادامه افزود: اگر بخواهیم در فرهنگ موفق باشیم باید آسیب های اجتماعی مان کم شود آسیب‌های اجتماعی در زمینه اعتیاد، طلاق، قوام خانواده و آسیب‌هایی که در مدرسه و دانشگاه با آن‌ها مواجه هستیم می تواند به فرهنگ ما، به اقتصاد ما و به علم ما آسیب بزند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه توجه به آسیب‌های اجتماعی در همین چند سال اخیر جزو موضوعات اصلی مسئولان کشور قرار گرفته است، گفت: یکی از رویکردهای فرهنگی سال 95 که البته از سال قبل در محضر رهبر انقلاب شکل گرفت توجه ویژه ارکان نظام به موضوع مقابله با آسیب های اجتماعی بود و آنقدر این موضوعات برای مسئولین مهم بوده که از اولین جلسات در حضور ایشان در حوزه آسیب‌های اجتماعی بررسی‌ها صورت گرفت.

مخبر دزفولی افزود: در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی ابتدا باید به تحلیل این آسیب‌ها پرداخت که چرا ما مسائل مربوط به اعتیاد را در کشورمان داریم و چرا تاکنون موفق نشده‌ایم به آنچه که اعتیاد بر سر جوان های ما می‌آید فائق شویم و در گام دوم راه حلش را بیابیم تا آن مشکل را حل کنیم زیرا اگر این آسیب‌ها حل نشود ما در زمینه های دیگر هم نمی‌توانیم موفق شویم.

وی تأکید کرد: آنقدر آسیب‌های اجتماعی دامنه دار و حساس بود که مسئولین در رأس نظام به آنها حساسیت نشان دادند و تصمیم بر آن شد که با این آسیب‌ها مقابله جدی و همه جانبه صورت گیرد به همین علت شورایی به نام شورای اجتماعی کشور در کنار شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شد تا برای هماهنگ کردن و عملیاتی کردن برنامه‌ها برای کاهش آسیب‌های اجتماعی اقدام کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: از جمله کارهای مهم فرهنگی در سال 95 همین مصوبه مهم شورا برای ایجاد شورای اجتماعی کشور بود تا با مشخص کردن مأموریت و وظایف همه دستگاه ها با آسیب های اجتماعی مقابله شود به همین منظور یک اعتبار خاص، ویژه و فوق العاده هم برای آن در نظر گرفته شد ضمن اینکه رئیس جمهور هم به عنوان رئیس شورای اجتماعی کشور منصوب شد تا تمام دستگاه ها به صف این دستگاه تبدیل شوند.

مخبر دزفولی در پاسخ به این سؤال که اکنون در حل آسیب‌های اجتماعی به چه درجه‌ای رسیده ایم گفت: بنده از بدو تشکیل این شورا در جریان این موضوعات بوده‌ام و در جلسات مختلف در محضر رهبر معظم انقلاب حضور داشتم و طبعاً از وزارت کشور پیگیر انجام امور بودم می توانم بگویم تازه این حرکت شروع شده است.

وی افزود: اینکه تازه حرکت برای مقابله با آسیب های اجتماعی آغاز شده به این معنا نیست که کشور و نظام تلاش نکرده، خیر، بلکه آنقدر دامنه و هجمه این آسیب‌ها زیاد بوده که مسئولین را دور هم جمع کرده تا برای حل این آسیب‌ها همفکری کنند و تا به نتیجه مطلوب رسیدن فاصله زیادی داریم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: 10 تا 11 میلیون حاشیه نشین در کشور وجود دارد و این‌ها محرومیت‌هایی دارند که خودش آسیب زاست و اگر ما بتوانیم برای خانواده‌های آسیب پذیر شغل ایجاد کنیم و امکانات لازم را در اختیار حاشیه نشین‌ها قرار دهیم خیلی از آسیب‌ها حل می‌شود.

مخبر دزفولی در ادامه افزود: هم باید سرمایه گذاری کنیم هم آموزش دهیم  و هم زمینه‌های بروز آسیب‌ها را کاهش دهیم در موضوع طلاق هم همین طور است؛ اکنون نرخ طلاق، نرخ قابل قبولی نیست و باید برای کاهش آن تلاش کنیم خانواده‌ها باید در این مسئله به فرزندانشان آموزش‌های لازم را بدهند و باید توصیه‌های قبل از ازدواج افزایش پیدا کند که اکنون مشاوره قبل از ازدواج الزامی شده و قرار است الزامی شدن آن عملیاتی شود.

وی گفت: ما در زمینه علمی پیشرفت های زیادی داشته ایم اما اگر اینها با یک هندسه موزون و منظمی پیش نرود و براساس مزیت‌های نسبی و جغرافیایی هر استان و منطقه طراحی نشود ممکن است به خودی خود در آینده آسیب زا شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه امروز با بیکاری برخی از دانش آموختگان دانشگاهی مواجه هستیم افزود: یکی از کارهای بسیار خوبی که به لحاظ فرهنگی و امیدبخشی به جامعه مطرح شده این است که ما نتوانستیم دانشگاهیانمان را منسجم تر کنیم و به سمت تولید و اشتغالزایی سوق دهیم اکنون دانش آموختگان ما حدود 3 هزار شرکت دانش بنیان ایجاد و بیش از30 هزار میلیارد تومان پارسال درآمد زایی داشتند که نزدیک به 80 هزار دانش آموخته دانشگاهی در این شرکت ها فعالیت می کنند.

مخبر دزفولی گفت: با دانش بنیان کردن ما روشی برای رفع فقر در درجه اول، ثروت آفرینی برای کشور در درجه دوم و ایجاد مانع برای بروز آسیب های اجتماعی بیشتر در درجه سوم ایجاد کرده ایم زیرا بخشی از آسیب های اجتماعی از جوانان دانشگاهی بیکار شکل می گیرد و وقتی اشتغال مولد مبتنی بر دانش و فناوری فراهم کنیم و بستر آن را برای جامعه تسهیل کنیم بسیاری از این آسیب‌ها هم کاهش پیدا می کند.

وی در ادامه افزود: امروز یک روش بسیار ارزان به معنای واقعی کلمه و در عین حال موفقیت آمیز برای اشتغالزایی کشور همین شرکت های دانش بنیان و دانش بنیان کردن مشاغل است اگر شغلی که به صورت سنتی اداره می شد با بنیادهای علمی خودش را بازسازی کند هم می تواند برای آن شخص تولید ثروت کند و هم دایره کارآفرینی را برای تعداد قابل توجهی از جوانان گسترش دهد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه دانش بنیان کردن یکی از رویکردهای موفق نظام بوده گفت: اکنون 8 تا 9 هزار شرکت در صف تأیید شدن به عنوان دانش بنیان هستند و ما باید بتوانیم در 3 تا 4 سال آینده 15 تا 20 هزار شرکت دانش بنیان را تا پایان برنامه ششم در کشور شکل دهیم.

مخبر دزفولی با بیان اینکه جریان علمی توانسته برای کشور نشاط و امید به آینده ایجاد کند، افزود: ما در شاخص نوآوری رتبه بهتری نسبت به گذشته بدست آورده‌ایم زیرا به جوانان و دانشمندان کشور و به آنهایی که کار خلاقانه و مبتکرانه به خرج می‌دهند اعتماد کرده ایم؛ رتبه ما از 106 در سال 2015 به 78 در سال 2016 رسید و این نشان می‌دهد که ما صعود 28 پله در نوآوری دنیا داشته ایم.

وی گفت: در زمینه علمی و مشارکت جهانی کارهای موفقی انجام داده ایم و همه مراکز علم سنجی دنیا به پیشرفت علمی ایران اذعان می کنند و ما هم باید قدر این موفقیت را بدانیم و هم اینکه نگذاریم این روند آسیب ببیند راه حلش هم این است که ما همچنان که پایش و پالایش می کنیم فرصت را برای استفاده از استعدادهای محققانه باز کنیم که به این موضوع هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی توجه شده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: ما رتبه 17 دنیا را در تولید دانش علمی، isa در زمینه مقالات مختلف علمی دارا هستیم و دو سال است که در منطقه رتبه برتر را داریم از ترکیه پیشی گرفته ایم و با عربستان هم فاصله قابل توجهی داریم.

مخبر دزفولی تأکید کرد: ما طی سال های گذشته یک شیب تندی در پیشرفت دانش علمی داشتیم که یک مقدار کاهش پیدا کرده و ممکن است علل مختلفی داشته باشد اما نباید اجازه دهیم این رشد متوقف یا کم شود اکنون هم دانشمندان ما ایثارگرانه تلاش می کنند تا این رشد را حفظ کنند.

وی افزود: ما حتماً باید به تولید داخلی اعتماد و از آن حمایت کنیم اما هنوز در این قسمت موفق نیستیم مسئولان کشور، رسانه ملی و سایر رسانه های مجازی نتوانسته اند این باور را در خودشان و جامعه ایجاد کنند و بقبولانند که می شود اجناس و کالاهای ایرانی را هم خرید و هم با کیفیتش را پیدا کرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به راه اندازی شبکه ایران کالا گفت: راه اندازی این شبکه کار بسیار خوبی است اما به شرط اینکه، دیده شود اینکه چقدر برنامه ریزی شده که این شبکه دیده شود و نوآوران و صاحبان حرفه‌ها را که توانسته‌اند کارهای مثبتی انجام دهند معرفی کند بحث دیگری است؛ اکنون در همه زمینه‌ها کسانی را داریم که با معیارهای بین المللی کالا تولید می‌کنند اما متأسفانه مهجورند و شناسایی نشده اند و یکی از کارهای خدمتگزارانه به فرهنگ ملی ما همین معرفی تولید کننده های برتر است.

مخبر دزفولی در پاسخ به اینکه چه نمره ای به عملکرد دستگاه‌های فرهنگی کشور در سالی که گذشت می‌دهید؟ افزود: برای نمره دادن باید همه جانبه ببینیم و شرایط محیط پیرامونی را تحلیل کنیم زیرا ما در فضایی قرار داریم که از همه جهت به ما تهاجم شده آن طرف با همه توان علیه انقلاب برنامه ریزی می‌کنند چون آن را نگران کننده می‌بینند، از آن طرف دور تا دور ما را تروریست‌های تکفیری، داعشی و جریان‌های خونخوار و جنایتکار گرفته اند و از سویی دیگر کشور در محاصره اقتصادی غرب قرار گرفته اما مردم ما از لحاظ فرهنگی آنقدر بالنده هستند که نمونه آن را می‌توان در راهپیمایی 22 بهمن دید و این غنا و هوشمندی فرهنگی مردم است و نتیجه این است که امروز ایران به عنوان یک جزیره امن فعالیت می‌کند.

وی گفت: درست است اشکالاتی هست و نارسایی‌هایی وجود دارد اما مردم می‌بینند که در مجموع حتی به نسبت کشورهایی که ظاهراً خیلی در رفاه هستند آن توانمندی‌ هایی که در کشور ما هست در خیلی جاها وجود ندارد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه مردم اثرگذاری های فرهنگی ایران را در منطقه می بینند، افزود: با وجود بایکوت خبری جمهوری اسلامی ایران از سوی غرب و وارونه جلوه دادن فعالیت های کشورمان، اینکه نمادهای دلاورانه و شجاعانه ایران اسلامی به کمک مردم عراق، فلسطین، یمن و سوریه می آید این یک کار فرهنگی است قبل از اینکه سیاسی یا نظامی باشد اینها آثار فرهنگی نظام و انقلاب است، آثار جهانی شدن است و نشان می دهد که  الگوسازی های فرهنگی ما در نوع خود منحصر به فرد است.

مخبر دزفولی گفت: به عملکرد جمهوری اسلامی ایران در عرصه فرهنگی در صحنه بین الملل نمره خیلی خوب می دهم اما در بحث داخلی بعضی آسیب هایی را داریم و مردم ما نمی پسندند در کشوری که اینقدر ظرفیت هست گاهی اوقات در آن اتفاقاتی بیفتد که مردم علاقه مند به کشور، نظام و انقلاب را آزرده خاطر کند مثلاً مردم می گویند چرا فلان فساد یا آسیب در فلان جا اتفاق افتاد این را مردم برنمی تابند و این جزو ناکارآمدی ها و اشکالات کشور ماست که باید برطرف شود.

وی افزود: در داخل کشور هم کار مثبت فرهنگی و هم کار سلبی در مقابله با آسیب های اجتماعی انجام شده است که یک نمره متوسط می گیرد زیرا مقدورات و امکانات ما هم محدودیت دارد اما مسئولان تلاش خود را کرده اند اما اگر تلاش ها هم افزا و هماهنگ تر می شد می توانست آثار و ثمرات بهتری داشته باشد اما نداشته ایم و در این زمینه ضعف داریم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه گفت: آثار کارهای خوبی که انجام گرفته آن قدر نتوانسته در باور عمومی قانع کننده باشد که اگر امروز از ما بپرسند بگوییم قبول داریم و قانع شده ایم می دانیم که جای کار هم در سیاست گذاری و هم در برنامه ریزی و هم در تخصیص منابع و اعتبارات و بودجه و همچنین هماهنگ کردن متولیان فرهنگ وجود دارد.

مخبر دزفولی افزود: باید تلاش و برنامه ریزی خود را هماهنگ با اجرا کنیم زیرا گاهی برنامه داریم اما اجرا نمی شود گاهی می خواهد اجرا شود اما آنقدر موازی کاری در اجرا اتفاق می افتد که اصل برنامه به فراموشی سپرده می شود و حواشی جای اصل را می گیرد و به این ترتیب برنامه عملی نمی شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ما از اینکه کشور و مردم را نا امید کنیم سودی نمی بریم از این هم که خوشبینانه نسبت به هر چیزی بدون ارزیابی و تحلیلی قضاوت کنیم هم نتیجه ای نمی گیریم، واقع بینی در کنار امید و مدیریت داشته ها و سرمایه های بالفعل می تواند کشور را موفق و نقاط ضعف را محو کند.