گزارش مکتوب ..... کُنجد دشتستان دانه ای کوچک اما پرخاصیت و بلند آوازه

به گزارش خبرگزاری صداو سیما مرکز بوشهر ؛همه ما معمولا کم و بیش با دانه روغنی کنجد آشنا هستیم و وقتی نام کنجد می آید بیاد نان هایی که با کنجد تزیین شده اند و طعم بسیار مطلوبی به نان می بخشند می افتیم .

گیاه کنجد ، یک گیاه گل‌دار متعلق به خانواده پدالیاسه است. این دانه، بیشترین میزان روغن را درمیان دانه‌ها دارد و طعم آجیلی آن، درصورت بوداده‌شدن برای چنددقیقه و با حرارت پایین، بیشترمی‌شود.

کنجد را می‌توان به‌صورت خام یا خشک‌شده یا حتی به صورت تنقلات برشته در بازار یافت .

کنجد به دو صورت خام ( که بیشتر برای مصارف قنادی ها ونانوایی ها ) و همچنین "بوداده " یا برشته آن را( بیشتر برای تزیین و طعم دادن برخی از میوه ها مانند خرما ) مصرف کرد  .

از کنجد علاوه بر روغن محصولات جدیدی به دست می آید از جمله می توان به تولید ارده ، حلوا ارده ، حلوا راشی اشاره کرد و همچنین ازروغن کنجد در مصارف پزشکی نیز استفاده می شود .

اما جایگاه این دانه پرخاصیت در استان بوشهر کجاست:

سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان می گوید  : بیشتر مصرف کنجد در شهرستان دشتستان در ارده سازی بوده و بخشی از کنجد تولیدی نیز به خارج استان برای مصارف مختلف خوراکی و دارویی عرضه می‌شود.

به گفته منصور نوذری ، بیشتر مناطق کاشت کنجد در دشتستان مناطق ارم ، بوشکان ، بخش مرکزی و تا حدودی در بخش‌های آب‌پخش و شبانکاره است.

زمان کشت کنجد در استان ؛

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر می گوید : کشاورزان این استان از نیمه تیرماه تا نیمه مرداد هر سال شروع به کاشت دانه کنجد می کنند.

مهندس خسرو عمرانی می افزاید: سطح زیر کشت کنجد در سال 1397حدود 1500هکتار بوده که در شهرستانهای دشتستان 900 هکتار، دشتی 500 هکتار و تنگستان 100هکتار کشت شده است.

وی در ادامه می افزاید : میزان تولید کنجد پارسال در واحد سطح 1ممیز 2 دهم تن که در مجموع 1800تن تولید بوده است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: با توجه به برنامه ریزی انجام شده پیش بینی می کنیم امسال  تولید کنجد به  2 هزار و 400 تن برسد.

به گفته عمرانی با هماهنگی های انجام شده برای تامین بذر از طریق مجری طرح دانه های روغنی ، وزارتخانه 10 تن بذر ارقام دشتستان و 2 تن ارقام ناشکوفادر نظر گرفته است.

"رقم ناشکوفا رقمی است که پس از رسیدن محصول با کمباین درو می شود."

خواص اعجاب انگیز این دانه کوچک؛

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهرستان بوشهر درباره فواید کنجد می گوید:روغن کنجد غنی از موادی است که از بروز سرطان جلوگیری می کند80 در صد اسیدهای چرب آناز نوع غیر اشباع است که به کاهش کلسترول خون کمک می کند.

مهندس موجی در ادامه افزود:وجود مواد ضد اکسیداسیون طبیعی در روغن کنجد سبب پایداری این روغن در مقابل فساد ناشی از اکسیداسیون می شودعلاوه بر این روغن کنجد مناسب برای پخت و پز است .

بازار مصرف کنجد در کشور؛

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان ، بازار مصرف این دانه روغنی را افزون بر این استان، استان‌های اصفهان، یزد، قم و فارس عنوان کرد که کارگاه‌های شیرینی پزی، ارده سازی، حلوا شکری و روغن گیری دارند.

به قول فردی  که دارای کارگاه ارده سازی در شهر دالکی  بود می گوید: میزان مصرف کنجد در استان بوشهر بسته به عرضه و تقاضا متغیر است  و معمولا در فصل تابستان تقاضا کمتر می شود.

وی می افزاید:کنجد استان بوشهر کیفیت بسیار خوبی دارد و بهترین کنجد هم در شهرستان دشتستان  تولید می شود اما متاسفانه مقدار تولید آن کم است و جوابگوی نیاز مشتریان نیست.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کشت این محصول در استان را  یک مزیت اقتصادی برای کشاورزان دانست وگفت: کشت کنجد  در تابستان است و در این فصل  هیچ محصول دیگری در زمین‌های کشاورزی استانمان کشت نمی‌شود.

خسرو عمرانی از دیگر مزیت‌های این محصول را استفاده کم از آب عنوان کرد و افزود : همین مساله باعث شده کشت این محصول در استان بوشهر توسعه یابد.

استان بوشهر اگر چه از نظر تولید کنجد جزء استان‌های برتر کشور نیست، اما در تولید بذر آن جایگاه خوبی دارد.

همه انواع کنجد، مغذی هستند. این دانه‌ها حدود ۴۰% ات ۶۰% روغن دارند. کنجد، منبع بزرگی از مواد معدنی مانند مس و منگنز است. کنجد، حاوی منیزیم، کلسیم، فسفر، آهن، سلنیوم، ویتامین B۱ و روی و سرشار از فیبر رژیمی و چربی‌های تک‌غیراشباع نیز است.

حسینی مقدم از شهروندان شهر برازجان و صاحب عطاری در مرکز استان بوشهر می گوید : افزایش مصرف کنجد به شرایط اقلیمی و آب و هوایی بستگی دارد 

وی می افزاید : استفاده ازخرما با چاشنی کنجد بیشتربه دلیل طبیعت گرم این دسر خوش طعم در فصل سرد سال در بین مردم بیشتر رواج دارد و افزایش مصرف این دانه مغذی در فصول سرد سال بیش از پیش ملموس می شود .

ارده یکی از مشتقات مهم و پرخاصیت دانه روغنی کنجد است که مورد استقبال خوب مردم بویژه جنوبی ها و کشورهای حاشیه خلیج فارس است.

یکی از بازرگانان استان بوشهر می گوید:ارده دشتستان به دلیل خاص بودن و کیفیت و مزه بسیار خوب آن علاوه بر مصرف داخلی استان بوشهر و سایر استانهای همجوار نظیر فارس، خوزستان، اصفهان و هرمزگان درکشورهای حاشیه خلیج فارس نیز از بازار خوبی برخوردار است.

رئیس سازمان  صنعت، معدن و تجارت استان  هم با اشاره به اهمیت و ارزشمند بودن این صنعت به لحاظ غذایی، دارویی، اقتصادی و اشتغال زایی در  حوزه صادرات گفت: این سازمان برای حمایت از توسعه کارگاه های ارده سازی و سایر مشتقات کنجد نظیر حلوا و روغن آن آمادگی دارد.

سابقه تولید ارده در دشتستان  به 150 سال پیش بازمی گردد و اولین بار توسط سالم خان زیارتی تولید شد.

بنظر می رسد توجه بیشتر به این محصول ارزشمند و سازگار با آب و هوا و اقلیم استان بوشهر می تواند بجز شهرستان دشتستان ؛ بقیه این استان را هم به مرکز مهم تولید کنجد کشور تبدیل کند.