پخش زنده
امروز: -
پائیز را به سلامت بگذرانید
بایدها و نبایدهای طب سنتی برای فصل پاییز + فیلم
در این فصل به علت تفاوت شدید و ناگهانی بین هوای گرم نیمروز و هوای سرد بامداد و شب بیماری‌های زیادی بروز می‌کنند. چند توصیه طب سنتی برای حفظ تندرستی در فصل پاییز ارائه می شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، با فرا رسیدن فصل پائیز غم و غصه‌هایتان را به برگ‌های پائیزی بسپارید تا با برگ‌ریزان بریزد؛ پائیز فصلی است که از دیدگاه طب سنتی، طبیعتی سرد و خشک دارد و افرادی که مزاج سرد و خشک (سودا) دارند در این فصل بیشتر اذیت می‌شوند.
در این فصل میوه‌ها و غذا‌هایی با طبع گرم توصیه می‌شود؛ افراد با مزاج سرد و خشک بهتر است در فصل پائیز با آب ولرم حمام کنند و از مصرف غذا‌های کنسروی، منجمد و مانده و غذا‌هایی با طبع بسیار گرم و ادویه‌جات با گرمی زیاد پرهیز کنند.
برای جلوگیری از خشکی پوست از روغن بادام شیرین، زیتون و بنفشه برای چرب کردن پوست استفاده شود؛ در این فصل ورزش کردن به دلیل برقراری تعادل در بدن مناسب است و سردی مزاج را کاهش می‌دهد، در پاییز از اقداماتی نظیر: فصد، حجامت بی‌دلیل، خوابیدن با شکم پر، خوابیدن در مجاورت هوای سرد، نوشیدن آب سرد و حمام یا نشستن در آب سرد، خشم و اندوه و اضطراب (به دلیل افزایش سودا) پرهیز کنید.
در این فصل بدن را از سرمای بامدادی و گرمای میان روز حفظ کنید و از پرخوابی و پرنوشی و پرخوری و خواب روز تا حد امکان اجتناب کنید؛ استفاده از عطر‌های خوشبو و گرم مانند گلاب، نرگس و یاس باعث حفظ سلامت روح و جسم می‌شود.
مصرف گرده گل و عسل به دلیل طبع گرم و سرشار از مواد مغذی در فصل پائیز توصیه می‌شود (مصرف شربت عسل بسیار مفید است)
چای‌های مناسب فصل پائیز
ـ. چای گل گاوزبان همراه یک قاشق غذاخوری عسل، چای بنفشه همراه یک قاشق غذاخوری عسل
ـ. چای نعنا، پونه، آویشن و مرزنجوش به همراه یک قاشق غذاخوری عسل برای درمان زکام و سرماخوردگی
ـ. چای پنیرک و خطمی به همراه عسل برای درمان سرفه‌های خشک
همچنین در این فصل بخور اوکالیپتوس برای افزایش رطوبت مناسب است.
غذا‌ها و مواد گرم و‌تر مناسب فصل پاییز
بادام، نخود، زردک، شلغم، لوبیا، توت سفید، انجیر، خرما، پسته، زیتون، مویز، کشمش، زرده تخم مرغ محلی نیم‌برشت، شکر سرخ، گندم، کنجد، روغن حیوانی، گوشت گوسفند، سمنو، مرغ محلی، شیر تازه گوسفند همراه با عسل، سیب، به، انار شیرین، بوقلمون محلی، بادام زمینی، ارده، شیره انگور، شیره خرما، شیره توت از جمله مواردی است که مصرف آن‌ها در فصل پاییز توصیه می‌شود.
موادی که مصرف آن‌ها در پاییز باید به حداقل برسد/ غذا‌های مضر در پاییز
خواراکی‌هایی که باید ترک شود عبارتند از: غذا‌های آماده و حاضری، غذا‌های فریزری و مانده، سرخ کردنی‌های مانده، قهوه‌های بازاری
مصرف این مواد را در پاییز به حداقل برسانید: ماهی، آبلیمو و آبغوره، سرکه، پنیر شور، ماست و دوغ و کشک، میوه‌های ترش، ترشیجات
علت شیوع بیماری‌ها در فصل پاییز
علت بروز و ظهور زیاد بیماری‌ها در فصل پاییز را می‌توان متغیّر بودن هوا در طول روز، وجود مواد زاید باقی‌مانده در بدن از فصل تابستان به جهت خوردن میوه¬های زیاد، ضعف قوت، کاهش تحلیل و دفع مواد زاید به علت سردی هوا و… دانست.
برخی بیماری‌های شایع در فصل پاییز عبارتند از:
خارش پوست
اگزما
شوره سر
ترک پوست
درد‌های مفاصل
برخی ورم‌ها
درد و بزرگی طحال
برخی از انواع تب‌ها
ادرار قطره‌ای
سخت‌ادراری
کم‌خونی
جنون
وسواس
افسردگی
ورم لوزه‌ها
درد‌های سیاتیکی
انسداد‌های گوارشی
سکته
بیماری‌های ریوی و….
در فصل پاییز از چه کار‌هایی باید پرهیز کرد
توصیه شده برای نگاهداشت تندرستی در فصل پاییز، از برخی کار‌ها پرهیز گردد که از آن جمله است:
مواجهه با گرمای سر ظهر و سرمای بامداد و شبانگاه
خوابیدن در جای سرد
استحمام با آب سرد
نوشیدن آب خیلی سرد
نزدیکی جنسی زیاد
خوابیدن با معده پر
مصرف مسهل‌های قوی
فصد و حجامت و هرکاری که خون را کم کند
قی کردن
زیاد خوابیدن و زیاد بیداری کشیدن
حرکات بدنی زیاد
غم و غصه زیادزیاد
کم‌خوری و پرهیز بی‌دلیل
تعریق بسیار و….
همچنین باید تا حد امکان از خواب میانه روز و مصرف زیاد مواد غذایی و نوشیدنی‌ها خودداری کرد و جهت پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و زکام، در طول شب، سر را پوشاند.
در فصل پاییز چه بخوریم و چه نخوریم
همان‌طور که انسان‌ها و فصل‌ها دارای مزاج‌های خاص خود هستند، غذا‌ها هم دارای مزاج‌اند. بر اساس آنچه گفته شد می‌توان فهمید که در هر فصل نیز لازم است از غذا‌های مناسب آن فصل بهره برد و غذا‌های نامناسب را کنار گذاشت.
۱- پرهیز از مواد غذایی با طبیعت خشک: غذا‌هایی مانند گوشت گاو و گوساله، کنسرو‌ها و کمپوت‌ها، سوسیس و کالباس و فست فود‌ها، ادویه‌های تند و تیز، ترشی‌ها، سرخ کردنی‌ها، بادمجان، عدس، قارچ، پنیر شور، ماست و دوغ ترش، کشک، کلم و گل‌کلم، رُب و سس‌ها، غذا‌های مانده و گوشت نمک‌سود، چای پررنگ، یخ، شوری‌ها، چیپس و پفک و امثال آن‌ها و… از آنجا که به خشکی مزاج بدن دامن می‌زنند، به‌ویژه برای فصل پاییز نامناسب‌اند.
۲- پرهیز از میوه‌های با طبیعت سرد و‌تر: از سوی دیگر در این فصل باید از زیاده‌روی در مصرف میوه‌های ” سرد و‌تر ” تابستانی، لبنیات، قهوه، نسکافه، کاکائو، سیر و پیاز و… نیز پرهیز کرد. در حالی که متأسفانه امروزه، در همه روز‌های سرد سال هندوانه در میوه‌فروشی‌ها و کنار خیابان‌ها به فروش می‌رسد و مصرف خوراکی‌هایی، چون خیار و کاهو و مانند آن‌ها نیز ذره‌ای کم نمی‌شود!
۳- مواد غذایی با طبیعت گرم و‌تر میل کنید: در این فصل خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های مایل به گرمی و تری مانند گوشت گوسفند، خربزه شیرین، مویز، هویج، زیتون، خرما، عسل، شیرینی‌های طبیعی، حلوای طبیعی، مربا‌های طبیعی از میوه¬های مناسب، شربت گل‌شکر، شربت عسل، مغز خشکبار به‌ویژه بادام درختی، آش¬های ساده و… بیشتر مصرف شوند. بهترین میوه‌های فصل پاییز نیز انار میخوش، انگور، انجیر، سیب، به، گلابی هستند.
رفتار‌های مناسب در فصل پاییز
تدابیر خوب این فصل که موجب تندرستی بیشتر و پیشگیری از بیماری‌ها می‌شوند عبارتند از:
استفاده از عطر‌های معتدل
حمام یک روز در میان با آب نیم‌گرم
چرب کردن بدن با روغن‌های مناسب مانند بنفشه بادام
پوشش مناسب در طول روز متناسب با ساعت روز
پوشاندن سر به‌ویژه در هنگام خواب و….
غذا‌های سنگین فقط در فصل سرد: باید توجه داشت که در فصول سرد سال، به خلاف فصول گرم، دستگاه گوارش انسان قوی‌تر می‌شود و بهتر است از غذا‌های سنگینتر استفاده شود. مصرف سنتی هلیم، آش‌ها، آبگوشت‌ها، کله‌پاچه و… در فصل پاییز و زمستان از همین آموزه طب سنتی ناشی می‌شود که باز هم متأسفانه امروزه فراموش شده و مردم ما بدون توجه به شرایط فصل و اقلیم و سن و مزاج خود می‌خورند و می‌آشامند و در نتیجه می‌بینیم در فصل تابستان برخی مرکبات در دسترس‌اند و اتفاقاً بهای بالاتری هم دارند یا مصرف هلیم گندم و کله‌پاچه و آبگوشت در ظهر‌های گرم تابستان شایع شده است و در مقابل در روز‌های سرد سال، مردم ما از هندوانه و گوجه و خیار و لبنیات زیاد دست نمی‌کشند!
کنترل سرما خوردگی در پاییز: یکی از مشکلات شایع در این فصل، ابتلا به سرماخوردگی می‌باشد. در سرماخوردگی‌های ساده یا اصطلاحاً ویروسی، که علایم آن محدود به آبریزش بینی، عطسه، بی‌حالی و خستگی است و علایم عفونت باکتریال مانند گلودرد چرکی وجود ندارند باید از مصرف نابجای داروهایی، چون آنتی‌بیوتیک‌ها و کورتون‌ها پرهیز کرد و تا بهبود علایم استراحت کرد و ضمن پرهیز از خوردنی‌هایی که موجب افزایش سردی و تری بدن می‌شوند، از سوپ‌ها و آش‌های ساده و گرم استفاده نمود. زیرا سرماخوردگی یا زکام، در صورتی که طولانی نباشد و منجر به عوارض نگردد، یکی از راه‌های دفع مواد ناسالم از بدن است و نباید جلوی آن گرفته شود. مگر آنکه علایم بیش از ۵-۴ روز به طول بیانجامند یا علایمی از عفونت‌های باکتریال وجود داشته باشد که در آن صورت باید با مراجعه به پزشک متخصص و تشخیص دقیق بیماری، دارو‌های مورد نیاز، تجویز و مصرف شوند.
علت بروز و ظهور زیاد بیماری‌ها در فصل پاییز را می‌توان متغیّر بودن هوا در طول روز، وجود مواد زاید باقی‌مانده در بدن از فصل تابستان به جهت خوردن میوه¬های زیاد، ضعف قوت، کاهش تحلیل و دفع مواد زاید به علت سردی هوا و… دانست.
برخی بیماری‌های شایع در فصل پاییز عبارتند از:
خارش پوست
اگزما
شوره سر
ترک پوست
درد‌های مفاصل
برخی ورم‌ها
درد و بزرگی طحال
برخی از انواع تب‌ها
ادرار قطره‌ای
سخت‌ادراری
کم‌خونی
جنون
وسواس
افسردگی
ورم لوزه‌ها
درد‌های سیاتیکی
انسداد‌های گوارشی
سکته
بیماری‌های ریوی و….
در فصل پاییز از چه کار‌هایی باید پرهیز کرد
توصیه شده برای نگاهداشت تندرستی در فصل پاییز، از برخی کار‌ها پرهیز گردد که از آن جمله است:
مواجهه با گرمای سر ظهر و سرمای بامداد و شبانگاه
خوابیدن در جای سرد
استحمام با آب سرد
نوشیدن آب خیلی سرد
نزدیکی جنسی زیاد
خوابیدن با معده پر
مصرف مسهل‌های قوی
فصد و حجامت و هرکاری که خون را کم کند
قی کردن
زیاد خوابیدن و زیاد بیداری کشیدن
حرکات بدنی زیاد
غم و غصه زیادزیاد
کم‌خوری و پرهیز بی‌دلیل
تعریق بسیار و….
همچنین باید تا حد امکان از خواب میانه روز و مصرف زیاد مواد غذایی و نوشیدنی‌ها خودداری کرد و جهت پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و زکام، در طول شب، سر را پوشاند.
در فصل پاییز چه بخوریم و چه نخوریم
همان‌طور که انسان‌ها و فصل‌ها دارای مزاج‌های خاص خود هستند، غذا‌ها هم دارای مزاج‌اند. بر اساس آنچه گفته شد می‌توان فهمید که در هر فصل نیز لازم است از غذا‌های مناسب آن فصل بهره برد و غذا‌های نامناسب را کنار گذاشت.
۱- پرهیز از مواد غذایی با طبیعت خشک: غذا‌هایی مانند گوشت گاو و گوساله، کنسرو‌ها و کمپوت‌ها، سوسیس و کالباس و فست فود‌ها، ادویه‌های تند و تیز، ترشی‌ها، سرخ کردنی‌ها، بادمجان، عدس، قارچ، پنیر شور، ماست و دوغ ترش، کشک، کلم و گل‌کلم، رُب و سس‌ها، غذا‌های مانده و گوشت نمک‌سود، چای پررنگ، یخ، شوری‌ها، چیپس و پفک و امثال آن‌ها و… از آنجا که به خشکی مزاج بدن دامن می‌زنند، به‌ویژه برای فصل پاییز نامناسب‌اند.
۲- پرهیز از میوه‌های با طبیعت سرد و‌تر: از سوی دیگر در این فصل باید از زیاده‌روی در مصرف میوه‌های ” سرد و‌تر ” تابستانی، لبنیات، قهوه، نسکافه، کاکائو، سیر و پیاز و… نیز پرهیز کرد. در حالی که متأسفانه امروزه، در همه روز‌های سرد سال هندوانه در میوه‌فروشی‌ها و کنار خیابان‌ها به فروش می‌رسد و مصرف خوراکی‌هایی، چون خیار و کاهو و مانند آن‌ها نیز ذره‌ای کم نمی‌شود!
۳- مواد غذایی با طبیعت گرم و‌تر میل کنید: در این فصل خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های مایل به گرمی و تری مانند گوشت گوسفند، خربزه شیرین، مویز، هویج، زیتون، خرما، عسل، شیرینی‌های طبیعی، حلوای طبیعی، مربا‌های طبیعی از میوه¬های مناسب، شربت گل‌شکر، شربت عسل، مغز خشکبار به‌ویژه بادام درختی، آش¬های ساده و… بیشتر مصرف شوند. بهترین میوه‌های فصل پاییز نیز انار میخوش، انگور، انجیر، سیب، به، گلابی هستند.
رفتار‌های مناسب در فصل پاییز
تدابیر خوب این فصل که موجب تندرستی بیشتر و پیشگیری از بیماری‌ها می‌شوند عبارتند از:
استفاده از عطر‌های معتدل
حمام یک روز در میان با آب نیم‌گرم
چرب کردن بدن با روغن‌های مناسب مانند بنفشه بادام
پوشش مناسب در طول روز متناسب با ساعت روز
پوشاندن سر به‌ویژه در هنگام خواب و….
غذا‌های سنگین فقط در فصل سرد: باید توجه داشت که در فصول سرد سال، به خلاف فصول گرم، دستگاه گوارش انسان قوی‌تر می‌شود و بهتر است از غذا‌های سنگینتر استفاده شود. مصرف سنتی هلیم، آش‌ها، آبگوشت‌ها، کله‌پاچه و… در فصل پاییز و زمستان از همین آموزه طب سنتی ناشی می‌شود که باز هم متأسفانه امروزه فراموش شده و مردم ما بدون توجه به شرایط فصل و اقلیم و سن و مزاج خود می‌خورند و می‌آشامند و در نتیجه می‌بینیم در فصل تابستان برخی مرکبات در دسترس‌اند و اتفاقاً بهای بالاتری هم دارند یا مصرف هلیم گندم و کله‌پاچه و آبگوشت در ظهر‌های گرم تابستان شایع شده است و در مقابل در روز‌های سرد سال، مردم ما از هندوانه و گوجه و خیار و لبنیات زیاد دست نمی‌کشند!
کنترل سرما خوردگی در پاییز: یکی از مشکلات شایع در این فصل، ابتلا به سرماخوردگی می‌باشد. در سرماخوردگی‌های ساده یا اصطلاحاً ویروسی، که علایم آن محدود به آبریزش بینی، عطسه، بی‌حالی و خستگی است و علایم عفونت باکتریال مانند گلودرد چرکی وجود ندارند باید از مصرف نابجای داروهایی، چون آنتی‌بیوتیک‌ها و کورتون‌ها پرهیز کرد و تا بهبود علایم استراحت کرد و ضمن پرهیز از خوردنی‌هایی که موجب افزایش سردی و تری بدن می‌شوند، از سوپ‌ها و آش‌های ساده و گرم استفاده نمود. زیرا سرماخوردگی یا زکام، در صورتی که طولانی نباشد و منجر به عوارض نگردد، یکی از راه‌های دفع مواد ناسالم از بدن است و نباید جلوی آن گرفته شود. مگر آنکه علایم بیش از ۵-۴ روز به طول بیانجامند یا علایمی از عفونت‌های باکتریال وجود داشته باشد که در آن صورت باید با مراجعه به پزشک متخصص و تشخیص دقیق بیماری، دارو‌های مورد نیاز، تجویز و مصرف شوند.
در این فصل میوه‌ها و غذا‌هایی با طبع گرم توصیه می‌شود؛ افراد با مزاج سرد و خشک بهتر است در فصل پائیز با آب ولرم حمام کنند و از مصرف غذا‌های کنسروی، منجمد و مانده و غذا‌هایی با طبع بسیار گرم و ادویه‌جات با گرمی زیاد پرهیز کنند.
برای جلوگیری از خشکی پوست از روغن بادام شیرین، زیتون و بنفشه برای چرب کردن پوست استفاده شود؛ در این فصل ورزش کردن به دلیل برقراری تعادل در بدن مناسب است و سردی مزاج را کاهش می‌دهد، در پاییز از اقداماتی نظیر: فصد، حجامت بی‌دلیل، خوابیدن با شکم پر، خوابیدن در مجاورت هوای سرد، نوشیدن آب سرد و حمام یا نشستن در آب سرد، خشم و اندوه و اضطراب (به دلیل افزایش سودا) پرهیز کنید.
در این فصل بدن را از سرمای بامدادی و گرمای میان روز حفظ کنید و از پرخوابی و پرنوشی و پرخوری و خواب روز تا حد امکان اجتناب کنید؛ استفاده از عطر‌های خوشبو و گرم مانند گلاب، نرگس و یاس باعث حفظ سلامت روح و جسم می‌شود.
مصرف گرده گل و عسل به دلیل طبع گرم و سرشار از مواد مغذی در فصل پائیز توصیه می‌شود (مصرف شربت عسل بسیار مفید است)
چای‌های مناسب فصل پائیز
ـ. چای گل گاوزبان همراه یک قاشق غذاخوری عسل، چای بنفشه همراه یک قاشق غذاخوری عسل
ـ. چای نعنا، پونه، آویشن و مرزنجوش به همراه یک قاشق غذاخوری عسل برای درمان زکام و سرماخوردگی
ـ. چای پنیرک و خطمی به همراه عسل برای درمان سرفه‌های خشک
همچنین در این فصل بخور اوکالیپتوس برای افزایش رطوبت مناسب است.
غذا‌ها و مواد گرم و‌تر مناسب فصل پاییز
بادام، نخود، زردک، شلغم، لوبیا، توت سفید، انجیر، خرما، پسته، زیتون، مویز، کشمش، زرده تخم مرغ محلی نیم‌برشت، شکر سرخ، گندم، کنجد، روغن حیوانی، گوشت گوسفند، سمنو، مرغ محلی، شیر تازه گوسفند همراه با عسل، سیب، به، انار شیرین، بوقلمون محلی، بادام زمینی، ارده، شیره انگور، شیره خرما، شیره توت از جمله مواردی است که مصرف آن‌ها در فصل پاییز توصیه می‌شود.
موادی که مصرف آن‌ها در پاییز باید به حداقل برسد/ غذا‌های مضر در پاییز
خواراکی‌هایی که باید ترک شود عبارتند از: غذا‌های آماده و حاضری، غذا‌های فریزری و مانده، سرخ کردنی‌های مانده، قهوه‌های بازاری
مصرف این مواد را در پاییز به حداقل برسانید: ماهی، آبلیمو و آبغوره، سرکه، پنیر شور، ماست و دوغ و کشک، میوه‌های ترش، ترشیجات
پائیز فصلی است که از دیدگاه طب سنتی، طبیعتی سرد و خشک دارد و افرادی که مزاج سرد و خشک دارند در این فصل بیشتر اذیت می‌شوند؛ در این مطلب تدابیر ویژه تغذیه‌ای برای فصل پاییز تشریح شده است.
نظر شما