در عملیات کربلای چهار چه گذشت + عکس

به گزارش خبرنگار گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما، یکی از رویداد‌های مهم تاریخ ۸ سال دفاع مقدس عملیات کربلای چهار است، عملیاتی که بعد از چندین ماه توسط فرماندهان ایرانی طراحی و در سال ششم جنگ اجرا شد. اطلاعات عملیات کربلای چهار توسط کشور آمریکا و منافقین در اختیار عراق قرار گرفت و به همین علت به هدف نهایی خود که تهدید شهر بصره بود نرسید، اما جزایر تصرف شده در این عملیات باعث شد کربلای پنج به موفقیت برسد.

 

 

 

متن زیر روایت کننده بخش کوتاهی از اطلاعات عملیات کربلای چهار است.

عملیات کربلای چهار
عملیات آبی _خاکی کربلای چهار، یکی از عملیات‌های گسترده و غیرکلاسیک جمهوری اسلامی ایران است که توسط قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء (ص) سپاه پاسداران در تاریخ ۱۳۶۵/۱۰/۳ با رمز محمد رسول‌الله (ص) انجام شد.

اهداف عملیات
فرماندهان ایرانی به منظور بهبود شرایط سیاسی_نظامی کشور و انجام عملیات اصلی سال ششم جنگ، از ماه‌ها قبل این عملیات را طراحی کردند تا با ورود به خاک عراق، شهر مهم و اقتصادی بصره را مورد تهدید قرار دهند.
رزمندگان اسلام قصد داشتند تلفات گسترده‌ای را به ارتش عراق وارد و جزایری مهمی همچون ام‌الرصاص، ابوالخصیب را در اختیار بگیرند، همچنین با ورود به خاک عراق نیرو‌های آنان را در شبه جزیزه فاو محاصره و از حمله احتمالی به شبه جزیره فاو جلوگیری کنند.

 

 

منطقه عملیاتی
منطقه عملیاتی کربلای چهار در جنوب غربی کشور ایران و جنوب شرقی شهر بصره عراق قرار دارد. این منطقه از شمال به آبگرفتگی‌های جنوب زید، از شرق به رودخانه اروند کبیر و اروند صغیر و از غرب به کانال زوجی و شهر تنومه عراق منتهی می‌شود.
نیرو‌های ایرانی برای اینکه بتوانند اهداف خود را در این عملیات کسب کنند، باید از رودخانه وحشی اروند عبور و بعد از تصرف جزایر کشور عراق، خود را به شهر بصره نزدیک می‌کردند، عبور از رودخانه و ورود به خشکی نشان از پیچیدگی و اهمیت منطقه عملیاتی کربلای چهار داشت و سختی کار را برای رزمندگان دوچندان می‌کرد.

 

 

 

 

 

خط قرارگاه‌های عمل‌کننده
قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء (ص) سپاه پاسداران هدایت قرارگاه‌های نجف، قدس، کربلا، نوح (ع) را برعهده داشت، از میان ۴ قرارگاه به دلیل تراکم دشمن و نزدیکی منطقه "پنج‌ضلعی" به شهر بصره فقط قرارگاه نجف و قدس توانستند به طور کامل درگیر عملیات شوند.

 

 

استعداد نیرو‌های ایران در عملیات کربلای چهار
در این عملیات ۲۳ هزار و ۷۳۳ نفر پاسدار، ۶۶ هزار ۸۴۷ نفر سرباز و ۱۱۳ هزار و ۲۳۱ نفر نیروی بسیج مردمی حضور داشتند که در قالب ۱۴ لشکر، ۸ تیپ و ۳۱ گردان توپخانه سازماندهی شدند.

استعداد نیرو‌های عراقی برای مقابله با عملیات ایران
فرماندهان کشور عراق که از انجام این عملیات آگاه شده بودند، برای پاتک‌های غافلگیرانه علیه ایران تعداد زیادی از نیرو‌های خودشان را وارد منطقه عملیاتی کربلای چهار کردند که عبارتند از:

یگان پیاده: ۲۳ تیپ
یگان زرهی: ۲ تیپ و ۱ گردان مستقل
یگان مکانیزه: ۲ تیپ
گارد ریاست جمهوری: ۲ تیپ از "لشکر ۱ کماندویی"
نیرو‌های مخصوص: ۲ تیپ
یگان کماندویی: ۱ تیپ و ۱ گردان مستقل
۲ تیپ از لشکر ۲ پیاده

آمادگی کامل دشمن برای مقابله با نیرو‌های ایرانی
با توجه به اطلاعات ارسال شده توسط کشور آمریکا و منافقین به عراق، دشمن موانع وسیعی را ایجاد و در حالت آماده‌باش و کمین قرار داشت، همین علت باعث شد اهداف نهایی عملیات کسب نشود.
کشور عراق با طراحی ۵ خط دفاعی که هر کدام از این خطوط شامل سیم‌خاردار‌های حلقوی، میادین مین و ایجاد آبگرفتگی در میادین، میلگرد‌های خورشیدی، تله‌های منور بود مانع ورود نیرو‌های ایرانی شد، از میان این موانع می‌توان به ۹ ردیف سیم‌خاردار و ایجاد دژ‌های هلالی شکل به شعاع ۲۰۰، عرض ۳ و ارتفاع ۶/۵ متر اشاره کرد که بین خط اول و دوم (کانال جنوبی پنج ضلعی) قرار داشت و دشمن به راحتی از طریق کانال‌های به هم مرتبط دژ‌ها نیرو‌های خود را انتقال می‌داد و بر حرکت قایق‌سواران و غواصان مسلط بود.

 

 

شرح عملیات
۲۲:۳۰ روز ۳ دی‌ماه ساعت آغاز عملیات اعلام شد. ساعت ۲۱ همان روز نیرو‌های تخریبچی غواص وارد اروند رود شدند تا خود را به نقطه شروع عملیات (نقطه رهایی) برسانند، از ساعت ۲۱ تا ۲۲:۳۰ فرماندهان گردان‌ها خبر تمرکز دشمن بر روی تنگه‌های عبوری و تیربار‌های فعال عراقی‌ها را به فرمانده عملیات اعلام کردند.
گردان‌های تخریبچی غواص که با رشادت خود را به محل‌های تعیین شده رسانده بودند رأس ساعت ۲۲:۳۰ با رمز محمد رسول‌الله (ص) عملیات را آغاز کردند.

 

 

 

ساعت ۱۲:۱۰ بامداد غواصان با عبور از موانع ایجاد شده خط نخست، اهداف اولیه خود را بدست آوردند و در برابر حملات شدید دشمن مقاومت کردند. ساعت یک بامداد رادیو عراق در اقدامی بی‌سابقه خبر حمله ایران را همراه با مکان و محور عملیات اعلام کرد که نشان از آمادگی قبلی آنان داشت.
رزمندگان با گذشتن از رودخانه به سختی نفوذ خود را به جزایر ام‌الرصاص، ام‌البابی، بلجانیه، سهیل و قطعه آغاز کردند، اما دشمن که با اطلاعات قبلی بر منطقه تسلط داشت پاتک ضدغواص و شناور را شروع و عقبه نیرو‌های ایرانی را بمباران کرد، پاتک‌های دشمن به حدی بود که ادامه حرکت غواصان و قایق‌سواران برای رسیدن به اهداف موج دوم و سوم حمله با سختی رو به رو شد.

دفاع مقدس، منطقه عملیاتی اروند، منطقه عملیاتی شلمچه، شهدای دفاع مقدس، مناطق عملیاتی دفاع مقدس، حماسه و پایداری.
ساعت ۶ صبح روز ۴ دی با دستور عقب نشینی فرماندهان موافقت شد و نیرو‌هایی که مواضع خود را به دست نیاورده بودند از ادامه حرکت خودداری کردند، ساعت ۱۱ صبح عراق پاتک سنگین خود را علیه رزمندگان ایرانی شروع کرد و در ساعت ۲۳:۴۵ شب همان روز دستور توقف عملیات اعلام شد.

 

نتایج عملیات
عملیات کربلای چهار یکی از چند عملیات کشور ایران است که به اهداف نهایی تعیین شده نرسید، اما برای نخستین بار نیرو‌های ایرانی با گذشت از دژ‌های محکم آبی دشمن وارد خشکی‌های کشور عراق شدند و خسارت‌های سنگینی را به دشمن تحمیل کردند.
با توجه به اینکه کشور آمریکا اطلاعات ماهواره‌ای خود را در اختیار فرماندهان عراق قرار داده بود و دشمن در حالت کمین و آماده باش قرار داشت، رزمندگان ایرانی موج اول حمله را شروع کردند، اما آتش شدید دشمن و موانع وسیع ایجاد شده باعث شد اهداف نهایی عملیات کسب نشود و فقط مواضع تصرف شده در موج اول حمله مثل جزایر ام‌الرصاص، بوارین و... تثبیت شود.
آمادگی دشمن در این عملیات به اندازه‌ای بود که از میان ۲۵۰ گردان تدارک دیده شده توسط سپاه پاسداران برای انجام عملیات، فقط ۶۰ گردان وارد عمل شدند.
هر چند کشور ایران نتوانست به اهداف نهایی خود که تهدید شهر بصره بود برسد، اما اهمیت جزایر تصرف شده کربلای چهار در عملیات کربلای پنج مشخص شد، چرا که نیرو‌های دشمن بعد از این عملیات به مرخصی رفته و رزمندگان ایرانی بعد از ۱۶ روز عملیات کربلای پنج را در همان منطقه آغاز کردند و توانستند به پیروزی برسند.

 

 

 

 

اقدامات مهم دشمن بعد از عملیات
کشور عراق برای گرفتن امتیاز سیاسی از ایران، تبلیغات وسیع رسانه‌ای خود را به منظور القاء شکست سنگین نیرو‌های ایرانی آغاز کرد مثلاً در ساعات ابتدایی حمله ادعا کرد ۳۲ هزار و ۳۴۴ نفر در ام‌الرصاص کشته شده اند و پس از ساعاتی این آمار به ۵۰ هزار و ۳۸۰ نفر رسید و در نهایت کشور عراق تعداد کشته و زخمی‌های ایران را ۹۰ هزار نفر اعلام کرد که با آمار اصلی فاصله زیادی داشت.

 

گردآوری: برمک بیات