پخش زنده
امروز: -
آغاز مبارزه با افت سن گندم در شهرستان رزن
مدیر جهاد کشاورزی رزن گفت: مبارزه شیمیایی با آفت سن غلات در سطح ۱۰۷هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستانهای رزن و درگزین آغاز شد.
به گزارش خبرگزاری صداو سیما مرکز همدان ،فتحی افزود: با توجه به فعالیت آفت سن گندم در مزارع، اگر مزارع سم پاشی نشود کشاورزان متضرر می‌شوند که هم اکنون این مرحله بهترین زمان مبارزه با افت سن گندم است.وی خاطرنشان کرد:در صورت مبارزه نکردن با آفت سن غلات، این آفت موجب کاهش عملکرد تولید و از بین رفتن خاصیت نانوایی محصول میشود.
بیشتر بدانیم:
آشنایی با سن گندم و نحوه از بین بردن آن:
سن غلات از مهمترین آفات گندم و جو می‌باشد. این آفت با تغذیه از گندم و جو در مراحل مختلف رویشی موجب کاهش عملکرد (خسارت کمی) و از بین بردن خاصیت نانوایی (خسارت کیفی) می‌گردد. خسارت مربوط به سن معمولی گندم تاریخچه بسیار طولانی دارد و در حال حاضر مساله گیاه پزشکی ایران محسوب میشود. این روند در سال‌های اخیر شدید بوده است.
مناطق انتشار سن گندم در حال حاضر از طرف باختر به مرز‌های ایران با عراق و ترکیه و از طرف خاور به مرز‌های کشور با افغانستان و پاکستان می‌رسد، به عبارت دیگر از مرز‌های غربی تا شرقی بجز کویر‌های مرکزی فلات ایران زیر پوشش این حشره قرار دارد.
خسارت سن گندم در دوره رشد و نمو، ۳ مرحله دارد؛
۱- خسارت مربوط به سن‌های مادر؛ بعد از پرواز در ارتفاعات کوهستانی و ترک محل‌های زمستان گذرانی به طرف مزارع سبز غلات صورت می‌گیرد و تغذیه از شیره ساقه و برگ‌های جوان و سبز گندم صورت می‌گیرد. سن‌های مادر، خرطوم خود را به داخل نسوج سبز بوته‌ی گندم فرو نموده و از مواد غذایی مخصوصاً پروتئین گلوتن گندم تغذیه می‌نمایند، در این حالت، خوشه‌ها خشک و رنگ آن سفید میشود، خسارت در این مرحله کم و به جمعیت و تراکم حشره بستگی دارد، اما چنانچه تعداد حشره در هر متر مربع مزرعه یک یا بیش از یک عدد باشد مبارزه شیمیایی ضرورت پیدا می‌کنند.
بعد از یک تا دو هفته تغذیه از برگ‌های جوان و ساقه گندم، سن مادر جفت گیری می‌کند و هر حشره ماده حدود ۷۰ تا ۸۰ تخم در دسته‌های ۱۴ تایی (دو دسته ۷ تایی موازی هم) زیر برگ‌های سبز و جوان گندم می‌گذارد. تخم‌ها پس از مدتی باز می‌شوند و پوره‌ها (نوزادان سن) خارج می‌شوند.
در سنین ۴ و ۵ پورگی؛ حداکثر عمل تغذیه برای کامل شدن دوره پورگی و پیدایش حشرات بالغ جدید انجام می‌گیرد. پوره‌ها ۵ مرحله را می‌گذرانند تا به حشره کامل نسل جدید سن تبدیل شوند. پوره‌های سن اول خیلی کوچک و تیره رنگ هستند و در قسمت پایین بوته‌های گندم و پشت برگ‌ها در سایه زندگی می‌کنند. پوره‌های سن اول تا اواسط سن دوم بدون حرکت و تغذیه می‌مانند. پس از این مرحله تغذیه و رشد شروع میشود هر چه پوره‌ها بزرگ‌تر می‌شوند از گندم‌ها بیشتر تغذیه می‌کنند و خسارت زیادی می‌زنند.
خسارت مربوط به حشرات بالغ نسل جدید؛ در این مرحله، آفت سن، برای ادامه رشد و توانایی پرواز به ارتفاعات و آغاز استراحت تابستانی خود، احتیاج به تغذیه کافی از دانه‌های خوشه گندم دارد. در این حال، خوشه گندم تقریباً سخت و محصول در حال برداشت است. این مرحله یکی از خطرناکترین مراحل آفت سن گندم می‌باشد و باعث چروکیدگی و لاغر شدن دانه‌های گندم میشود و مزه گندم نیز در این مرحله تغییر کرده و تلخ میشود؛ در این مرحله رنگ آفت سن گندم بین رنگ‌های آجری و سیاه است که از خوشه‌های گندم تغذیه می‌کنند.
۱- خسارت مربوط به سن‌های مادر؛ بعد از پرواز در ارتفاعات کوهستانی و ترک محل‌های زمستان گذرانی به طرف مزارع سبز غلات صورت می‌گیرد و تغذیه از شیره ساقه و برگ‌های جوان و سبز گندم صورت می‌گیرد. سن‌های مادر، خرطوم خود را به داخل نسوج سبز بوته‌ی گندم فرو نموده و از مواد غذایی مخصوصاً پروتئین گلوتن گندم تغذیه می‌نمایند، در این حالت، خوشه‌ها خشک و رنگ آن سفید میشود، خسارت در این مرحله کم و به جمعیت و تراکم حشره بستگی دارد، اما چنانچه تعداد حشره در هر متر مربع مزرعه یک یا بیش از یک عدد باشد مبارزه شیمیایی ضرورت پیدا می‌کنند.
بعد از یک تا دو هفته تغذیه از برگ‌های جوان و ساقه گندم، سن مادر جفت گیری می‌کند و هر حشره ماده حدود ۷۰ تا ۸۰ تخم در دسته‌های ۱۴ تایی (دو دسته ۷ تایی موازی هم) زیر برگ‌های سبز و جوان گندم می‌گذارد. تخم‌ها پس از مدتی باز می‌شوند و پوره‌ها (نوزادان سن) خارج می‌شوند.
در سنین ۴ و ۵ پورگی؛ حداکثر عمل تغذیه برای کامل شدن دوره پورگی و پیدایش حشرات بالغ جدید انجام می‌گیرد. پوره‌ها ۵ مرحله را می‌گذرانند تا به حشره کامل نسل جدید سن تبدیل شوند. پوره‌های سن اول خیلی کوچک و تیره رنگ هستند و در قسمت پایین بوته‌های گندم و پشت برگ‌ها در سایه زندگی می‌کنند. پوره‌های سن اول تا اواسط سن دوم بدون حرکت و تغذیه می‌مانند. پس از این مرحله تغذیه و رشد شروع میشود هر چه پوره‌ها بزرگ‌تر می‌شوند از گندم‌ها بیشتر تغذیه می‌کنند و خسارت زیادی می‌زنند.
خسارت مربوط به حشرات بالغ نسل جدید؛ در این مرحله، آفت سن، برای ادامه رشد و توانایی پرواز به ارتفاعات و آغاز استراحت تابستانی خود، احتیاج به تغذیه کافی از دانه‌های خوشه گندم دارد. در این حال، خوشه گندم تقریباً سخت و محصول در حال برداشت است. این مرحله یکی از خطرناکترین مراحل آفت سن گندم می‌باشد و باعث چروکیدگی و لاغر شدن دانه‌های گندم میشود و مزه گندم نیز در این مرحله تغییر کرده و تلخ میشود؛ در این مرحله رنگ آفت سن گندم بین رنگ‌های آجری و سیاه است که از خوشه‌های گندم تغذیه می‌کنند.
پيشگيری و کنترل
به منظور پيشگيري و کنترل سن گندم از کاربرد مداوم آفت کش ها در بلند مدت مي بايست خوداري کرد. در اغلب آفات مثل حشرات -کنه ها- نماتدها و بيماري ها و علف های هرز ثابت شده است که يک مدريت تلفيقی، شامل بکارگيری عمليات زراعی و کنترل بيولوژيکی می باشد. آفت کش ها فقط زمانی به کار گرفته می شوند که ساير روش های کنترل نتواند جمعيت آفت را به زير سطح زيان اقتصادی پايين بياورد. بهترين روش برای کنترل آفت روشی است که بتواند بر مبناي محاسبات اقتصادی قابل دوام و بی خطر برای محيط زيست باشد.
۱- کنترل زراعی :
اين روش ها شامل مجموعه اقداماتی است که می تواند از طغيان های جدی سن گندم بدون نياز به کاربرد آفت کش جلوگيری کند و غالبا نقش پيشگيری دارند، متنند:
– برداشت زود هنگام – زود کاشتن ويا کاشت وارياته هاي مقاوم تر – وجين کردن کامل علفهاي هرز در تمام طول فصل – تناوب کشت با محصولاتي غير از غلات – به زراعي در کشت غلات که باعث می شود گياه بهترين رشد و نمو را داشته و در نتيجه زودتر برداشت شود.
۲- کنترل بيولوژيکی :
به دليل اثرات فوري و آشکار بسياري از آفت کش های در دسترس، استراتژی مبارزه بيولوژيک در مقايسه با مزايای روش های شيميايی کاملا مورد غفلت قرار گرفته است.
۳ – کنترل شيميايی :
به صورت کلي همه آفت کش ها اثر مرگ ومير لازم روي سن گندم را دارند ولي کاربرد آفت کشها هميشه با عث کاهش جمعيت سن گندم نمي شود. از سم هايی که برای کنترل اين آفت استفاده مي شود مي توان پيرتروئيدهاي مصنوعي ما نند دلتامترين ( دسيس- دلتا مترين و دلتارين ) به دليل سميت کم براي پستانداران به کار گرفته می شود و نيز از آفت کش های متداول ديگر می توان هيدروکربن های کلره، و ارگانو فسفات ها مرگ و مير بالا براي سن گندم دارند.
بايد دقت شود که اگر کاربرد سموم در زمان مناسب از نظر شرايط آب و هوايی صورت نگيرد اثرات لازم را نخواهد داشت و سم پاشی بايد تکرار شود.
نظر شما