کودک هوش را از چه کسی به ارث می‌برد؟

بسیاری از پدرها از شنیدن این خبر دلخور می‌شوند، اما کودکان هوش را از مادرشان به ارث می‌برند. تحقیقات ژنتیک نشان داده است که افراد احتمالا مجموعه اطلاعات مرتبط با هوش را از X ایکس دریافت می‌کنند که از مادر به ارث می‌رسد. کروموزوم ایکس یک هزار ژن دارد و تعداد زیادی از آن‌ها روی شناخت اثرگذار هستند.

تا همین اواخر عموماً تصور می‌شد که هردو والد تقریبا تاثیر یکسانی روی هوش فرزند خود دارند. با این حال، مشخص شده است که زنان نسبت به مردان، تاثیر بزرگ‌تری بر توانایی‌های شناختی فرزند خود دارند.

با این حال، نکته قابل اهمیت آن است که بدانید این تحقیق کاملا بحث‌برانگیز بوده است. بیشتر مطالعاتی که ادعا می‌کنند از عملکرد رازآلود هوش پرده برمی‌دارند معمولا با جارو جنجال زیادی رو به رو می‌شوند. در همین رابطه، باید در نظر داشت که علم ژنتیک نیز حوزه علمی به شدت پیچیده و چند وجهی است. هر روز مطالعاتی انجام می‌شود که در تلاش برای رد یا اصلاح جدی مطالعات پیشین هستند.

صرف نظر از بحث داغ در این رابطه، ارائه و (تفسیر) این یافته‌ها با ذهنی بی‌طرف می‌تواند مفید واقع شود. در هر حال، این مطالعه به شدت جالب است.

نقش کروموزم‌های X و Y

بسیاری از مردم در مورد ژنتیک هیچ اطلاعاتی ندارند.کروموزوم یک ساختار طناب‌مانند است که از نوکلئیک اسید و پروتئین تشکیل شده است. کروموزوم‌ها حاوی اطلاعات هستند. هر انسانی در هر سلول خود یک جفت کروموزوم حمل می‌کند. زنان دو کروموزوم X دارند در حالی که مردان یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y دارند.

ژن‌های شرطی

ژن‌های شرطی، به ساده‌ترین زبان، آن‌هایی هستند که مختص به هر جنس هستند. به عنوان یک اصل، خصوصیات ژنتیکی ژن‌های شرطی با توجه به نقش بخصوصی که دارند فعال یا غیرفعال می‌شوند، و متعاقبا، خصوصیات ژنتیک تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

ژن‌های شرطی به صورت ذاتی دارای یک سیستم “نشانه‌گذاری” هستند که از مواد بیوشیمیایی تشکیل شده است. این سیستم دو امکان مهم را فراهم می‌کند: (۱) ردگیری سرمنشاء ژن و (۲) تعیین وضعیت فعال یا غیرفعال آن در بدن. ژن‌های فعال رشد ژنتیک را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

یافته‌های این مطالعه

تصور بر آن است که شناخت اساساً تحت تاثیر کروموزوم‌های X قرار دارد. از نظر تئوری، احتمال آن‌که زنان بر عملکرد شناختی تاثیر بگذارند بیشتر است، چرا که زنان دارای دو کروموزوم ایکس هستند و مردان تنها یکی را حمل می‌کنند. البته جزئیات این فرضیه چیزی بیش از تعداد کروموزوم‌های X است.

اینجاست که کروموزوم‌های شرطی وارد میدان می‌شوند. تصور بر آن است که هوش یک ژن به شدت شرطی است، ژنی که مستقیماً از مادر به ارث می‌رسد.

در این مطالعه دانشمندان برای آزمایش فرضیه خود از موش‌های اصلاح ژنتیکی شده استفاده کردند. آن‌ها کشف کردند که موش‌های تحت تست رویانی که عمدتاً مواد ژنتیکی مادری دریافت می‌کردند جمجمه و مغز بزرگتری داشتند در حالی که بدنشان کوچک‌تر بود. آن‌هایی که مقادیر نامتناسبی مواد ژنتیکی پدری دریافت کرده بودند نیز بدنی بزرگ‌تر، اما جمجمه و مغز کوچک‌تری داشتند.

علاوه‌بر اندازه جمجمه و مغز، محققان مشاهدات جالب دیگری نیز داشتند. اول اینکه شش ناحیه از مغز را شاسایی کردند که تنها حاوی ژن‌های مادری یا پدری بودند. دوم آنکه آن‌ها هیچ ماده ژنتیکی پدری در قشر مخ پیدا نکردند، یعنی ناحیه‌ای از مغز که مسئول اجرای عملکردهایی مانند زبان، برنامه‌ریزی، استدلال منطقی، و تفکر پیشرفته است.

بدون شک یافته‌های این مطالعه همچنان نیازمند موشکافی و ارزش‌یابی است. با این حال می‌توانیم نتیجه بگیریم که مادران نقش قابل توجهی در توانایی‌های شناختی فرزندان خود دارند. نه تنها از طریق ژنتیک، بلکه به واسطه تربیت و تغذیه و مراقبت از آن‌ها!