ایران پیشتاز اهدای خون در دوران کرونا

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، خون سالم، نجات دهنده زندگی است. همه روزه، در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده‌های خونی نیاز دارند، به طوری که از هر سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده‌های خونی پیدا می‌کند. 

اهدای خون در دنیای امروز یک ضرورت است و سازمان انتقال خون تنها مرجع تصمیم‌گیری در زمینه تأمین و توزیع خون و فرآورده‌های خونی سالم در ایران است. 

در دوران کرونا میزان اهدای خون در جهان کاهش داشته، اما در ایران این کاهش بسیار اندک بود و ایرانیان مانند همیشه در ایثار و انفاق پیش دستی کردند و سازمان انتقال خون هم خون مورد نیاز بیماران را در این مدت تامین کرد و هیچگاه ذخیره خون به بحران نرسید.

 

بارزترین مثال برای موقعیت‌هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می‌شود شامل زمان بروز حوادث و سوانح گوناگونی نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی‌ها و اعمال جراحی، خانم‌های باردار در حین زایمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارس است.

 

از طرفی بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف کنندگان خون و فرآورده‌های خون هستند. بسیاری از بیماران، مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی نیز ناگزیرند برای بهره مندی از یک زندگی طبیعی به شکل منظم خون یا فرآورده‌های خون دریافت کنند.

اگر چه دلایل نیاز برای انتقال خون متفاوت است، اما نیاز به خون و فرآورده‌های خونی به صورت مداوم وجود دارد، در حال حاضر، با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه علم پزشکی هنوز هیچ گونه جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده است و فقط خونی که توسط انسان‌های نیکوکار اهدا می‌شود، می‌تواند جان انسان‌های دیگر را از مرگ نجات بخشد. در چنین شرایطی، تنها اهدای خون توسط یک داوطلب سالم و تزریق خون او می‌تواند در لحظات مرگ و زندگی، نجات بخش یک انسان نیازمند باشد.

از این رو فعالیت سازمان انتقال خون در زمینه تامین و توزیع خون و فرآورده‌های آن و همچنین آموزش و پژوهش‌های لازم در این زمینه بسیار ضروری است و نیازمند برنامه ریزی و تامین اعتبارات لازم است تا همواره بخش سلامت جامعه با تامین خون در سلامت کامل به سر ببرد.

 

 سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: یکی از افتخارات سازمان انتقال خون ایران در پاندمی کووید ۱۹ در دو سال گذشته ادامه اهدای بدون چشمداشت و صددرصد داوطلبانه مانند دوران پیش از شیوع کرونا در ایران است.

دکتر بشیر حاجی بیگی ادامه داد: در دوران شیوع کرونا فقط کاهش هشت و نیم درصدی اهدای خون در ایران را داشتیم که در مقایسه با آمار حدود ۲۰ تا ۳۰ درصدی کاهش اهدای خون در کل جهان این کاهش چندان نیست، در حالی که در برخی از کشور‌های منطقه مدیترانه شرقی تا ۵۰ درصد هم گزارش شده است تا جایی که کاهش اهدا منجر به پرداخت‌های تشویقی در آمریکا شد.

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: در ۲۴ خرداد ماه (روز جهانی اهدای خون) سال ۱۴۰۰ صلیب‌سرخ آمریکا با وجود واکسیناسیون گسترده در آمریکا و عبور از پیک‌های کرونا طی بیانیه‌ای کمبود شدید ذخایر خونی خود و وضعیت اضطراری را اعلام کرد و برای جذب اهدا کنندگان اقدام به ارائه کارت‌های هدیه ۱۰ دلاری و شانس برنده شدن در قرعه کشی جوایز ۵۰ هزار دلاری را کرده است.

وی ادامه داد: این اقدام صلیب‌سرخ آمریکا مغایر با تمامی استاندارد‌های بین المللی و توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی است و می‌توان گفت که از سال ۲۰۲۰ صلیب سرخ آمریکا برای تشویق اهداکنندگان به اهدای خون اقدام به انجام تست آنتی بادی رایگان کووید ۱۹ برای تمامی اهدا کنندگان خون کرده است.

آقای حاجی ببگی خاطر نشان کرد: این در حالی است که با وجود ادامه همه گیری کرونا در ایران سازمان انتقال خون ایران با حمایت اهدا کنندگان داوطلب و بدون چشمداشت مالی به میزان پایداری از ذخایر خونی رسیده است.

وی تاکید کرد: در طول پاندمی کرونا ما شاهد رشد اهداکنندگان بار اول و باسابقه بودیم و همچنین رکورد هشت ساله اهدای خون توسط بانوان در طول سال شکسته شد.

 

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: به جز چند روز در اوایل پاندمی در دو سال گذشته ذخایر خون در ایران به کمبود بحرانی تاکنون نرسیده است و به جز روز‌های بسیار اندک هرگز نسبت به توزیع به درخواست تالاسمی‌ها آنکولوژی و اورژانس زیر ۹۰ درصد نبوده است.

وی ادامه داد: توزیع به درخواست تمامی مراکز درمانی هرگز در هیچ نقطه کشور به زیر ۵۰ در درصد نشده و میانگین دو سال گذشته بالای ۷۵ درصد بود و بر طبق آماری که از واحد جذب سازمان انتقال خون گرفته شده میانگین درخواست به توزیع خون در سال گذشته ۸۶.۴ درصد بوده است و در سال ۹۸ این میزان ۸۳ درصد بوده است.

 

دکتر حاجی بیگی تاکید کرد: شاخص امنیت خون همانند دوران پیش از کرونا در حد کشور‌های توسعه یافته با درآمد سرانه بالا است که تست‌های غربالگری مولکولی در اختیار دارند، نرخ شروع هپاتیت B , C و "اچ آی وی "در میان اهدا کنندگان خون در ایران پایین‌ترین نرخ در منطقه مدیترانه شرقی است.

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: در خیز‌های دوران کرونا تمامی پایگاه‌های انتقال خون افزایش شیفت داشتند، اما حتی یک ریال از اعتبارات کرونا به انتقال خون اختصاص نیافته است، سال گذشته سازمان انتقال خون در مطالعات ملی و سرو _ اپیدیمیولوژیک که از طریق بررسی شیوع بیماری کرونا در اهداکنندگان بدون علامت در ایران مشارکت کرد.

دکتر حاجی بیگی افزود: این پروژه تحقیقاتی موفق به پیوستن به طرح مطالعات متحد سازمان بهداشت جهانی شد و در اسناد سازمان جهانی بهداشت مورد استفاده قرار گرفت.

وی گفت: سازمان انتقال خون ایران در تهیه و تنظیم دو دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی در خصوص تهیه پلاسما برای کشور‌های کمتر توسعه یافته و متمرکز سازی آزمایش‌ها و فرایند‌های اهدای خون در سال ۱۳۹۹ مشارکت فعالی داشت که از سوی دفتر نمایندگی سازمان بهداشت جهانی در ایران مورد تقدیر واقع شد.

سخنگوی سازمان انتقال خون ایران تصریح کرد: همچنین در سال ۱۴۰۰ سازمان جهانی بهداشت درخواست تمدید همکاری سازمان انتقال خون ایران برای سومین دوره متوالی در قالب مرکز همکاری‌های سازمان جهانی بهداشت را مطرح کرد.

سازمان انتقال خون ایران در ۹ مرداد سال ۱۳۵۳ با هدف سامان بخشیدن به وضع آشفته خون رسانی و به منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهیه و تامین خون و فرآورده‌های سالم، مطمئن و رایگان برای رفع نیاز بیماران نیازمند به ویژه مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی و لوسمی (سرطان خون) تاسیس شد و به همین مناسبت ۹ مرداد در ایران به نام روز ملی اهدای خون نامگذاری شده است.

اهداف این سازمان با سابقه ۴۷ سال خدمت، شامل مشارکت در مراقبت از بیماران، تامین خون سالم و کافی، بسیج اهدا کنندگان داوطلب، همکاری با بیمارستان‌ها در حل مشکلات انتقال خون و گسترش شبکه پایگاه‌های انتقال خون است، این سازمان، جمع آوری و توزیع خون و فرآورده‌های آن را از طریق مراکز اهدا خون در سراسر کشور بر عهده دارد.

در دین اسلام و فرهنگ ایرانی همواره به ایثار و انفاق سفارش شده است و چه بهتر که این ایثار از جنس اهدای خون، این مایه حیات باشد و خون سرخ با خود زندگی سبز را به همراه داشته باشد، اهدای خون در ایران سال هاست که به صورت کاملا داوطلبانه انجام می‌شود و خون و فرآورده‌های خونی مورد نیاز بیماران در ایران از این طریق تامین می‌شود.