تک چشم آبی نماد خرافی است

بسیاری از فرهنگ‌ها معتقدند که چشم بد دریافت کردن، باعث بدبختی یا صدمه‌ای خواهد شد و در این‌باره انواع طلسم و تعویذ‌هایی جهت محافظت از چشم‌نظر تولید شده که یکی از این نماد‌ها تک چشم آبی است!

 

 

 

 

تاریخچه این نماد به ۶ سال قبل از میلاد در یونان باستان بازمی‌گردد. در الواح به‌جا مانده از آتن پیش از میلاد، وجود طلسم چشم‌مانندی که توانایی دفع بدشانسی و حسادت را دارد، پیدا شده است.

 

برخی نیز تک چشم آبی را نمادی از فراماسون‌ها می‌دانند، زیرا آنها به‌شدت نمادگرا هستند و دوست دارند همه‌جا از نمادهای خود استفاده کنند و در این مسیر نیز به‌شدت تلاش می‌کنند.

 

البته چشم‌زخم یا شوری چشم، موضوعی مسلم است که در آیات و روایات نیز مورد اشاره قرار گرفته است، اما امروز در باب چشم‌زخم، شاهد رسوم، نماد‌ها و مصادیقی هستیم که در قالب خرافه، توجه عموم مردم را به خود جلب کرده است.

 

علامه طباطبایی رحمه‌الله علیه، در تفسیر المیزان می‌نویسد: چشم زخم نوعی از حسد نفسانی است که هنگام مشاهده چیزی که در نظر شور چشم، زیاد و تعجب انگیز است، محقق می‌شود. (۱) 

 

 

 

معروف‌ترین آیه‌ای که در آن به چشم‌زخم و آثار مخرب آن اشاره شده، آیه ۵۱ سوره مبارکه قلم است که خداوند می‌فرماید: «وَ إِنْ یَکادُ الَّذینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ‏ بِأَبْصارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ؛ و آنان که کافر شدند، چون قرآن را شنیدند، چیزى نمانده بود که تو را چشم بزنند و می‌گفتند: او واقعاً دیوانه‏ است.»

 

آیه ۵ سوره مبارکه فلق می‌فرماید: «وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ؛ پناه می‌برم به خداوند... از شرّ هر حسود، آن‌گاه که حسد ورزد.»

 

آثار سوء چشم‌زخم، آن‌قدر خطرآفرین است که انسان را به کام مرگ می‌برد؛ به اندازه‌ای که رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می‌فرمایند: بیشتر کسانی که از امت من از دنیا رفته‌اند، پس از قضا و قدر، با چشم‌زخم بوده است.

 

وجود برخی خرافات که به شکل نماد از بین بردن چشم‌زخم در جامعه امروز ما مورد استفاده قرار می‌گیرد، هیچ‌گونه وجه تسمیه‌ای با آیات و روایات ذکر شده ندارند.

 

متأسفانه نماد چشم‌نظر، امروز در بیشتر خانه‌های ایرانی، خودروها و جواهرات تزیینی، جهت رفع بلایا و بیماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته، در حالی‌که هیچ دلیل و برهان محکم بر رفع چشم‌خوردن با چنین شیء شیشه‌ای، تاکنون ارائه نشده است.

 

 

 

در استفاده از مهره‌های آبی در دفع چشم زخم، مستند شرعی وجود ندارد. آیت الله نوری همدانی در پاسخ به استفتایی درباره استفاده از مهره‌های آبی رنگ به عنوان دستبند، گردنبند یا آویز در منازل تأکید کرد که این مهره‌ها دارای هیچ مستند شرعی نیستند. ممکن است بتوان برای برخی سنگ‌ها مانند عقیق، خواصی را برشمرد، اما درباره مهره‌های آبی‌رنگ، مستند شرعی وجود ندارد.

 

 

 

گرچه دین اسلام وجود چشم‌زخم را تأیید می‌کند، اما به بلاگردان اعتقادی ندارد و آن را جایز نمی‌داند: در دین ما، رفتارها، باور‌ها و گرایش‌هایی که اثر نهایی به چیزی جز خدا نسبت می‌دهند، ممنوع هستند. به همین علت، بلاگردان‌های چشم‌نظر پوشیدن و چیز‌های مشابه دور گردن یا جایی دیگر، اگر به منظور منفعت‌بردن از آن‌ها باشد، جایز نیست.

 

راه مقابله با چشم زخم، تنها خواندن دعا‌هایی است که از طرف معصومین علیهم‌السلام به ما رسیده‌اند. بنابراین، سایر اعمالی که به این منظور انجام می‌شوند، مانند تخم مرغ شکستن، به تخته زدن و آویز کردن تک چشم آبی، از نظر اسلام، خرافی است.

 

جهت رفع و ابطال آن از راهکار‌های زیر استفاده کنید:

 

۱- «آمنتُ باللّه و صلى اللّه على محمد و آله» گفتن. پس از آن اثر چشم‌زخم خنثى می‌شود. (۲) 

 

۲- سوره‌های «ناس» و «فلق» را قرائت کردن، هنگام ترس از چشم خوردن. (۳) 

 

۳- سوره‌های «حمد»، «اخلاص»، «ناس»، «فلق» و «آیة الکرسى» در ورقه‌ای نوشتن و به همراه داشتن آن. (۴) 

 

۴- سه مرتبه ذکر «ماشاءاللّه لا حول و لا قوة الا باللّه العلى العظیم» را بگویید. (۵) 

 

۵- استفاده از حرز امام جواد علیه‌السلام، جهت حفظ از بلا‌ها و هر چه انسان از آن مى‌ترسد. (۶)

 

۶- درباره انگشتر عقیق نیز روایاتى وارد شده است که انسان را از بلا‌ها و هرگونه بدى حفظ مى‌کند. (۷)

 

۷- خواندن آیه وَ إِن یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ وَ مَا هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِّلْعَالَمِینَ. (۸) 

 

۸- دست‌ها را در برابر صورت بگیرید و سوره‌های حمد، توحید، فلق و ناس را بخوانید و دست به صورت بکشید. (۹)

 

 

 

۱- المیزان، ج ۲۰، ص۳۹۳.

 

۲- بحارالانوار، ج ۶۰، ص ۱۸.

 

۳- بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۱۲۸.

 

۴- بحارالانوار، ج ۶۰، ص ۲۵.

 

۵- بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۱۲۸.

 

۶- بحارالانوار، ج ۵۰، ص ۹۸.

 

۷-وسائل‌الشیعه، ج ۵، ص ۸۹.

 

۸- بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۱۲۸.

 

۹- بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۱۲۸.