ثبت اثر طبیعی کال سردر خراسان جنوبی در فهرست میراث ملی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز خراسان جنوبی، کارشناس ثبت میراث طبیعی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گفت: مجموعه طبیعی و تاریخی کال (دره) سردر در ۲۵ کیلومتری شرق طبس و در دل رشته‌کوه شتری قرار دارد.

زهرا رضایی ملکوتی افزود: کال سردر در دو قسمت، یکی منطقه کوهستانی (رشته‌کوه شتری) و دیگری دشت طبس پدید آمده است.

به گفته وی با توجه به وجود سنگ‌های مختلف در این منطقه  شامل سنگ‌آهک، دولومیت، شیل، مارن، ماسه سنگ، کنگلومرا، نهشته‌های آبرفتی و ... توپوگرافی منطقه، سیمای بسیار واضحی بصورت کوهستان‌های مرتفع، تپه ماهور، دشت و دره‌های عمیق را پدید آورده است.

وی گفت: کال سردر از دامنه‌های مرکزی رشته‌کوه شتری از کوهی به نام اژدر کوه و چشمه قنبر شروع شده و در طی مسیر توسط شاخه‌های فرعی و متعددی تغذیه می‌شود و رودخانه دائمی سردر در بستر این دره جریان دارد.

کارشناس ثبت میراث طبیعی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان افزود: طول این رودخانه از محل چشمه قنبر تا دشت طبس (جایی که دره خاتمه پیدا می‌کند) ۲۸ کیلومتر است که از این مسافت، ۱۶ کیلومتر آن در رسوبات آبرفتی است.

وی گفت: ارتفاع دیواره‌های کال سردر در بخش‌های کوهستانی حدود ۱۵۰ متر و در نهشته‌های آبرفتی ۴۵ تا ۵۰ متر است.

کارشناس ثبت میراث طبیعی استان گفت: به دلیل ساخت سد نهرین در پایین دست روستای مهربانی، آب رودخانه به سد نهرین منتقل شده و از این سد، به طبس منتقل می‌شود و این رودخانه سرمنشاء اصلی حیات برای شهر طبس است و جریان اصلی آب باغ گلشن نیز از رودخانه کال سردر تأمین می‌شود.

رضایی ملکوتی افزود: از جاذبه‌های دیدنی و تاریخی این دره می‌توان به دستکند‌ها و چشمه آبگرم مرتضی علی، آبشار و چشمه‌های زیبا و تاق زیبای شاه‌عباسی با قدمت دوران صفویه اشاره کرد.

قدمت این پدیده زیبای زمین‌شناسی مربوط به دوره کواترنری (۲.۵ میلیون سال قبل تا عهد حاضر) است.