بررسی سهم ایران از بازار صادرات صنایع خلاق و فرهنگی جهان

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پرویز کرمی دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری، مهدی قلعه‌نوی رئیس مرکز تعاملات بین الملل علم و فناوری معاونت علمی و فناوری و مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه و جمعی از مدیران این حوزه در نشستی درخصوص ضرورت و طراحی ساز و کار‌های صادرات صنایع خلاق و فرهنگی در حوزه دیپلماسی گفتگو کردند.

در این نشست، بر تبیین نقش صنایع خلاق و فرهنگی، شرکت‌های خلاق و خانه‌های خلاق و نوآوری در عرصه تولید وصادرات بین‌المللی تاکید شد.

نقش راهبردی و اثربخش صنایع خلاق در توسعه دیپلماسی

پرویز کرمی دبیرستاد فناوری‌های نرم وتوسعه صنایع خلاق در این نشست، شمن ارائه گزارشی از بازار صنایع خلاق و فرهنگ، سهم ایران از این بازار و ظرفیت‌های بالقوه موجود عنوان کرد: روند توسعه صنایع خلاق و فرهنگی در کشور‌های دنیا به وضوح قابل مشاهده است و این کشورها، به‌رغم آن‌که در عرصه‌های صنعتی پیشتاز هستند، راهبرد‌ها و سیاست‌های جدید تدوین کرده‌اند تا ضمن شناخت فرصت‌ها و تهدید‌های موجود، زمینه را برای توسعه صنایع خلاق و پیوند این عرصه با صنایع راهبردی خود فراهم کنند.

رئیس مرکز اجرایی‌سازی سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم ادامه داد: راهبرد‌های صنعتی تدوین‌شده بر این اصل استوار است که ذی‌نفعان و طرح‌های بخش صنایع فرهنگی و خلاق باید در کنار یکدیگر صنعت‌ها لحاظ شوند. با توجه به اهمیت رسوخ، آخرین فناوری‌های پیشرفته برای تولید محصولات و زنجیره ارزش صنعتی و احیای صنایع قدیم باید به بخش‌های فرهنگی و خلاق روی آورد.

مرکز فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری، از ظرفیت‌های فراوان و مناسب کشور در صنایع خلاق و فرهنگی گفت و ادامه داد: حوزه‌های مختلفی همچون گردشگری، صنایع سرگرمی و بازی، اسباب‌بازی، صنایع دیداری و شنیداری و رسانه‌های دیجیتال، مد و طراحی و معماری، صنایع دستی، چاپ، نشر، بسته‌بندی، هنر‌های تجسمی و نمایشی، کسب‌وکار‌های دیجیتال، فناوری‌های نوین آموزش و یادگیری، نوآوری عمومی و مهندسی اجتماعی، ورزش و تندرسی، باز‌های ویدئویی، پی‌نمایی و پویانمایی حوزه‌هایی هستند که ایران در آن‌ها دارای ظرفیت‌های اشتغال‌آفرینی، خلق ارزش افزوده و صادرات است.

کرمی، به مزایای رقابتی که شرایط مناسبی برای سرمایه‌گذاری در حوزه صادرات صنایع خلاق و فرهنگی ایجاد می‌کند، اشاره کرد و افزود: دسترسی آسان و ارزان به مواد اولیه، نیروی انسانی خلاق و توانمند، قیمت بالای ارز، هزینه پایین حمل‌ونقل از ایران به خاورمیانه و اروپا به دلیل موقعیت جغرافیایی کشور، پایین بودن قیمت تمام شده و حجم قابل توجه تقاضای بازار محصولات صنایع خلاق و فرهنگی، تاب‌آوری محصولات و خدمات صنایع خلاق و فرهنگی نسبت به تحریم و اکوسیستم صنایع خلاق و فرهنگی، متشکل از ۷۰ خانه خلاق و نوآوری به عنوان مکانی برای خلق ایده تا تجاری‌سازی محصول و خدمت و ۱۵۰۰ شرکت خلاق و حدود ۱۳۰ شرکت دانش بنیان حوزه فرهنگی و خلاق، از جمله مزایای رقابتی است که شرایط مناسبی برای سرمایه¬گذاری در حوزه صادرات صنایع خلاق و فرهنگی ایجاد می‌نماید.

دبیر ستاد فناوری‌های نرم و صنایع خلاق با اشاره به این موارد و تحقق سند توسعه ملی صنایع نرم و فرهنگی، جهت ایجاد تحول بنیادی برای افزایش سهم ایران در بازار صنایع خلاق و فرهنگی، پیشنهاد داد تا این موضوع به‌عنوان یک مساله اولویت‌دار ملی، در دستور کار نهاد‌های بالادستی و مقامات عالی کشور برای طراحی سازوکار مناسب و دقیق که توسط تمام بخش‌های حاکمیتی درایران و نمایندگان خارج از کشور به صورت هماهنگ پیگیری شود، قرار بگیرد.

همراهی وزارت امور خارجه برای توسعه صادرات محصولات خلاق و فرهنگی

در بخش دیگری از این نشست مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه با تاکید بر آمادگی این وزارتخانه برای جلب همکاری و حمایت دستگاه دیپلماسی برای توسعه صنایع خلاق گفت: در مسیر توسعه دیپلماسی، از ظرفیت شرکت‌های خلاق و فعالان این حوزه استفاده و حمایت می‌کنیم.

صفری همچنین بر بسترسازی وایجاد زمینه‌های معرفی وتسهیل صادرات صنایع خلاق و کمک به شرکت‌های خلاق این حوزه در کنار شرکت‌های دانش بنیان از طریق سفرا وکاردارن ورایزنان اقتصادی تاکید کرد.

ارزش بالای صنایع خلاق و ظرفیت صادراتی

در این نشست، با تاکید بر اینکه در حال حاضر با عنایت به نزدیک شدن مرز‌های اقتصاد، خلاقیت و نوآوری و صنایع فرهنگی به یکدیگر، امروزه ظرفیت‌های نوظهور و گوناگونی در این عرصه‌ها به وجود آمده است که در قالب صنایع خلاق به علت ارزش اقتصادی و روند خلقشان مورد توجه بسیار زیادی قرار گرفته است، ضرورت دارد به صادرات صنایع خلاق و فرهنگی کنار دیگر محصولات و خدمات و صنایع توجه شود تاکید شد.

طرفین بر این نکته مهم اجماع داشتند که ارتباط فزاینده این صنایع با فناوری و نیز توسعه فضای وب و دیجیتال از یک سو و تاثیرات جنبی فرهنگی و اجتماعی بخش عمده‌ای از محصولات و خدمات آن بر مصرف‌کنندگان از سوی دیگر، باعث شده است که صنایع خلاق و فرهنگی جایگزین مناسبی برای کمک به توسعه اقتصادی و کارآفرینی در نظر گرفته شوند.

ویژگی‌های متنوع صنایع خلاق از جمله تکیه به خلاقیت و استعداد انسانی، رشد سریع توام با اشتغال‌آفرینی با سرمایه‌گذاری پایین و بهره‌وری بالا، وابستگی بسیار ک‌متر به منابع طبیعی، تجهیزات و مواد اولیه، وسعت و تنوع بالای موضوعات، رشد سریع بازار و گردش مالی نسبت به سایر حوزه ها، عدم نیاز به پیچیدگی‌های فناورانه و صنعتی، فاصله زمانی بسیار کمتر از تبدیل ایده به کسب و کار نسبت به محصولات صنعتی و فناوری بالا، واکنش مناسب به تغییرات و قدرت انتقال بالای پیام باعث می‌شود که نقشی قابل توجه را در اقتصاد مبتنی بر صادرات ایفا کند.

در این نشست مطرح شد که معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به عنوان مهم‌ترین نهاد سیاست‌گذار کشور در حوزه توسعه و تجاری‌سازی فناوری‌های پیشرفته فعالیت می‌کند وروزآمدسازی برنامه‌ها و اهداف در جهت توسعه صادرات محصولات خلاق را در دستور کار خود قرار داده است.

در این زمینه ذی‌نفعان و طرح‌های حوزه صنایع فرهنگی و خلاق، شرکت‌های خلاق و پلتفرم خانه‌های خلاق و نوآوری را در کنار شرکت‌های دانش بنیان مورد توجه قرار داده است.