درمان هدفمند تومور‌های مغزی با سلول‌های بنیادی مهندسی شده

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ به نقل از ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی؛ گلیوبلاستوما‌ها (GBMs) تومور‌های بسیار تهاجمی مغز و نخاع هستند که درمان آن‌ها چالش‌برانگیز است، زیرا بسیاری از دارو‌های سرطانی نمی‌توانند از سد خونی مغزی عبور کنند.

دانشمندان به سرپرستی تیم‌هایی در بیمارستان زنان بریگهام و دانشکده پزشکی هاروارد اکنون یک استراتژی درمانی جدید برای درمان پس از جراحی گلیوبلاستوما ابداع کرده‌اند که از سلول‌های بنیادی مشتق شده از اهداکننده سالم محصور شده در بیوژل استفاده می‌کند که برای حمله به سلول‌های تومور اختصاصی در توده گلیوبلاستوما طراحی شده‌اند. نتایج یک مطالعه که در Nature Communications گزارش شده است، تأیید کرد که این درمان در مدل‌های بالینی گلیوبلاستوما مؤثر بوده است، به‌طوری‌که ۱۰۰ درصد موش‌ها بیش از ۹۰ روز پس از درمان بقا یافتند.

خالد شاه گفت: این اولین مطالعه با دانش کنونی است که گیرنده‌های هدف سطح سلول‌های تومور پیش از شروع درمان شناسایی می‌شوند که با استفاده از درمان مبتنی بر سلول‌های بنیادی مهندسی شده پس از جراحی تومور گلیوبلاستوما انجام می‌شود که برای همه افراد قابل‌استفاده بوده، زیست‌تخریب‌پذیر و در کپسول ژل‌مانند محصور است.

مدیر مرکز سلول‌های بنیادی و ایمونوتراپی بالینی (CSTI) و معاون تحقیقات در بخش جراحی مغز و اعصاب در بیمارستان زنان و بریگهام، و هیئت‌علمی دانشکده پزشکی هاروارد و مؤسسه سلول‌های بنیادی هاروارد (HSCI) می‌گوید: "در آینده، ما این استراتژی را برای شناسایی سریع گیرنده‌های هدف پس از تشخیص قطعی گلیوبلاستوما به کار می‌گیریم، سپس یک داروی سلول‌های بنیادی مهندسی شده محصور شده در ژل را از یک منبع آماده تجویز می‌کنیم. "

وی و همکارانش در مقاله‌ای با عنوان «شناسایی گیرنده هدف و درمان متعاقب تومور‌های مغزی هدف با سلول‌های بنیادی آلوژنیک کپسوله شده و مهندسی شده»، این فناوری و نتایج بالینی را گزارش کردند. نویسندگان در گزارش خود به این نتیجه رسیدند: "پس از تأییدیه‌های اولیه، این مطالعه مسیر کارآزمایی بالینی را در مطالعه فاز I/II در گروه‌های بیماران گلیوبلاستوما اولیه و دارای عود هموار می‌کند. "

نویسندگان خاطرنشان کردند، درحالی‌که در دهه‌های گذشته پیشرفت‌هایی در استراتژی‌های درمان انواع مختلف سرطان رخ‌داده است، گلیوبلاستوما همچنان یک چالش عمده درمانی است. برداشتن جراحی و به دنبال آن رادیوتراپی و شیمی‌درمانی پس از عمل از جمله پروتکل‌های استاندارد فعلی مراقبت است، اما بیش از ۹۰ درصد از تومور‌های نوروبلاستوما عود می‌کنند و همان‌طور که نویسندگان نوشتند، " ... به‌طورکلی بیماران مغلوب بیماری می‌شوند. "

درمان‌های مبتنی بر سلول، استراتژی درمانی امیدوارکننده‌ای را برای این تومور‌های مغزی بسیار بدخیم ارائه می‌دهند، اما کاربرد بالینی آن تاکنون با آنچه که تیم اشاره کرد به علت «فقدان شناسایی هدف مؤثر و آزمایش‌های دقیق در مدل‌های بالینی که درمان استاندارد را در بیماران گلیوبلاستوما تکرار می‌کند» محدود بوده است.

بسیاری از درمان‌های مبتنی بر سلول برای سرطان از سلول‌های بنیادی یا سلول‌های ایمنی خود بیمار مشتق می‌شوند. بااین‌حال، در بیماری مانند نوروبلاستوما، اکثر بیماران در هفته اول پس از تشخیص خود به دلیل پیشرفت سریع بیماری، تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند و زمان کمی برای توسعه درمان از انواع سلول‌های خود دارند. محققان خاطرنشان کردند: «باتوجه‌به جدول زمانی مهم و بسیار محدود از تشخیص تا مداخله جراحی اولیه در بیماران نوروبلاستوما، سلول‌های بنیادی مهندسی شده آلوژنیک «تطابق‌پذیر برای همه» یک استراتژی درمانی امیدوارکننده برای هدف قراردادن باقیمانده توده نوروبلاستوم را پس از جراحی ارائه می‌دهند. سلول‌های آلوژنیک را می‌توان به طور کامل مشخصه‌یابی و ذخیره کرد، و بنابراین امکان توسعه درمان‌های «فراگیر» را برای شرایط بالینی مختلف، از جمله تومور‌های مغزی فراهم می‌کند.»