کاهش مصرف دخانیات، سیاست کلیدی برای دستیابی به حقوق شهروندی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت بهداشت؛ دکتر کمال حیدری در آستانه هفته ملی بدون دخانیات افزود: سازمان جهانی بهداشت، ضمن اعلام شعار پویش روز جهانی بدون دخانیات ۲۰۲۲ با عنوان «دخانیات تهدیدی برای محیط زیست ما»، بر اهمیت افزایش آگاهی مردم درباره تأثیرات زیست محیطی دخانیات همانند کاشت، برداشت، تولید، توزیع و ضایعات ناشی از این فرایند‌ها تاکید می‌کند، زیرا این اطلاعات و آگاهی‌ها به مصرف کنندگان دخانیات یک انگیزه مضاعف برای مصرف نکردن دخانیات می‌دهد.

وی ادامه داد: به منظور گرامیداشت روز جهانی بدون دخانیات در ۳۱ ماه می‌ برابر با دهم خرداد، هر ساله در سراسر جهان، حول محور شعار سازمان جهانی بهداشت، اقدامات قابل توجهی برای افزایش آگاهی مردم درباره اثرات زیان بار استفاده از محصولات دخانی و قرار گرفتن در معرض دود دست دوم و پیشگیری از مصرف دخانیات انجام می‌گیرد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اهمیت شعار امسال هشدار داد: چندین دهه است که صنایع دخانی با روش‌های راهبردی، تهاجمی و اغوا کننده، سعی در جذب جوانان به سمت مصرف دخانیات و محصولاتی با ترکیب نیکوتین دارند و این پویش تلاش‌های این صنایع را افشا خواهد کرد.

دکتر حیدری گفت: بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، صنایع دخانی با تولید سهم سالانه ۸۴ مگاتن گاز گلخانه‌ای (دی اکسید کربن)، باعث تغییرات آب و هوایی در جهان می‌شود، تعادل آب و هوا را در کره زمین بر هم می‌زند، منابع محیط زیست را هدر می‌دهد و به زیست بوم‌ها آسیب می‌رساند.

وی افزود: سالانه حدود ۳ و نیم میلیون هکتار زمین برای کشت تنباکو از بین می‌رود؛ کشت تنباکو، فرایند جنگل زدایی، به ویژه در کشور‌های در حال توسعه را تشدید می‌کند، مزارع تنباکو باعث تخریب خاک و «بازده نامناسب» یا کاهش ظرفیت زمین و خاک برای رشد هر گونه محصول یا پوشش گیاهی دیگر می‌شود.

معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: اثرات زیست محیطی ناشی از تولید مواد دخانی، فشار مضاعف را به منابع کمیاب و اکوسیستم‌های شکننده زمین، تحمیل می‌کند، این امر به ویژه برای کشور‌های در حال توسعه بسیار خطرناک‌تر است، زیرا تولید تنباکو و محصولات دخانی در این کشور‌ها بیشتر است.

دکتر حیدری گفت: مدیریت ارتقای سلامت سازمان بهداشت جهانی می‌گوید که «هر سیگاری که مصرف می‌شود، به معنای واقعی، موجب سوزاندن منابع کمیاب زمین که حیات ما به آن بستگی دارد، می‌شود.»

وی افزود: بار زیست محیطی این موضوع بر دوش کشور‌هایی خواهد بود که توان مقابله با آن برایشان کمتر و سخت‌تر است و این در حالی است که سود سرشار دخانیات، نصیب صنایع چند ملیتی دخانیات که در کشور‌های با درآمد بالا هستند، خواهد شد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با توجه به اینکه حدود ۹۰ درصد از تنباکوی جهان در کشور‌های در حال توسعه تولید می‌شود، ادامه داد: این امر باعث شده بر گروه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی تأثیر بسیار نابرابر بگذارد.

دکتر حیدری گفت: در کشور‌های با درآمد کم و متوسط، بسیاری از کشاورزان و مقامات دولتی، تنباکو را به عنوان یک محصول درآمد زا می‌بینند که می‌تواند باعث رشد اقتصادی شود، با این حال، مزایای مالی کوتاه مدت این محصول در مقابل پیامد‌های بلند مدت آن، شامل تهدید امنیت غذایی، بسیار ناچیز است.

وی افزود: از دست دادن زمین‌های کشاورزی به علت ناتوانی پرداخت یارانه و کمک‌های دریافتی از سوی صنایع دخانی، بدهی‌های مداوم کشاورزان، بیماری و فقر در میان کشاورزان توتون کار و آسیب‌های زیست محیطی گسترده در کشور‌های با درآمد کم و متوسط به وضوح دیده می‌شود.

معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: کاهش مصرف دخانیات باید به عنوان یک سیاست کلیدی برای دستیابی به حقوق شهروندی شناخته شود، نه فقط اهدافی که به طور مستقیم با سلامت مرتبط هستند.

دکتر حیدری گفت: صنایع دخانی باید مسئولیت جبران خسارات و ضایعاتی که بر محیط زیست، سلامت عمومی و سایر بخش‌های توسعه‌ای کشور وارد می‌کنند، بپذیرند و از مانع تراشی در پرداخت مالیات مؤثر بپرهیزند.

وی افزود: وضع مالیات مؤثر به میزان ۷۵ درصد قیمت خرده فروشی این محصولات، ممنوعیت جامع تبلیغ و ترویج دخانیات، بسته بندی یکسان محصولات دخانی با درج تصاویر و پیام‌های هشدار دهنده و اجرای طرح پیشگیری از استعمال دخانیات در نظام آموزش کشور، لازمه دستیابی به تعهدات جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد برای کاهش ۳۰ درصدی مصرف دخانیات تا سال ۱۴۰۴ است.