پیشگیری، تشخیص به موقع و استمرار در درمان ۳ رکن کنترل پوکی استخوان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دکتر باقر لاریجانی با بیان اینکه اهمیت استئوپروز در شکستگی ناشی از آن است، افزود: مرگ‌ومیر ناشی از شکستگی‌های استئوپروتیک در کشور‌های غربی بیش از مرگ و میر ناشی از سرطان سینه است؛ با افزایش امید به زندگی، تعداد افراد سالخورده و درنتیجه شیوع استئوپروز رو به افزایش است، در نتیجه انتظار می‌رود شیوع استئوپروز در دهه‌های آینده به شدت افزایش یابد.

وی عواقب وخیم شکستگی‌های استئوپروتیک را به سه گروه هزینه، بیماری زایی و مرگ و میر تقسیم کرد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در همه دنیا، رشد جمعیت در سنین بالا رو به افزایش است و متعاقب آن، میزان شکستگی در طول هر سال بالاتر خواهد رفت. در نتیجه حتی اگر میزان بروز شکستگی لگن بعد از تعدیل برای سن را ثابت فرض کنیم، میزان تخمینی شکستگی در دنیا از یک میلیون و ۷۰۰ هزار در سال ۱۹۹۹ به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید. حال اگر فرض کنیم میزان بروز شکستگی تعدیل شده برای سن، فقط سالی یک درصد افزایش یابد، میزان شکستگی لگن در سال ۲۰۵۰ به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار خواهد رسید.

لاریجانی افزود: از طرف دیگر این شکستگی‌ها بار اقتصادی زیادی را بر سیستم‌های بهداشتی همه کشور‌ها همانند کشور ما تحمیل خواهد کرد، بطوریکه نتایج برآورد‌های اقتصادی پوکی استخوان نشان می‌دهد که سالانه بار اقتصادی این بیماری در کشور به حدود ۴۰۰ میلیون دلار می‌رسد به این معنا که پوکی استخوان رقمی حدود ۷ هزار میلیارد تومان در سال به نظام سلامت و خانواده‌ها تحمیل می‌کند.

وی با تأکید بر این مهم که پوکی استخوان قابل پیشگیری و درمان است، ادامه داد: از آنجا که پوکی استخوان به طور معمول تا زمان شکستگی، علامت هشدار دهنده‌ای ندارد، در تعداد کمی از افراد در زمان مناسب تشخیص داده و درمان می‌شود. از این رو پیشگیری، تشخیص زود هنگام و درمان مؤثر پوکی استخوان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

عضو کمیته مشاوران علمی بنیاد بین المللی پوکی استخوان با توصیه به عموم مردم در خصوص دریافت مقدار کافی کلسیم، ویتامین دی و پروتئین گفت: بافت استخوان از کلسیم و مواد معدنی تشکیل شده است؛ بنابراین کلسیم و ویتامین D (دی) برای داشتن استخوان‌های قوی از اهمیت زیادی برخوردار هستند.

لاریجانی افزود: هر روز بدن ما مقداری کلسیم از طریق پوست، مو، ناخن، عرق، ادرار و مدفوع از دست می‌دهد. از طرفی بدن انسان نمی‌تواند کلسیم تولید کند بنابراین مواد غذایی که از طریق یک رژیم غذایی متعادل دریافت می‌کنیم، سبب می‌شود بدن همه مواد مغذی مورد نیاز بویژه کلسیم و ویتامین D برای حفظ سلامت استخوان‌ها را دریافت کند.

وی ادامه داد: با مصرف کافی کلسیم در دوران میانسالی و سالمندی از برداشت ذخیره آن از استخوان‌ها جلوگیری می‌شود. دریافت ناکافی کلسیم به علت رژیم نامناسب غذایی و برخی عوامل تغذیه‌ای که سبب افزایش دفع کلسیم می‌شوند، منجر به از دست رفتن کلسیم از استخوان‌ها و به تبع آن بروز پوکی استخوان می‌شوند.

فوق تخصص غدد درون ریز با بیان اینکه پوکی استخوان همه‌ی استخوان‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: البته شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان بیشتر در ناحیه لگن، ستون فقرات، مچ دست و انتهای ساعد روی می‌دهد.

لاریجانی در پاسخ به این سؤال که وزن چه تأثیری در تراکم استخوان افراد دارد، افزود: افراد با وزن کمتر از ۵۷ کیلوگرم یا BMI کمتر از ۲۰ در خطر بیشتری برای ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.

وی با اشاره به توزیع ناکافی و ناعادلانه دستگاه‌های سنجش تراکم استخوان در کشور، گفت: از مجموع دستگاه‌های موجود در کشور، ۵۰ درصد آن‌ها در تهران و ۲۵ درصد در مراکز استان‌ها قرار دارند.

عضو کمیته مشاوران علمی بنیاد بین المللی پوکی استخوان به ضرورت ادغام خدمات غربالگری و تشخیص به موقع پوکی استخوان در نظام مراقبت‌های اولیه بهداشتی کشور اشاره کرد و خواستار توجه ویژه به این مهم شد.