پخش زنده
امروز: -
سیستان و بلوچستان؛
لانکی بلوچی هویتی ماندگار
آنچه که بیش از هر چیز دیگر مُعرفِ فرهنگ و لباس قوم بلوچ است، تکه پارچه ایست ساده اما پر کاربرد، به نام لانکی یا لنگ بلوچی .
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز سیستان و بلوچستان؛ درمیان اقوام ایرانی قوم بلوچ دارای اداب و رسوم و‌ویژگیهای فرهنگی منحصر بفردیست"یکی از این ویژگیهای منحصر بفرد را میتوان در نوع پوشش و لباس مردان بلوچ دید، که قرنهاست اصالت آن در کنار سایر سنن و آیین های مرسوم نسل به نسل در سیستان و بلوچستان انتقال یافته و همچنان دست نخورده باقی مانده است.
اما آنچه که بیش از هر چیز دیگر مُعرفِ فرهنگ و لباس قوم بلوچ است، تکه پارچه ایست ساده اما پر کاربرد، به نام لانکی یا لنگ بلوچی
لانکی بخشی از پوشش مردان در سیستان‌وبلوچستان است که تاروپود آن با تارپود فرهنگِ یک قوم(قوم بلوچ)و یک تاریخ گره خورده است.
لنگ ، نماد و یک هویتِ ماندگار
احمدملک نژاد نویسند و شاعر بلوچی سرا در گفتگو با خبرگزاری صداوسیما گفت:در میان قوم بلوچ لانکی یاهمان لُنگ بلوچی، اهمیت‌و‌جایگاه ویژه ای دارد که از آن بعنوان یک نماد و یک هویتِ ماندگار یاد میشود.
وی عنوان کرد:لانکی سمبل زینت، آراستگی و بزرگی مردان بلوچ است که به‌گواه تاریخ پوشش مردان با آن کامل میشود.
ملک نژاد شاعر و نویسنده بلوچ میگوید: درسیستان و بلوچستان رسم برآن است که در عروسی های مردان جوان سالونک یا همان داماد، لانکی بدوش به خانه بخت میرود و گاهی هم در مراسم عزا به نشانه سوگواری ، مردان آن را برسر میگذارند
کاربرد لانکی
ملک نژاد عنوان کرد: لانکی‌ِبلوچی علاوه بر کاربرد فرهنگی، کاربردهای ابزاریِ روزمره زیادی دارد که از گذشته تاکنون دربین قوم بلوچ بسیار رایج بوده وهست که از جمله این کاربردها
عبارتند از:
1.یکی از کاربردهای مهم لانکی، به هنگام کار است که مردان با آن کمر همت می بندند و ساعتها با آن کار میکنند
2.گاهی هم برای در امان ماندن از گزندگرما و گرد وخاک آن را به سر می پیچند
4. گاهی نیز لانکی برای مردِ بلوچ سجاده ای میشود، برای راز و نیاز با معبود خویش
5.همچنین در این روزهای کرونایی، لانکی کم هزینه ترین ابزار و بهترین محافظ برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا وبیماریهای ریوی و تنفسی است.
لانکی صندلی بلوچی است(کمرزانی)
مهمترین کاربرد لانکیِ بلوچی، در دیوانگاه و در دورهمی های دوستانه است، که مردان با آن کمرزانی می بندند کمر زانی یا بستن کمر و زانو با لانکی، نوعی صندلیِ بلوچی است که فرد میتواند با استفاده از آن ساعتها بدون آنکه خسته شود، در یک جا بنشیند واستراحت کند
کمر زانی بستن نقش بسیار زیادی در جلوگیر از آسیب به ستون فقرات و‌کمردرد دارد .
تاریخچه کمر زانی با لانکی در سیستان و بلوچستان به قرنها و یا سالهایی برمیگردد که در آن زمان نه از صندلی های امروزی خبری بود و نه از مبلهای راحتی برای استراحت
انوع لانکی
لانکی طرح و رنگ های مختلفی دارد که از مهمترین آنهای میتوان به لانکی سفید . لانکی سفید شطرنجی . و لانکی سفید راه راه نامبرد که معمولا طول و اندازه آن بین دو تا سه متر میرسد که نحوه استفاده آن در میان مردان مسن و میانسال با مردان جوان متفاوت است.
بطوریکه افراد میانسال لانکی را همواره مثل یک عمامه به نشانه سادگی .قناعت و ریش سفیدی بر سر خود می پیچند و مردان جوان هم به نشانه مردانگی و بزرگی آن را به دور گردن و یا بر دوش خود میگذارند و در هر دو حالت لانکی همواره و ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺩﺭ ﺳﻔﺮ، ﻣﻬﻤﺎﻧﯽ ﻭ ﻣﺮﺍسها، همراه و همدم مردان بلوچ است
جایگاه لانکی در میان مردم سایر کشورها
مردم کشورهایی مثل افغانستان و پاکستان بخاطر مجاورتهای فرهنگی و قومی که از گذشته تاکنون با مردم بلوچ در ایران داشته اند. شباهتهای یکسانی درنوع پوشش با یکدیگر دارند که لانکی وجه اشتراکات مردمان این کشورها بشمار میرود و اهمیت زیادی هم دارد.
اما جالب است بدانید لانکی در کشورهای عربی مثل قطر.عربستان سعودی .امارت متحده عربی. بحرین. عمان. کویت و... لانکی جزی از پوشش اعراب بشمار میرود با این تفاوت لانکی(لنگ) که اعراب ازآن استفاده میکنند قرمز راه راه و سفید خالص است که طول و اندازه آن بین یک تا یک و نیم متر میرسد.
مردان عرب لانکی را همواره بر سر خود می بندند که به این نوع از پوشش سر با لانکی.عقال گفته میشود.
نقش لانکی در اقتصاد
لانکی با توجه به اهمیت فرهنگی و تاریخی و کاربردهای ابزاری که دارد در کشور.افغانستان. پاکستان وهمچنین کشورهای عربی. سرمایه گذاری های زیادی برای این تیکه پارچه انجام شده که نقش بسیار زیادی در اقتصاد این کشورها دارد اما در کشورما علیرغم جایگاه واهمیت فراوانی که دارد برای آن نه سرمایه گذاری لازم انجام شده و نه بعنوان یک نماد .ثبت ملی شده است.
لانکی بیشتر از کشورهایی مثل پاکستان و کشورهای عربی وارد کشور ما میشود و سالیانه سرمایه و ارز زیادی برای واردات این تکه پارچه پرکاربرد از کشور خارج میشود.
از آنجایی که لنگ بلوچی (لانکی) بخشی از پوشش مردان و اصالت قوم بلوچ است با راه اندازی کارگاه های لانکی دوزی هم میتوان به اقتصاد مردم در این منطقه کمک کرد و هم میتوان آن را به سایر کشورهای هدف صادر کرد و هم اینکه میتوان آن را به مردمان سایر ملل بیشتر معرفی کرد.
نظر شما