پخش زنده
امروز: -
میراث‌دار کهن ایران؛ شهر ری
شهر ری در ادوار گذشته از جمله پایتخت‌های مهم و میراث‌دار کهن ایران بوده است و اکنون نیز به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهر‌های جهان از آن نام برده می‌شود.
به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، بخشی از فلات مرکزی ایران و دشت وسیع ری، واقع در دامنه جنوبی رشته کوه‌های البرز مرکزی، منطقه‌ای مسکونی با زمین‌های گسترده زراعی بوده که در جنوب شهر تهران واقع شده است. ری در لغت به معنای شهر سلطنتی است.
تاریخ بنای ری به اقوام آریایی می‌رسد و ری از همه شهر‌های ماد بزرگ‌تر بوده، ضمن این که به دلیل اهمیت این شهر، نام آن در متون پارسی باستان، اوستا و تورات نیز آمده است. در کتاب اوستا از ری به عنوان سیزدهمین شهری که در جهان ساخته شده، نام برده می‌شود.
ساکن و اهل ری را رازی می‌نامند و این شهر در طول تاریخ به نام‌های مختلفی نیز خوانده شده است. راگا، رغه، ارشکیه، رام اردشیر، ام‌البلاد، ری شهر و محمدیه از نام‌هایی بوده که ری در هر دوره و به مناسبتی خوانده شده است.
از نظر موقعیت جغرافیایی، شهرستان ری در ناحیه دشت واقع شده و کوه بی بی شهر بانو در شمال شرقی و کوه آراد در ۲۱ کیلومتری جنوب غربی این شهرستان قرار دارد. وسعت شهرستان ری در حال حاضر دو هزار و ۲۹۳ کیلومتر مربع و شرق و جنوب به شهرستان ورامین و از غرب به شهرستان اسلامشهر محدود می‌شود.
در دوران اسلامی، ری یکی از سه شهر معتبر در اقلیم شرق اسلام به شمار می‌رفت تا جایی که نویسنده کتاب "احسن التقاسیم" از آن با عنوان عروس شهر‌ها و سکه جهان اسلام یاد کرده است.
ری در طول تاریخ و پس از پشت سر گذاشتن فراز و نشیب‌های فراوان در سال ۶۱۷ هجری قمری مورد هجوم مغولان قرار گرفت و به‌طور کامل تخریب شد، اما از زمان صفویه، این شهر بزرگ، جمعیتی به خود دید و رونق گرفت.
آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) حرم حضرت عبدالعظیم (ع) مجموعه آرامگاه یکی از نوادگان امام حسن (ع) دومین امام شیعیان است. این مکان مقدس یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و مذهبی استان تهران به شمار می‌آید که در این منطقه واقع شده است. کسی را نمی‌توان یافت که در سفر به شهرستان ری به زیارت حرم با صفا و مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) یا شاه عبدالعظیم حسنی (ع) مشرّف نشده باشد.
مجموعه آستان ایشان، مدفن امامزاده حمزه و امامزادگان طاهر و مطهر است. این مکان مذهبی دارای ویژگی‌های تاریخی است. ضریح نقره آن در دوره فتحعلی شاه و سر در آجری آن در دوره سلجوقیان ساخته شده است. آئینه کاری چشم‌نواز عهد ناصرالدین شاه، صندوق چوب عود متعلق به قرن هشتم و گلدسته ۲۴ متری و ایوان وسیع شمالی آن متعلق به دوران شاه طهماسب صفوی، از زیبایی‌های حرم حضرت شاه عبدالعظیم (ع) است.
گورستان حرم نیز به دلیل دفن بسیاری از علما و مشاهیر از اعتبار ویژه‌ای برخوردار است. آیت الله بهبهانی، علامه محمد قزوینی، بدیع‌الزمان فروزان‌فر، ستارخان و بسیاری دیگری از مشاهیر در این مکان، رخ در نقاب خاک کشیده‌اند.
بازار تاریخی شهر ری این بازار سرپوشیده، در امتداد شمالی جنوبی صحن حضرت عبدالعظیم (ع) قرار دارد. میانه بازار را چهارسوقی با پوشش گنبدی تشکیل می‌دهد که از غرب به راسته کاروانسرا دو قلو و از شرق به میدان کوچک متصل می‌شود.
قدمت این بازار به دوره صفویه باز می‌گردد که به دستور امیرکبیر بازسازی شده است. در سال‌های گذشته نیز بنای این بازار از سوی میراث فرهنگی استان تهران با مشارکت بازاریان مرمت شد. این بازار در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
تپه و نقش برجسته چشمه علی این تپه، یکی از قدیمی‌ترین آثار باستانی شهر ری است که بازدیدکنندگان هنگام دیدار از آن به استقرار تمدن هفت هزار ساله در چشمه علی پی خواهند برد. مکان این چشمه، کوهی کم ارتفاع در انتهای غربی رشته کوه بی بی شهربانو است که از دامنه جنوبی آن، چشمه پر آبی می‌جوشد.
چشمه علی، سر منشأ حیات یکی از کهن‌ترین تمدن‌های جهان و بنیاد شهر باستانی ری است. ضمن این که روی صخره چشمه علی یک نقش برجسته زیبا وجود دارد که به دستور فتحعلی شاه قاجار ایجاد شده است.
آتشکده ری (تپه میل) که از آن به عنوان آتشکده بهرام و آتشکده ری نیز نام برده می‌شود، از آثار دوره ساسانیان در شهر ری است. گمان می‌رود که این بنا آتشکده بهرام گور بوده باشد. این آتشکده در ۱۲ کیلومتری جنوب شرقی ری و بر فراز تپه‌ای بلند در روستای قلعه نو قرار دارد.
بخشی از بنای آتشکده ری در زمان حمله اسکندر به ایران خراب شد و تنها بخشی از بنای چهارطاقی و زیبای این آتشکده به صورت دو میل، باقی مانده است. این آتشکده که متعلق به دوره ساسانی بوده، از یک جفت قوس هلالی با مقطع بیضی تشکیل شده است و یکی از مهم‌ترین آثار مورد توجه گردشگران به شمار می‌رود.
تاکنون ۳۲ اثر تاریخی شهرستان ری از جمله برج طغرل، منسوب به طغرل بیک پادشاه سلجوقی، مقبره بی بی شهر بانو، قلعه قاچاقاچ، کاروانسرای کنارگرد و دژ رشکان، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آثار تاریخی ری به لحاظ قدمتی که این شهرستان دارد، اهمیت بسیار زیادی برای باستان‌شناسان دارد. گردشگرانی که علاقه‌مند هستند در حال و هوای تاریخ ایران قرار گیرند، کافی است با نیم ساعت حرکت از مرکز تهران به سرزمین کهن سفر کنند.
در این صورت، روزی خوش در میان میراث ارزشمند و متعدد تاریخی و گردشگری بر جای مانده از دوران رونق ری سپری خواهند کرد که با زیارت حرم حضرت عبد العظیم (ع) سفر آنها جنبه معنوی پیدا خواهد کرد. در بازگشت از ری نیز گردشگران می‌توانند به بازار ری بروند و خاطرات خوش این سفر را با خرید سوغات، دلنشین‌تر کنید.
نظر شما