نکات برجسته و مهم
 
- طبق آخرین بررسی‌های موسسه researchandmarkets بازارجهانی صنایع دستی حد فاصل سال­ های 2015 تا 2019 همزمان با رشد گردشگری از رشد چشمگیری برخوردار خواهد شد.
- از نظر مرغوبیت تولیدات صنایع دستی رتبه اول جهان را داریم و 116 اثر از صنایع دستی کشور تاکنون نشان مرغوبیت سازمان جهانی یونسکو را دریافت کرده است.
- مشهد برای سنگ ­های قیمتی و بخصوص فیروزه و لاله جین برای سفال به عنوان نمایندگان ما برای فهرست کاندیداهای شهر جهانی به شورای جهانی صنایع دستی در سال 95 پیشنهاد شدند.
مقدمه
 
در کشور ما هر استان و هر اقلیم هویت منحصر به خود را دارد. چه در آب و هوا، چه در پوشش و لهجه، چه در پوشاک و حتی مدل خانه ­ها. صنایع دستی هر منطقه هم به همین شکل است. صنایع دستی اکنون تقریباً از زندگی ما به زندگی گردشگران جهانگرد کوچ کرده است و حامل پیام فرهنگی تاریخی هزاران ساله ایران به دیگر نقاط دنیاست. اما شاید برخی از این صنایع دستی در حال کشیدن نفس ­های آخر خود باشند. ممکن است در آینده ­ای نه چندان دور وقتی که همین پیرمردها و پیرزن­ های قلم­کار و بافنده از این دنیا بروند، دیگر کسی صدای زیبا و گوش ­نواز چکش ­های کوچک قلم زنی را بر آهن سرد نشنود و صدای تاپ تاپ قالیبافان را. از قدیمی ­ترها که بگذریم هنرمندان جوان هم پا در این عرصه صنعت گذاشته ­اند که نیاز به توجه دارند. ما با خریدهای کوچک یا بزرگ­مان از تولیدات ایرانی، هم به زندگی­مان هویت وطنی داده ­ایم، هم یک صنعت آبا و اجدادی و تاریخی را از خطر انقراض نجات داده­ایم و هم در دل جوانانی که برای هنر ایران پا به این عرصه گذاشته­ اند، بذر امید کاشته ­ایم.
ولی این سوال پیش می ­آید که چرا در عصری که عصر تکنولوژی نامیده می‌شود، باید از صنایع دستی سخن به میان آوریم؟ شاید بتوان پاسخ آن را در این نکته بیان کرد که صنایع دستی به دلیل فراوانی مواد اولیه، ارزانی، دسترسی آسان به آن، عدم نیاز به سرمایه‌گذاری بالا، نداشتن آلایندگی زیست محیطی، ارزش افزوده بالا می‌تواند بهترین گزینه برای رفع بیکاری و ایجاد اشتغال و راهکاری برای تحقق اقتصاد مقاومتی باشد. همچنین صنایع دستی در ایران به عنوان یکی از قطب­ های صنایع دستی جهان، به‌دلیل بار فرهنگی قوی می‌تواند به عنوان سفیر فرهنگی کشور عمل کند و ابزاری برای گفت‌وگوی تمدن‌ها باشد.
استقبال چشمگیر گردشگران از بازارچه ­های صنایع دستی نوروز 95

تعداد بازارچه	تعداد استان­ها	آمار فروش صنایع
675	31	32 میلیارد و 43 میلیون تومان

گفتنی است، میزان فروش صنایع دستی در بازارچه ­های نوروزی سال گذشته 240 میلیارد و 948 میلیون ریال بوده که با رشدی در حدود 33 درصد به رقم 32 میلیارد و 43 میلیون تومان رسیده است.

میزان فروش	سال 95	سال 94	میزان رشد
	32 میلیارد و چهل و سه میلیون تومان	240 میلیارد و 948 میلیون ریال	33 درصد

رشد چشمگیر بازار جهانی صنایع دستی در سه سال آینده
 
طبق آخرین بررسی‌ها بازارجهانی صنایع دستی حدفاصل سال­های 2015 تا 2019 همزمان با رشد گردشگری از رشد چشمگیری برخوردار خواهد شد. این بررسی‌ها که از سوی موسسه researchandmarkets صورت گرفته حکایت از رشد بالای بازار جهانی صنایع دستی با نرخ 12 درصد در طول دوره مورد نظر دارد. عواملی چون کافی بودن سرمایه­ گذاری‌های کوچک اولیه برای راه اندازی، تامین نیروی کار و مواد اولیه و نیز هزینه حمل و نقل مهم ­ترین محرک اولیه در رشد این بازار از سوی این موسسه اعلام شده است. علاوه بر این صنایع دستی منبعی مهم برای تامین ارز خارجی ودارای پتانسیل بسیار بالا برای صادرات است. رشد گردشگری بین ­المللی و داخلی در کنار هم از دیگر عواملی است که پیش­بینی را بر افزایش بازار صنایع دستی در دوره مورد نظر تایید می­ کند.
 

میزان تولید و صادرات صنایع دستی
براساس آمار سالانه ۸ هزار میلیارد تومان صنایع دستی در کشور تولید می‌شود. این میزان تولید صنایع‌دستی در کشور اسمی است و باید به قیمت تولید و فروش صنایع دستی نیز توجه کرد. در مجموع در کشور300 رشته و زیررشته در صنایع دستی شناسایی و ثبت شده‌ است که 370 هزار نفر در آن مشغول به فعالیت هستند و از این تعداد تنها 70 هزار نفر بیمه شده‌اند.
جمع کل صادرات صنایع دستی در سال­های84 ـ 76؛570 میلیون دلار بوده است که در سال‌های 84 تا 87 بالغ بر470 میلیون دلار شده که در مقایسه با آمار سال‌های 88 تا 90 که بیش از یک میلیارد دلار بوده است ، قابل مقایسه نیست.

صادرات صنایع دستی	84- 1376	87- 1384	90- 1388
	570 میلیارد دلار	470 میلیارد دلار	بیش از یک میلیارد دلار

سال	ارزش به دلار	مقدار به تن	رشد ارزش به دلار نسبت به سال قبل	رشد ارزش به تن نسبت به سال قبل
84	188.776.721	21166	120 درصد	49 درصد
85	147.738.892	52731	22 درصد	149 درصد
86	57.456.299	1385	61 درصد	97 درصد
87	76.181.354	1273	33 درصد	8 درصد
88	150.677.774	1229	98 درصد	3 درصد
89	353.948.279	14755	135 درصد	1101 درصد
90	500.333.137	24182	41 درصد	64 درصد
91	733.697.207	40268	67 درصد	47 درصد

 

 
همچنین صادرات صنایع‌دستی در سال 91، 90 میلیون دلار بود، اما در سال 92 صادرات صنایع‌دستی منهای فرش و صادرات چمدانی و جواهرات سنتی 120میلیون دلار بود. در سال 93 نیز این مبلغ به 156میلیون دلار رسید.

 
از نظر مرغوبیت تولیدات صنایع دستی رتبه اول جهان را داریم و 116 اثر از صنایع دستی کشور تاکنون نشان مرغوبیت سازمان جهانی یونسکو را دریافت کرده است. از نظر تنوع و کثرت نیز با 362 بخش رتبه اول را داریم. فقط از نظر صادرات در رتبه سوم قرار گرفته‌ایم. البته اگر فرش را در نظر بگیریم شاید در حوزه صادرات صنایع دستی رتبه دوم را داشته باشیم.
 
 

ایران	مرغوبیت تولیدات صنایع دستی	نشان مرغوبیت سازمان جهانی یونسکو	تنوع و کثرت صنایع دستی	صادرات صنایع دستی
	رتبه اول	116 اثر از صنایع دستی	362 بخش، رتبه اول	سوم